Τα ξίφη θα βγουν, τα βέλη θα μείνουν στη φαρέτρα

Στις 8 Σεπτεμβρίου, την ημέρα που ο πρωθυπουργός θα ανακοινώνει το μεταμνημονιακό πρόγραμμα της μετακομμουνιστικής Αριστεράς, θα εγκαινιάσει την παρουσία του στη χώρα μας ο συρμός Frecciargento (Ασημένιο βέλος) που θα εξυπηρετεί τη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη. Θα μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα έως και 250 χιλιόμετρα την ώρα ώστε να μειώσει σε 3,5 ώρες τη χρονική απόσταση των δύο πόλεων, όταν θα αρχίσει τα τακτικά δρομολόγια.

Τούτες τις ημέρες το Frecciargento θα κάνει απλώς μερικά ταξίδια Θεσσαλονίκη – Κατερίνη να μπουν οι επίσημοι να πούνε τα δικά τους. Μετά θα πακεταριστεί και θα επιστρέψει στην Ιταλία όπως ήρθε, θαλασσίως, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η ηλεκτροκίνηση και σηματοδότηση της γραμμής Αθήνας – Θεσσαλονίκης, και ας δαπανώνται, δεκαετίες τώρα, εκατομμύρια ευρώ για κάθε χιλιόμετρό της.

Στα μνημόνια, στην απαίτηση των δανειστών να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, χρωστάμε το ότι σχεδόν ενάμιση αιώνα μετά τα πρώτα τρικουπικά τρένα έρχεται η ιταλική εταιρεία Ferrovie dello Stato Italiane (FSI) να εκσυγχρονίσει τους ελληνικούς σιδηροδρόμους. Και μάλιστα όχι το νεοφιλελεύθερο κεφάλαιο που το καταριέται η κυβέρνηση και οι οργανικοί της διανοούμενοι τρεις φορές την ημέρα, αλλά το ιταλικό κράτος στο οποίο ανήκει η FSI που αγόρασε τη δική μας κρατική ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Τι θα κάνει ο Αλέξης Τσίπρας στις 8 Σεπτεμβρίου που θα είναι και αυτός στη Θεσσαλονίκη; Θα παρουσιάσει ως επίτευγμα της κυβέρνησής του την παρουσία του Ασημένιου βέλους, καίτοι είχε ρητά εναντιωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ; ‘Η θα υποσχεθεί ότι «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δική μας θα ‘ναι», ότι θα την «επανεθνικοποιήσει», όπως ήθελε να κάνει για την άλλη καταβόθρα δισεκατομμυρίων, την αλήστου μνήμης Ολυμπιακή;

Υπάρχουν και άλλα παρόμοια ερωτήματα: θα προσπαθήσει να διατηρήσει πολιτικοποιημένη τη δημόσια διοίκηση ο πρωθυπουργός, καταργώντας ή παρακάμπτοντας τις διαδικασίες επιλογής γενικών γραμματέων στα υπουργεία, που και αυτές η τρόικα τις επέβαλε; Θα επαναφέρει την είσπραξη των δημοσίων εσόδων στην αρμοδιότητα του υπουργού Οικονομικών, καταργώντας ή αποδυναμώνοντας την ΑΑΔΕ που ξανά η τρόικα επέβαλε;

Τέτοιου τύπου είναι τα διλήμματα της μεταμνημονιακής εποχής: θα αποτελέσουν τα μνημόνια τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχτεί ο οικονομικός, δημοσιονομικός και πολιτικός εκσυγχρονισμός της Ελλάδας ή το πολιτικό προσωπικό θα επανέλθει στις businesses as usual, σε αυτές που οδήγησαν στη χρεοκοπία;

Το πρόσχημα για την επάνοδο στις γνωστές πρακτικές είναι γνωστό: με το τέλος των μνημονίων η Ελλάδα γίνεται «κανονική χώρα», αποκτά ξανά την «εθνική κυριαρχία» της και το πολιτικό προσωπικό μπορεί να παίρνει αποφάσεις στο όνομά μας και προς το συμφέρον μας –όχι προς το συμφέρον των επάρατων δανειστών που ζητούν τα λεφτά τους πίσω.

Φυσικά, στα θέματα που τους ενδιαφέρουν, δηλαδή στο να εξασφαλίζονται πλεονάσματα για την εξόφληση του χρέους, οι δανειστές έχουν επιβάλει σκληρούς όρους που δύσκολα θα τους παραβεί οποιαδήποτε κυβέρνηση. Αλλά οι δανειστές δεν μπορούν, ούτε και θέλουν, να επηρεάσουν άλλα θέματα που ίσως είναι σημαντικότερα από τη δημοσιονομική πειθαρχία –να εξημερώσουν τα πολιτικά ήθη, για παράδειγμα.

