Τα ίδια ρωσικά τρολ που αναμείχθηκαν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 διέδιδαν μέσω Twitter ανακριβείς πληροφορίες εναντίον των εμβολίων.
Τα ρωσικά αυτά τρολ και μποτ (αυτοματοποιημένα ψεύτικα προφίλ) είχαν ως στόχο να σπείρουν τον διχασμό και να διαδώσουν εμπρηστικό περιεχόμενο. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μελέτη του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσιγκτον που αποσκοπούσε στο να βελτιώσει την παρουσία των υπηρεσιών υγείας στα social media. Αντ’ αυτού όμως ανακάλυψε τρολ και μποτ που διαστρέβλωναν τη δημόσια συζήτηση για τα εμβόλια και έσπειραν αμφιβολίες για το αν είναι ασφαλή.
Σύμφωνα με τους ερευνητές που πραγματοποίησαν τη μελέτη, τα ρωσικά τρολ «έπαιζαν» και στις δύο πλευρές, τουιτάροντας υπέρ και κατά των εμβολίων. «Μεταχειρίζονταν το ζήτημα των εμβολίων για να διχάσουν την αμερικανική κοινωνία και να διαβρώσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στα εμβόλια, εκθέτοντάς μας όλους στον κίνδυνο μεταδοτικών ασθενειών, διότι οι ασθένειες αυτές δεν γνωρίζουν σύνορα» δήλωσε στον «Guardian» ο Μαρκ Ντρετζ, μέλος της ομάδας που πραγματοποίησε τη μελέτη και καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Αμερικανική Επιθεώρηση Δημόσιας Υγείας, την ίδια ώρα που η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες επιδημίες ιλαράς εδώ και δεκαετίες, η οποία οφείλεται στη μείωση των επιπέδων του εμβολιασμού. Το πρώτο εξάμηνο του 2018 καταγράφηκαν 41.000 περιπτώσεις ιλαράς στην Ευρώπη – αριθμός μεγαλύτερος από το σύνολο των περιπτώσεων του 2017. Αλλά και στις ΗΠΑ, ο αριθμός των παιδιών που δεν εμβολιάζονται αυξάνεται συνεχώς.
«Η μεγάλη πλειονότητα των Αμερικανών πιστεύει ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, αλλά το Twitter δίνει την εντύπωση πως υπάρχει πολύ μεγαλύτερη δημόσια συζήτηση για το ζήτημα. Ανακαλύψαμε ότι πολλά tweets κατά των εμβολίων προέρχονται από λογαριασμούς ασαφούς προέλευσης. Αυτοί μπορεί να ανήκουν σε μποτ ή σε σάιμποργκ (χακαρισμένους λογαριασμούς χρηστών που καταλαμβάνονται από μποτ)» είπε στη βρετανική εφημερίδα ο Ντέιβιντ Μπρονιατόφκι από το Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον. «Αν και είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσα tweets προήλθαν από μποτ και τρολ, τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι μεγάλο μέρος της online συζήτησης για τα εμβόλια προέρχεται από κακοπροαίρετους παίκτες με κρυφή ατζέντα».
Τι έδειξαν οι έρευνες
Τα ρωσικά τρολ συνέδεαν τα εμβόλια με αμφιλεγόμενα ζητήματα στις ΗΠΑ: επικαλούνταν, για παράδειγμα, τον Θεό, την κοινωνική τάξη, τις φυλετικές διακρίσεις, την ευημερία των ζώων, τη νομιμοποίηση της αμερικανικής κυβέρνησης κ.ά. «Γνωρίζετε ότι υπάρχει μια μυστική κυβερνητική βάση δεδομένων, η #Vaccine-damaged child;» ρωτούσε tweet ρωσικού τρολ.
Οι ερευνητές εξέτασαν ένα τυχαίο δείγμα 1,7 εκατ. tweets που αναρτήθηκαν μεταξύ Ιουλίου 2014 και Σεπτεμβρίου 2017 – περίοδος που περιλαμβάνει την προεκλογική εκστρατεία που οδήγησε στη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ. Για να διακρίνουν τα μποτ, οι ερευνητές σύγκριναν τη συχνότητα με την οποία κανονικοί χρήστες τουιτάριζαν για τα εμβόλια με εκείνη των μποτ και τρολ. «Ενα από τα πρώτα που παρατηρήσαμε είναι ότι τα ρωσικά τρολ τουιτάριζαν για τα εμβόλια 22 φορές συχνότερα από τον μέσο χρήστη του Twitter» πρόσθεσε ο Μπρονιατόφσκι.
Τον περασμένο Φεβρουάριο το Twitter έσβησε 3.800 λογαριασμούς που ανήκαν στην Internet Research Agency, μια φάρμα τρολ η οποία έχει διασυνδέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση. Τους λογαριασμούς αυτούς είχαν εξετάσει και οι ερευνητές της μελέτης για τα εμβόλια. Τον Απρίλιο το Facebook κατήργησε 135 λογαριασμούς που ανήκαν στην ίδια οργάνωση. Ο «Guardian» τονίζει όμως ότι το Facebook παραμένει πυρήνας δραστηριότητας κατά των εμβολίων.
