Κρεσέντο κυβερνητικών υποσχέσεων για τις συντάξεις

Το έναυσμα για συντονισμένες κυβερνητικές δηλώσεις ότι οι συντάξεις δεν θα περικοπούν στις αρχές του 2019, παρότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει ψηφιστεί δύο φορές από τη Βουλή, έδωσαν η ολοκλήρωση του τρίτου Μνημονίου και το διάγγελμα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα από την Ιθάκη.

Μια σειρά κυβερνητικών στελεχών με επίσημες δηλώσεις –και όχι μισόλογα –όπως συνέβαινε μέχρι πρότινος, διαβεβαιώνουν ότι οι περικοπές δεν θα υλοποιηθούν, χωρίς ωστόσο να εξηγούν από πού προέρχεται αυτή η βεβαιότητα.

Πάντως το θέμα αυτό αναμένεται να κριθεί τον Οκτώβριο όταν το υπουργείο Οικονομικών υποβάλει προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2019, στο οποίο θα περιλαμβάνονται όλα τα μέτρα του επόμενου έτους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο θέμα το συντάξεων –το οποίο εξελίσσεται σε «μείζον προεκλογικό ζήτημα» – αναμένεται να αναφερθεί και ο Πρωθυπουργός από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, προδιαγράφοντας όσα θα ακολουθήσουν, ενώ τις επόμενες ημέρες, δηλαδή στις 10 Σεπτεμβρίου, αναμένεται να φθάσει στην Αθήνα η πρώτη αποστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Αμέσως μετά το διάγγελμα του Πρωθυπουργού με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του τρίτου Μνημονίου, τα κυβερνητικά στελέχη «διαγκωνίζονται» ποιος θα πρωτανακοινώσει την αναστολή του μέτρου της περικοπής των συντάξεων.

Ετσι, είχαμε την υπουργό Εργασίας κυρία Εφη Αχτσιόγλου να εκτιμά ότι «έχει διαμορφωθεί η πολιτική στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο» προκειμένου να αποφευχθούν οι περικοπές τις οποίες χαρακτήρισε ως «μη αναγκαίες δημοσιονομικά».

Ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Αν. Πετρόπουλος αναφέρθηκε στο πλεόνασμα του ΕΦΚΑ, το οποίο προσδιόρισε για το τρέχον έτος στο 1,5 δισ. ευρώ και σημείωσε ότι το πλεόνασμα αυτό επιτρέπει «όχι μόνο να μη μειωθούν οι συντάξεις, αλλά και να υλοποιηθούν φορολογικές και αναπτυξιακές παρεμβάσεις».

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Γ. Κατρούγκαλος, ο οποίος αφού θέσπισε τον νόμο για τον επανυπολογισμό των συντάξεων, στον οποίο στηρίζεται η συγκεκριμένη περικοπή, τώρα δηλώνει ότι δεν χρειάζεται να γίνουν οι περικοπές διότι δεν αποτελούν θεσμική μεταρρύθμιση.

Ερωτηθείς για τη δυνατότητα να μην εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων, ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος είπε ότι εξαρτάται από τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, η οποία είναι σταθερή, «που σημαίνει ότι ο κύκλος των μέτρων έχει κλείσει» είπε και σημείωσε ότι ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% έχει επιτευχθεί και συνεπώς «αντικειμενικά δεν είναι αναγκαίο» το μέτρο.

Στο θέμα αναφέρθηκε και ο διευθυντής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, κ. Γ. Τσίπρας, ο οποίος τόνισε ότι «η συζήτηση αυτή θα πρέπει να ανοίξει και να κλείσει τον Οκτώβριο».

Εκτός από την ασάφεια για το πώς τελικώς θα γίνει να μην ισχύσουν οι ψηφισμένες περικοπές, ερωτηματικό παραμένει και το κατά πόσο θα υπάρξει αναστολή των μέτρων για ένα διάστημα –κάτι που θα έχει προεκλογικό χαρακτήρα –ή θα ισχύσει η κατάργησή τους.

