«Δεν είμαι σταρ, είμαι γυναίκα της διπλανής πόρτας»
«Αντανακλούσε την ανάγκη ενός έθνους, την ανάγκη του μέσου άνδρα και της μέσης γυναίκας στον δρόμο, του επιχειρηματία, της μητέρας, του πυροσβέστη, του δασκάλου… όλων όσοι ήθελαν σεβασμό» έγραφε στην αυτοβιογραφία της για το διασημότερο τραγούδι της, το «Respect».
«Μόλις αισθανθώ τον σεβασμό προς τη μουσική του συνθέτη, μόνον τότε μπορώ να τραγουδήσω ό,τι θέλω. Τότε εκφράζεται ο εαυτός μου».
«Μου αρέσουν πάρα πολύ οι ενδυματολογικές επιλογές της Τέιλορ Σουίφτ. Επισκέφθηκα τον ιστότοπό της για να δω τα φορέματά της. Ενα από αυτά θέλησα να το παραγγείλω. Δεν μου ταίριαζε όμως».
«Είναι καλές οι μελωδίες της Aντέλ. Είναι συμπαγής στην ερμηνεία της. Εχει πολλά να δώσει».
«Οταν πήγα να δω την Μπιγιονσέ σε συναυλία έφυγα με θετική ενέργεια. Είναι μια γυναίκα που δεν κρύβει τις φεμινιστικές της ευαισθησίες».
«Η αγαπημένη μου συναυλία ήταν στην αίθουσα Cobo του Ντιτρόιτ στις 16 Φεβρουαρίου 1968. Ο δήμαρχος κήρυξε τότε την “‘Ημέρα της Αρίθα Φράνκλιν”. Ηταν και ο μπαμπάς μου εκεί».
«Η Αρίθα Φράνκλιν θα έπρεπε να γνωρίζει ότι παραέχει μεγάλο στήθος για να φορέσει ένα τέτοιο φόρεμα αλλά δεν ενδιαφέρεται για την άποψή μας και αυτή η συμπεριφορά διακρίνει τα απλά αστέρια από τις αληθινές ντίβες» είχε γράψει για αυτήν μια δημοσιογράφος. Η Φράνκλιν έστειλε επιστολή όπου μεταξύ άλλων σημείωνε: «Προφανώς έχω ό,τι χρειάζεται για να φορέσω ένα ντεκολτέ… (…) Οταν θα γίνεις καταξιωμένη συντάκτρια μόδας σε παρακαλώ ενημέρωσέ μας (…) Δεν είσαι σε θέση να προσδιορίζεις τι ξεχωρίζει τους σταρ από τις ντίβες, ούτε και έχεις δικαίωμα ελέγχου σε κάποια από τις δύο κατηγορίες».
«Αγχος ή πίεση πριν από τις συναυλίες δεν έχω. Το μόνο που με απασχολεί είναι να μην ξεχάσω τους στίχους των τραγουδιών».
«Πολλές φορές είναι δύσκολο για έναν άνδρα να είναι δίπλα σε μια διάσημη γυναίκα. Χάνεται επειδή όλα τα φλας είναι στραμμένα σε εκείνη. Γίνεται, για παράδειγμα, ο κύριος Φράνκλιν, και αυτό δεν μου αρέσει. Δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε ωραίο. Δεν είμαι σταρ, είμαι γυναίκα της διπλανής πόρτας».
«Αν δεν ήμουν τραγουδίστρια θα ήθελα να ήμουν είτε πρίμα μπαλαρίνα είτε ιδιαιτέρα γραμματέας».
«Μου άρεσε να πηγαίνω στην εκκλησία. Μου άρεσε να είμαι μέρος της χορωδίας και να κάνω πράγματα μέσα και γύρω από την εκκλησία. Επίσης, μου άρεσε πολύ να παρακολουθώ και να ακούω τον πατέρα μου».
«Ολοι θέλουν σεβασμό. Ακόμη και ένα τρίχρονο παιδί».
