Τζίμι Κάρτερ: Ο πιο ταπεινός πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ

Κάνουν τα ίδια σχεδόν κάθε σαββατόβραδο: ένα απλό δείπνο με ένα ποτήρι φθηνό Σαρντονέ στο σπίτι μιας γειτόνισσας και μετά επιστροφή με τα πόδια στο σπίτι τους, που έχτισαν το 1961. Ο 93χρονος Τζίμι Κάρτερ και η 91χρονη σύζυγός του Ρόζαλιν, με την οποία είναι παντρεμένος εδώ και 72 χρόνια, ζουν στο Πλέινς, την πόλη της Τζόρτζια όπου γεννήθηκαν.

Ο 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ ζει ταπεινά, σε πλήρη αντίθεση με τους διαδόχους του που άφησαν τον Λευκό Οίκο για να αποκτήσουν μια άλλου είδους δύναμη, τον πλούτο, παρατηρεί η «Washington Post», φέρνοντας το παράδειγμα του Μπιλ Κλίντον και του Μπαράκ Ομπάμα που δεν ξεκίνησαν πλούσιοι αλλά κέρδισαν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στον ιδιωτικό τομέα με τις ευκαιρίες που προσφέρει στους πρώην προέδρους.

Ο Κάρτερ αποφάσισε να μην ενταχθεί στο διοικητικό συμβούλιο κάποιας εταιρείας, ούτε να εκφωνεί ομιλίες έναντι αδράς αμοιβής γιατί, όπως είπε στην αμερικανική εφημερίδα, «δεν επιθυμούσε να εκμεταλλευτεί οικονομικά την εκλογή του στον Λευκό Οίκο».

Σύμφωνα με τον ιστορικό των αμερικανών προέδρων Μάικλ Μπέσλος, ο προκάτοχος και στενός φίλος του Κάρτερ Τζέραλντ Φορντ ήταν ο πρώτος που εκμεταλλεύτηκε πλήρως τις καλοπληρωμένες ευκαιρίες που παρουσιάζονται στους πρώην προέδρους. Εκτοτε, όλοι οι πρόεδροι πλην του Κάρτερ, και ενίοτε οι σύζυγοί τους, κερδίζουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια ανά ομιλία.

«Δεν βλέπω τίποτα κακό σε αυτό. Απλώς δεν ήταν ποτέ φιλοδοξία μου να πλουτίσω» είπε ο Κάρτερ στην «Washington Post».

Ηταν 56 ετών όταν επέστρεψε από την Ουάσιγκτον στο Πλέινς. Αποφάσισε ότι θα κέρδιζε τα προς το ζην γράφοντας. Εχει συγγράψει 33 βιβλία –για τη ζωή και την καριέρα του, την πίστη του, την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, τα δικαιώματα των γυναικών, τα γηρατειά, ακόμη και ένα βιβλίο για παιδιά που έγραψε μαζί με την κόρη του, Εϊμι Κάρτερ.

Με το εισόδημα από τα βιβλία και την ετήσια σύνταξη των 210.700 δολαρίων που παίρνουν όλοι οι πρώην πρόεδροι οι Κάρτερ ζουν άνετα. Είναι ο μοναδικός πρόεδρος της σύγχρονης εποχής που επέστρεψε στο παλαιό του σπίτι, δύο υπνοδωματίων, που αποτιμάται στις 167.000 δολάρια, αξία μικρότερη από εκείνη των θωρακισμένων οχημάτων των μυστικών υπηρεσιών που είναι παρκαρισμένα απ’ έξω. Ενώ οι άλλοι πρώην πρόεδροι ταξιδεύουν συχνά με ιδιωτικό αεροπλάνο, ενίοτε δανεισμένο από πλούσιους φίλους, οι Κάρτερ ταξιδεύουν με τα αεροπλάνα της γραμμής.