Αλλά έχει γίνει πια κοινή συνείδηση, νομίζω, πως η αγριότητα του πολιτικού ανταγωνισμού που ζήσαμε αυτά τα χρόνια ευθύνεται για την –παγκοσμίως μοναδική –ένταση και διάρκεια της οκτάχρονης κρίσης. Ο Αλέξης Τσίπρας, στην Ιθάκη, έριξε την ευθύνη στην πολιτική ελίτ που «νόμιζε πως η Ελλάδα είναι φέουδό της» –λες και ο ίδιος δεν αποτελούσε μέρος αυτής της ελίτ εδώ και χρόνια, λες και ο ανταγωνισμός δεν είχε ως έπαθλο ποιος θα καταλάβει τις κορυφαίες θέσεις της. Και όταν αναρριχήθηκαν σε αυτές ο ίδιος και τα στελέχη τού ΣΥΡΙΖΑ το 2015 μεταχειρίστηκαν την Ελλάδα όχι σαν φέουδο αλλά σαν λεία πολέμου: εγκαθιδρύοντας «πολεμική οικονομία», χρησιμοποιώντας δηλαδή κάθε διαθέσιμο πόρο για να «αντιμετωπίσουν τους δανειστές»· με τα γνωστά αποτελέσματα.

Ο όρος «ανθρωπιστική καταστροφή» που χρησιμοποιούσαν οι συριζαίοι για να περιγράψουν τη μνημονιακή κατάσταση αφαιρέθηκε από το κυβερνητικό newspeak –γιατί η καταστροφή έγινε οδυνηρότερη. Και έρχονται τούτες τις γιορτινές πρώτες ημέρες της μεταμνημονιακής εποχής να μας πουν ότι «υπεραποδίδουν οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές», άρα εξετάζονται προσλήψεις στο Δημόσιο, μη περικοπή των συντάξεων και επιπλέον καταβολή 13ης, επιδόματα σε αναξιοπαθούντες. Ητοι, «λεφτά βρέθηκαν»: αφαιρέθηκαν από την πραγματική οικονομία. Θα αναδιανέμεται κεντρικά η μιζέρια μας, ο πλούτος είναι αμαρτία. Και η αναδιανομή θα γίνεται με ηθικά άμεμπτο τρόπο, δηλαδή έτσι ώστε να μεγιστοποιούνται τα εκλογικά οφέλη των κυβερνώντων –αυτή είναι η έννοια της «εθνικής ανεξαρτησίας» που αποκτήσαμε ξανά: η ανεξαρτησία του κυβερνώντος τμήματος της πολιτικής ελίτ να διαχειρίζεται κατά το συμφέρον του το δημόσιο χρήμα.

Από το διάγγελμα του Καστελλόριζου ως το διάγγελμα της Ιθάκης, οκτώ χρόνια δρόμος. Η οκταετία ξεκίνησε με τους τρεις πολιτικούς θανάτους από μολότοφ στη Marfin και τελείωσε με 96 απολιτικούς νεκρούς στο Μάτι. Οι πρώτοι ήσαν θύματα της πολιτικής αγριότητας, οι δεύτεροι της διαχειριστικής ανικανότητας. Των παλαιότερων και των νεότερων μελών της ελίτ, των κορυφαίων και των υποδεέστερων. Είναι αλληλένδετα αυτά: ποιος νοιάζεται για διαχειριστές; Μαχητές χρειαζόμαστε, οι αγωνιστές είναι ανώτερο είδος ανθρώπων.

Με άλλα λόγια, φοβάμαι ότι τα ξίφη θα βγουν αλλά ότι τα Frecciargenti της FSI θα μείνουν στην ιταλική φαρέτρα τους γιατί ο κρατικός ΟΣΕ δεν θα καταφέρει να ηλεκτροδοτήσει και να σηματοδοτήσει το δίκτυο. Ποιος θα νοιάζεται για τέτοιους μνημονιακούς εκσυγχρονισμούς, όταν θα δίνονται αγώνες για να διατηρήσουμε και να επαυξήσουμε την πολύτιμη «εθνική κυριαρχία», εν όψει εκλογών βουλευτικών, αυτοδιοικητικών, ευρωπαϊκών –και στο βάθος Προέδρου Δημοκρατίας;