«Ποιος θέλει να αποσυρθεί από τη δουλειά του; Ποιος θέλει να κάτσει σε μια πολυθρόνα; Εγώ τουλάχιστον όχι».
«Η τραχιά πλευρά ενός βουνού είναι ευκολότερη για να την ανεβείτε. Στην ομαλή δεν θα έχετε από πού να κρατηθείτε».
Δέκα τραγούδια που οφείλουμε να ακούσουμε
You make feel like
(Α natural woman) – 1967
Γράφτηκε αποκλειστικά για εκείνη από τους Κάρολ Κινγκ και Τζέρι Γκόφιν. Κομμάτι που αντιπροσωπεύει το γυναικείο φύλο. Η φωνή της ίπταται της μουσικής και δη του πιάνου με έναν τρόπο εκστατικό και πνευματικό.
Με οδηγό το ιδιαίτερο παίξιμο της κιθάρας του Τζο Σμιθ, στην ερμηνεία της απελευθέρωσε όλη την απογοήτευση που μπορεί να νιώθει μια γυναίκα που αγνοήθηκε ενώ παράλληλα καταθέτει και τον πόνο της για την εξουσία.
Εξι μήνες μετά την ενδιαφέρουσα ερμηνεία της Dionne Warwick, η Αρίθα κυκλοφόρησε μια πολύ διαφορετική εκτέλεση. Εφηύρε έναν νέο ερμηνευτικό τόνο. Οι «τραγουδιστές υποστήριξης» ανέλαβαν κάποιες φορές το προβάδισμα ενώ η φωνή της ακουγόταν στο βάθος, αντιστρέφοντας με αυτόν τον τρόπο ό,τι γινόταν ως τότε.
Μπορεί να το έγραψε ο Οτις Ρέντινγκ και να το πήγε στο Νο 40 των τοπ αλλά η Αρίθα είναι εκείνη που το έφερε στο Νο 1. Ο ιδιαίτερος συλλαβισμός της στον τίτλο του τραγουδιού το καθιστούν κυρίαρχο ύμνο του φεμινισμού αλλά και της αφροαμερικανικής υπερηφάνειας.
(Τhe way i love you) – 1967
Το πρώτο της σινγκλ στην Atlantic Records που μπήκε στο τοπ 10, παρουσιάζοντας μια τραγουδίστρια με σθένος, «ανοιχτή» ερμηνεία και μέλλον. Με βάση το ηλεκτρικό πιάνο και το φωνητικό της κρεσέντο θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα showstoppers (τα τραγούδια που διακόπτει το κοινό από το παρατεταμένο αποθεωτικό χειροκρότημα).
Το σινγκλ φέρει και τη δική της υπογραφή και πρόκειται για μία από τις πλέον ξέφρενες και γρήγορες (στον ρυθμό) ηχογραφήσεις της. Το μυστικό της επιτυχίας είναι ο τρόπος που εισάγει στη μέση του τραγουδιού τη λέξη freedom, σαν να έρχεται από τον από μηχανής Θεό.
Φανκ κιθάρες και ένα μπάσο που… πυροβολούν κατά ριπάς στη μουσική ενώ η Αρίθα με τη σκληράδα της φωνής της βάζει φωτιά σε ένα αληθινά χορευτικό κομμάτι.
Το πρωτότυπο κομμάτι του Μπεν Ε. Κινγκ έχει έναν ρομαντικό αέρα αλλά με μια ερμηνεία funk – rock – rave – up η Φράνκλιν το μεταμόρφωσε.
H μελωδία φέρει την υπογραφή της ίδιας σε ένα σινγκλ που φέρνει στην επιφάνεια τη στοχαστική πλευρά της. Η «φτερωτή» ερμηνεία της ταίριαξε ιδανικά με το φλάουτο του Χιούμπερτ Λόους.
Ενδεχομένως από τα πλέον ταξιδιάρικα κομμάτια της ή, όπως έχουν σημειώσει οι συμπατριώτες της, ένας από τους αμερικανικούς ύμνους της ελευθερίας στους αυτοκινητοδρόμους.