Ο Κάρτερ κοστίζει στους φορολογουμένους λιγότερο από κάθε άλλο πρώην πρόεδρο: συνολικό κόστος 456.000 δολάρια το τρέχον φορολογικό έτος, το οποίο καλύπτει σύνταξη, γραφείο, προσωπικό και άλλα έξοδα –λιγότερο από τα μισά των 952.000 δολαρίων που πληρώνουν οι φορολογούμενοι για τον Τζορτζ Μπους πατέρα ενώ οι άλλοι τρεις εν ζωή πρώην πρόεδροι, Τζορτζ Μπους υιός, Κλίντον και Ομπάμα στοιχίζουν άνω του ενός εκατομμυρίου δολάρια τον χρόνο ο καθένας.

Ο Κάρτερ έχει το φθηνότερο γραφείο απ’ όλους, στο Κέντρο Κάρτερ της Ατλάντα: κόστισε 115.000 δολάρια εφέτος ενώ του Ομπάμα 536.000 δολάρια, του Κλίντον 518.000, του Μπους υιού 497.000 και του Μπους πατέρα 286.000.

Οσο ήταν πρόεδρος (1977-1981) επέμενε να μεταφέρει ο ίδιος τις βαλίτσες του στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One και αρνιόταν να του παίζουν το εμβατήριο Hail to the Chief που συνοδεύει τους προέδρους. Η προεδρία του χαρακτηρίστηκε από τις μακρές ουρές στα βενζινάδικα λόγω της πετρελαϊκής κρίσης και τη σύλληψη των ομήρων στην αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη. «Ενδεχομένως έδωσα υπερβολική έμφαση στους ομήρους την τελευταία μου χρονιά στον Λευκό Οίκο» λέει. «Αλλά ήθελα να κάνω το παν για να επιστρέψουν σώοι».

Κρίνοντας εκ των υστέρων την προεδρία του, είναι πιο υπερήφανος για τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, που έφεραν την ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, και τις προσπάθειές του να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας. Ελαβε το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης το 2002.

Μέχρι σήμερα, απέφευγε να μιλήσει για τον Ντόναλντ Τραμπ. «Είναι καταστροφή. Στα ανθρώπινα δικαιώματα, στην φροντίδα των ανθρώπων και στην αντιμετώπισή τους ως ίσους» λέει.

Κάθε δεύτερη Κυριακή πρωί, ο Κάρτερ διδάσκει στο κατηχητικό της Εκκλησίας Βαπτιστών Μαρανάθα, στην άκρη του Πλέινς. Κόσμος στέκεται στην ουρά από το προηγούμενο βράδυ για μια θέση. Η κατήχηση που παρακολούθησε η «Washington Post» ήταν η 800ή του αφότου αποχώρησε από τον Λευκό Οίκο. Ο Κάρτερ ρώτησε τον κόσμο από πού ήρθαν: ακούστηκαν τουλάχιστον 20 αμερικανικές Πολιτείες, Καναδάς, Κένυα, Κίνα και Δανία. Τους μίλησε για την αξία μιας ζωής με σκοπό αλλά και τη σημασία αρκετού χρόνου για ξεκούραση και στοχασμό.

Το σπίτι των Κάρτερ είναι παλαιό αλλά ζεστό και άνετο, με ένα ρουστίκ καθιστικό και μια μικρή κουζίνα. Οταν το ανακαίνισαν πρόσφατα, οι δυο τους γκρέμισαν με τα ίδια τους τα χέρια έναν τοίχο κρεβατοκάμαρας. Τα πρωινά, η Ρόζαλιν κάνει τάι τσι και διαλογίζεται ενώ ο Τζίμι γράφει ή κολυμπάει στην πισίνα. Κατασκευάζει επίσης έπιπλα και ζωγραφίζει πίνακες στο γκαράζ. Δεν έχουν σεφ αλλά μαγειρεύουν οι ίδιοι, συχνά μαζί. Φτιάχνουν το δικό τους γιαούρτι. Τη συγκεκριμένη Κυριακή που τους συνάντησε η αμερικανική εφημερίδα, η Ρόζαλιν έφτιαξε πανκέικ με βατόμουρα από τον κήπο τους. Ο Κάρτερ τα έψησε. Μετά έπλυνε τα πιάτα.