Εξάρχεια

«Περπάτησε μέχρι τα υπαίθρια καφέ της πλατείας Εξαρχείων. Η περιοχή ήταν έρημη αυτή την ώρα –η αναρχία ξυπνάει αργά… Κάποια ακροαριστερή ομάδα είχε σκοτώσει έναν ντίλερ στη μέση του δρόμου την προηγούμενη εβδομάδα, με ένα Καλάσνικοφ, χωρίς οι μπάτσοι να τολμήσουν να επέμβουν. Οι τοξικομανείς κοιμούνταν ακόμη στα γεμάτα γκραφίτι πεζοδρόμια, και οι μικροπωλητές έβρισκαν την ευκαιρία να ξεπουλήσουν την πραμάτεια τους στα υπαίθρια καφέ». Η κεντρική συνοικία της Αθήνας έχει γίνει πλέον χώρος μιας διεθνούς μυθιστορηματικής γεωγραφίας, κυρίως με αστυνομικές συνδηλώσεις. Το απόσπασμα προέρχεται από το τελευταίο μυθιστόρημα του γάλλου συγγραφέα Καρύλ Φερέ «Ποτέ πια μόνος» (εκδόσεις Αγρα, μετάφραση Αργυρώ Μακάρωφ), όπου ο ήρωας, ένας πρώην αστυνομικός, έρχεται στην Ελλάδα για να εξιχνιάσει μια υπόθεση διακίνησης προσφύγων και τράφικινγκ γυναικών, στην οποία είχε βρει τραγικό θάνατο ένας φίλος του. Το κίνητρο του πρώην αστυνομικού ήταν να εκδικηθεί τον θάνατο του φίλου του παρά να ρίξει φως στην υπόθεση. Αλλά αυτή η «ελληνική υπόθεση» και το ταξίδι του ήρωά του στην Ελλάδα, δίνουν την ευκαιρία στον Καρύλ Φερέ, έναν σύγχρονο μάστερ του θρίλερ, να παρουσιάσει και να σχολιάσει, ως μυθιστορηματικό φόντο, την Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Πάντοτε το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί να διαβαστεί και ως μία κοινωνική ή πολιτική τοιχογραφία. Και σ’ ένα σύγχρονο θρίλερ, τα Εξάρχεια δεν μπορεί να είναι μια ρομαντική συνοικία εξέγερσης, όπως για παράδειγμα στο πρόσφατο graphic novel των Δημήτρη Μαστώρου και Nicolas Wouters «Εξάρχεια, το πικρό νεράντζι», αλλά μια περιοχή ανομίας και εγκλήματος.

Ο ήρωας του Καρύλ Φερέ, με τη βοήθεια ενός έλληνα φίλου του, πρώην εκδότη που τον κατέστρεψε η κρίση, δείχνει στους διεθνείς αναγνώστες του το παιχνίδι εξουσίας που παίζεται στην Αθήνα. «Δεν επιβιώνουν παρά οι άχρηστοι στον ΣΥΡΙΖΑ, είπε». Ολα υπάρχουν εδώ. Από τον «εθνικό νάρκισσο» Βαρουφάκη, που «έκανε το νούμερό του μπροστά στην τρόικα» προτού εγκαταλείψει την κυβέρνηση και αρχίσει να δίνει διαλέξεις ανά τον κόσμο («η κριτική της παγκοσμιοποίησης είναι κερδοφόρος τομέας»), μέχρι το πώς «αξιοποιείται» η περιουσία του Δημοσίου και πώς συναλλάσσονται κατώτερα συριζαϊκά στελέχη.

Φυσικά υπάρχει η δυνατή πλοκή, πέρα από την κοινωνική τοιχογραφία. Και γι’ αυτήν αξίζει να διαβάζεται ένα μυθιστόρημα.