Γιάννης Πετρίδης : Η απόλυτη φωνή της μαύρης μουσικής
Ανήκω σε μια τυχερή γενιά που μεγαλώνοντας στη δεκαετία του ‘60 βρέθηκε τη στιγμή που ξεκινούσαν μερικά από τα πιο σημαντικά μουσικά κινήματα και καλλιτέχνες του περασμένου αιώνα, τόσο στο ελληνικό όσο και στο διεθνές ρεπερτόριο. Η μουσική soul ξεκινάει περίπου στα τέλη του ‘50 και φτάνει στο απόγειό της τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η απόλυτη βασίλισσα αυτής της μουσικής – και όχι μόνον – ήταν η Aretha Franklin. Συνήθως τις νέες κυκλοφορίες τις ακούγαμε τότε από τον Αμερικανικό σταθμό του Ελληνικού και θυμάμαι την εντύπωση που μου έκανε η πρώτη μετάδοση του τραγουδιού τού Otis Redding «Respect» από την Aretha, παρ’ όλο που γνώριζα ήδη το κομμάτι από την ερμηνεία του συνθέτη Otis Redding. Η ερμηνεία της Franklin ήταν κάτι πρωτόγνωρο, τόσο σε αυτό το τραγούδι όσο και στο «Ι never loved a man» που κυκλοφόρησε την ίδια εποχή. Ηταν σχεδόν ο ορισμός της soul, που βέβαια τότε ούτε καν καταλαβαίναμε σε μια εποχή που η πληροφόρηση ήταν ελάχιστη το πόσο σπουδαία για τη μουσική ήταν αυτή η φωνή και αυτά τα πρώτα της τραγούδια. Τότε δεν υπήρχε το Διαδίκτυο ούτε video clip, ούτε ο Τύπος έγραφε πληροφορίες με κριτική διάθεση για αυτά και φοβερά και τρομερά που συνέβαιναν στη μουσική του ‘60. Τους Beatles μάλιστα τους παρουσίαζαν σαν τέσσερις «γεγέδες» με κούρεμα α λα Μarx brothers. Αυτή η εικόνα θα έχετε διαπιστώσει ότι έχει περάσει και στις ελληνικές ταινίες εκείνης της εποχής. Ποιος λοιπόν θα ενδιαφερόταν στη χώρα μας να μας πει τι σημαίνει Aretha Franklin.
*Ο Γιάννης Πετρίδης είναι μέλος του Rock And Roll Hall Of Fame και αυτή την εποχή στο πρώτο πρόγραμμα 16.00-17.00 παρουσιάζει την ιστορία της μαύρης μουσικής του 20ού αιώνα. Επίσης στο Web βρίσκεται στο apotis4stis5.com
Οδυσσέας Ιωάννου : Η φωνή της καλοσύνης
Η πρώτη μου ουσιαστική επαφή μαζί της – όπως και αρκετών της γενιάς μου – ήταν στην ταινία «The Blues Brothers», το 1980. Δυσκολευόμασταν να αντιστοιχήσουμε αυτή τη φωνή με την κυριούλα με τα ροζ πασουμάκια. Η αλήθεια είναι πως δεν υπήρχαν και πολλοί συνομήλικοι που να άκουγαν soul – ούτε καν τη «βασίλισσα» –, η σχέση μας με την ξένη μουσική είχε να κάνει με περισσότερο «σκληρά» ακούσματα και πολύ πιο νευρικές μπάντες.
Επρεπε να περάσει αυτή η βιασύνη και η αψάδα της εφηβείας, για να αρχίσουμε να ακούμε και να εκτιμάμε όχι μόνο τις μεγάλες φωνές αλλά και αυτό που κουβαλούσαν από το αίσθημα και την ιστορία ενός ολόκληρου πολιτισμού, που αναπτυσσόταν παράλληλα με τον κυρίαρχο αμερικανικό.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
