Πώς είδαν οι αναλυτές το «φρένο» στην ανάπτυξη

Η ανάπτυξη της οικονομίας συνεχίστηκε για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο το διάστημα Απριλίου – Ιουνίου, σημειώνοντας ωστόσο επιβράδυνση σε τριμηνιαία βάση, λόγω της αρνητικής βάσης σύγκρισης και των αδύναμων επενδύσεων.

«Η ανάκαμψη συνεχίζεται, στηριζόμενη κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση και σε μικρότερο βαθμό από τις καθαρές εξαγωγές, σε ετήσια βάση» ανέφερε στο Reuters ο Νίκος Μαγγίνας, οικονομολόγος στην Εθνική Τράπεζα.

«Η επιβράδυνση οφείλεται κυρίως στη βάση σύγκρισης και τις πιο αδύναμες επενδυτικές δαπάνες». «H συνεχιζόμενη αδυναμία στις επενδύσεις είναι πηγή ανησυχίας» είπε ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος στη Eurobank. «Το αποτέλεσμα είναι συμβατό με την πρόβλεψη της Κομισιόν για 1,9% στο σύνολο του έτους 2018». Η Αθήνα, που εξήλθε του τρίτου και τελευταίου μνημονίου στα τέλη Αυγούστου, ελπίζει να αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές ομολόγων, ενώ επιδιώκει την προσέλκυση νέων επενδύσεων για να ανακτήσει μέρος του χαμένου ΑΕΠ της που ανήλθε στο 25% στα χρόνια τις κρίσης.

«Η διατήρηση και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά, μετά την έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα στήριξης, είναι κρίσιμης σημασίας. Γι’ αυτόν τον λόγο η συνέπεια των πολιτικών αποτελεί θέμα-κλειδί» πρόσθεσε στο Reuters ο κ. Αναστασάτος.

Με βάση τα εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τη Δευτέρα, το ΑΕΠ αυξήθηκε με ρυθμό 0,2% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, από το αναθεωρημένο 0,9% στο πρώτο τρίμηνο. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) επεκτάθηκε κατά 1,8%, σε ετήσια βάση, από το αναθεωρημένο 2,5% στο πρώτο τρίμηνο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου υποχώρησε στο δεύτερο τρίμηνο του έτους κατά 5,3%, σε ετήσια βάση, λιγότερο σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο.

Η πρόσφατη εκτίμηση της Κομισιόν είναι για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 1,9% το 2018, ενώ το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 2,0%.

Η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ το 2017 (1,4%) ήταν το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της οικονομικής ανάκαμψης. Ωστόσο, η επίδοση της Ελλάδας ήταν η χαμηλότερη στην ΕΕ28, γεγονός που δείχνει ότι η οικονομική δυναμική εξακολουθεί να είναι σχετικά ασθενής. Είναι η πρώτη φορά από το 2006 που η Ελλάδα πετυχαίνει 6 διαδοχικά τρίμηνα με θετική μεταβολή του ΑΕΠ. Ωστόσο, η πρόκληση να εισέλθει η χώρα σε τροχιά ταχείας και διατηρήσιμης ανάπτυξης παραμένει.

Σύμφωνα με το κύριο σενάριο, ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται στο 1,8% για το 2018. Σε ένα εναλλακτικό σενάριο ευνοϊκότερης εξέλιξης του κινδύνου χώρας, και συνεπώς των επενδύσεων, η ανάπτυξη μπορεί να κινηθεί στην περιοχή του 2%. Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μπορεί να έχει αυξηθεί κατά 3,5% από τα μέσα του 2015, υπολείπεται ωστόσο 25% από αυτό του 2007. Η επανάκτηση των κεκτημένων δεν θα είναι εύκολη.

Η Ελλάδα το 2007 ήταν η 14η πλουσιότερη οικονομία ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ, ενώ το 2017 υποχώρησε στην 24η θέση, μπροστά από τις Λετονία, Κροατία, Ρουμανία και Βουλγαρία, αν και οι δύο τελευταίες χώρες, λόγω των υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης που κατέγραψαν κατά μέσο όρο τη δεκαετία αυτή, έκλεισαν ένα μεγάλο μέρος της υψηλής απόστασης που τις χώριζε από την ελληνική οικονομία.

Υστερα από οκτώ χρόνια λιτότητας εξάλλου, μπορεί τα «δίδυμα ελλείμματα» να έχουν εξαφανιστεί, όμως οι δημοσιονομικές ανισορροπίες έχουν μεταφερθεί στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα. Ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές και μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται στα ύψη, καθώς οι μισοί φορολογούμενοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και τα μισά δάνεια είναι «κόκκινα», ενώ οι περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων αποτελούν εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα την ώρα που τα εμπόδια εισόδου στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών περιορίζουν τον ανταγωνισμό, κρατώντας ψηλά τις τιμές.

Η υπερφορολόγηση, η βυζαντινή γραφειοκρατία και η δικαστική δυσλειτουργία αποθαρρύνουν τις ξένες επενδύσεις, ενώ πολυνομία, γραφειοκρατία, ανικανότητα της κρατικής μηχανής, διαφθορά και πελατειακή διαχείριση της εξουσίας, ακριβό συνταξιοδοτικό σύστημα, διογκωμένο Δημόσιο και αδύναμο εκπαιδευτικό σύστημα δεικνύουν το μέγεθος των προβλημάτων.