Πάντως στελέχη του υπουργείου Εργασίας επιμένουν να αποκλείουν το ενδεχόμενο του «κακού σεναρίου», δηλαδή να μη συμβεί κανένα από τα προηγούμενα ενδεχόμενα και να ισχύουν κανονικά οι περικοπές συντάξεων όπως έχουν ψηφισθεί.

Τα μέτρα που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τουλάχιστον δύο φορές, είναι εξαιρετικά επώδυνα και οδηγούν σε απώλειες που για το 65% των συνταξιούχων θα φθάσουν συνολικά τις τρεις συντάξεις ετησίως.

Η δέσμευση που έχει αναλάβει απέναντι στους δανειστές προβλέπει τη μείωση της ετήσιας συνταξιοδοτικής δαπάνης σε καθαρό ποσό, δηλαδή αφαιρουμένων των φόρων, των εισφορών για υγειονομική περίθαλψη και των εισφορών υπέρ ΑΚΑΓΙΕ κατά 1% του ΑΕΠ, δηλαδή κατά 1,84 δισ. ευρώ.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός οι περικοπές θα πρέπει να γίνουν στο καταβαλλόμενο ποσό για συντάξεις και να φθάσουν περίπου τα 2,25 δισ. ευρώ.

Επειδή για 300.000 συνταξιούχους θα προκύψουν αυξήσεις με τον επανυπολογισμό των συντάξεων και θα απαιτηθούν 150 εκατ. ευρώ για να καταβληθεί η αύξηση αυτή για το 2019, η συνολική μείωση για αυτούς που θα έχουν περικοπές το νέο έτος –εφόσον υλοποιηθούν –θα πρέπει να φθάσουν τα 2,4 δισ. ευρώ. Οι μειώσεις αναμένεται να αφορούν περί τους 1.292.000 συνταξιούχους με μειώσεις από λίγα ευρώ μέχρι και 350 ευρώ τον μήνα.

Εφόσον τελικώς δεν υλοποιηθούν οι περικοπές στις καταβαλλόμενες συντάξεις, δημιουργείται ένα τεράστιο «εσωτερικό θέμα ανισορροπίας» στο ασφαλιστικό σύστημα. Δηλαδή δημιουργούνται συνταξιούχοι δύο ταχυτήτων με εξαιρετικά υψηλές διαφορές στο τελικό ποσό της σύνταξης, παρότι ουσιαστικά θα έχουν τις ίδιες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Οσοι συνταξιοδοτήθηκαν πριν από τον Μάιο 2016 θα διατηρήσουν το ύψος των συντάξεών τους, ενώ όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ημερομηνία αυτή, υφίστανται ήδη μειώσεις της τάξεως του 30% και του 35%.

Οι μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους –μετά την εφαρμογή του νόμου –οφείλονται στον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που καθιέρωσε ο νόμος Κατρούγκαλου και είναι ιδιαίτερα υψηλές σε ασφαλιστέα εισοδήματα άνω των 2.000 ευρώ μηνιαίως.

Οι μειώσεις στα χαμηλά εισοδήματα είναι σαφώς μικρότερες, δείχνοντας ότι με το νέο σύστημα ουσιαστικά γίνεται μια αναδιανομή εις βάρος όσων ασφαλίζονται πολλά έτη και με υψηλά εισοδήματα.

Σε συνδυασμό μάλιστα με τις υψηλές ασφαλιστικές εισφορές που επιβάλλει ο νέος νόμος γίνεται φανερό ότι το νέο σύστημα δημιουργεί τεράστιες ανισότητες, με υψηλές περικοπές και αδικίες. Κυρίως σε βάρος ασφαλισμένων που καταβάλλουν μεγάλες εισφορές επί πολλά χρόνια, προς όφελος άλλων που έχουν μικρότερη ασφαλιστική συνεισφορά. Υπάρχουν ασφαλισμένοι με υψηλές συντάξιμες αποδοχές που υφίστανται μεγάλες μειώσεις.