Μείζον ζήτημα, που απασχολεί τις εργαζόμενες γυναίκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι η ισότητά τους με τους άνδρες στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Η ΕΕ προωθεί την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης με το άρθρο 119 της Ιδρυτικής της Συνθήκης, μέσα από τους μηχανισμούς της για την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών στον εν λόγω τομέα. (Οδηγίες περί της εφαρμογής της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών 79/7 ΕΟΚ του Συμβουλίου σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, 86/613 ΕΟΚ σχετικά με την προστασία της μητρότητας, 6/378 ΕΟΚ του Συμβουλίου στα επαγγελματικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, όπως τροποποιήθηκε από την Οδηγία 96/97 ΕΚ του Συμβουλίου της 20ής Δεκεμβρίου 1996).
Με τις οδηγίες αυτές κατοχυρώνεται η ίση μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Είναι δε εκ προοιμίου σημαντική πηγή δικαίου για το ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, μια που επιφέρουν άμεσα αποτελέσματα, τα οποία εξετάζονται από τα εθνικά δικαστήρια αλλά και από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Η χώρα μας έχει προσαρμοστεί στο περιεχόμενο των Οδηγιών 79/7 και 86/613, με την προώθηση των ακόλουθων ενδεικτικών ρυθμίσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή τους:
α) Με την καθιέρωση αυτοτελούς δικαιώματος σύνταξης για την παντρεμένη αγρότισσα, όταν συγκεντρώνει τις απαραίτητες προϋποθέσεις (άρθρο 3 παρ. 1 Ν. 1287/1982).
β) Με την αναγνώριση του χρόνου επιδότησης λόγω μητρότητας ως χρόνου ασφάλισης (άρθρο 12 παρ. 1 Ν. 1469/1984).
γ) Με την επέκταση ρυθμίσεων στον άνδρα, όπως η κατάργηση των πρόσθετων προϋποθέσεων της απορίας και αναπηρίας, για την απόκτηση του δικαιώματος ιατρικής περίθαλψης ως μέλος οικογένειας της εργαζόμενης συζύγου του (ΠΔ 1362/1981), η συνταξιοδότηση από το Ταμείο Αρωγής Δημοσίων Υπαλλήλων των ανδρών επιζώντων συζύγων λόγω θανάτου της συζύγου τους (Ν. 2335/1995)
δ) Χορήγηση και στις γυναίκες συνταξιούχους της ΔΕΗ του οικογενειακού επιδόματος για τον σύζυγο σε ποσοστό 10% χωρίς πρόσθετες προϋποθέσεις (ΠΔ 96/1989).
ε) Ασφάλιση προσώπων που απασχολούνται σε συγγενικά τους πρόσωπα (Ν. 1759/1988).
Επίσης προώθησε την εφαρμογή των Οδηγιών 96/97 ΕΚ και 86/378/ΕΟΚ με την υιοθέτηση του ΠΔ 87/2002. Οι συγκεκριμένες Οδηγίες αναφέρονται στην εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στα επαγγελματικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τουτέστιν στα συστήματα που έχουν ως αντικείμενο τη χορήγηση στους εργαζομένους μισθωτούς ή αυτοαπασχολουμένους, στο πλαίσιο μιας επιχείρησης ή ομάδας επιχειρήσεων, ενός οικονομικού κλάδου ή επαγγελματικού ή διεπαγγελματικού τομέα, παροχών που προορίζονται να συμπληρώνουν ή να υποκαθιστούν τις παροχές των εκ του νόμου συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς να εξαρτάται από τον υποχρεωτικό ή προαιρετικό τους χαρακτήρα.
Εδώ οφείλουμε να τονίσουμε ότι η εξέλιξη του τομέα της κοινωνικής ασφάλισης βασίζεται στη γενική αρχή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η προώθηση της οποίας είναι ένας από τους πιο βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Με την πάροδο του χρόνου, η νομοθεσία, η νομολογία και οι τροποποιήσεις των Συνθηκών συνέβαλαν στην ενίσχυση της βασικής αυτής αρχής και της εφαρμογής της στην ΕΕ και αυτή η βασική γενική αρχή, που αναφέρεται στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, εννοείται ότι λειτούργησε και ως μπούσουλας για την εφαρμογή της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων και στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Ως προς το τελευταίο, να σημειωθεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε ότι ο νόμος Κατρούγκαλου θα καταργηθεί και ότι η Νέα Δημοκρατία έχει ήδη επεξεργαστεί και θα εφαρμόσει ένα εντελώς νέο, δίκαιο και βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα.
Η κατάργηση του συγκεκριμένου νόμου, που όπως αποδείχθηκε αποτελεί το μεγαλύτερο κίνητρο για φοροδιαφυγή, θα δώσει τη λύτρωση σε όλους τους δημιουργικούς Ελληνες, καθώς το άθροισμα φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης που προκάλεσε είναι πρωτοφανές. Οχι μόνον επειδή επέβαλε πρόσθετες άδικες μειώσεις στους συνταξιούχους, αλλά, κυρίως, διότι η «λογική» του είναι εξοντωτική και τιμωρητική ως προς τους εργαζομένους.
* Ο κ. Παναγιώτης Κοκκόρης είναι οικονομολόγος, πρώην γενικός γραμματέας Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμβουλος του προέδρου της ΝΔ.
