Υψηλές τάσεις

Ηταν ένα πανέμορφο, γλυκύτατο, πολυτάλαντο κοριτσάκι εννέα ετών. Χόρευε, τραγουδούσε, ήταν άριστη μαθήτρια και πολύ καλή στο ποδόσφαιρο –τόσο καλή ώστε τη βολιδοσκοπούσαν αρκετές ομάδες. Λάτρευε τη μαμά της –ο μπαμπάς της δεν υπήρχε στο πλάνο της ζωής της από όταν ήταν πολύ μικρή –και τα δίδυμα αδέλφια της. Είχε όμως τη μεγάλη ατυχία να ζει σε μια από τις πιο πολυσύχναστες και επιβαρυμένες από ατμοσφαιρική ρύπανση περιοχές του Λονδίνου. Γι’ αυτό και το «ήταν». Διότι η Ελα Κίσι-Ντέμπρα δεν υπάρχει πια. Πέθανε το 2013 εξαιτίας κρίσης σοβαρού άσθματος, μία από τις πολλές που είχε εμφανίσει τα τελευταία τρία χρόνια πριν από τον θάνατό της και οι οποίες την είχαν οδηγήσει επανειλημμένως στο νοσοκομείο.

Τώρα η μητέρα της Ελα Ρόζαμουντ και ειδικοί στο άσθμα και στην ατμοσφαιρική ρύπανση του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Σαουθάμπτον υπό τον καθηγητή Στίβεν Χολγκέιτ καταφεύγουν στο δικαστήριο προσπαθώντας να αποδείξουν ότι η αιτία θανάτου της μικρής, ο λόγος που έμεινε χωρίς ανάσα για πάντα, ήταν τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων της μητρόπολης στην οποία ζούσε (όπως συμβαίνει πολύ συχνά σε όλες τις μεγαλουπόλεις, συμπεριλαμβανομένων ελληνικών πόλεων όπου οι ρύποι χτυπούν «κόκκινο»). Ευελπιστούν έτσι να ευαισθητοποιήσουν τους αρμοδίους, πιθανώς και να βάλουν το δικό τους λιθαράκι για να γίνουν αλλαγές στη νομοθεσία –μέσω, για παράδειγμα, της απαγόρευσης των ντιζελοκίνητων οχημάτων, τα οποία θεωρούνται από τους «κύριους» ενόχους για την ατμοσφαιρική ρύπανση των πόλεων –ώστε να προλάβουν άλλους θανάτους μικρών παιδιών (και όχι μόνο) στο μέλλον. Ευελπιστούν έτσι η τελευταία ανάσα της μικρής Ελα να χαρίσει πολλές «καθαρότερες» ανάσες σε συνανθρώπους της.

Δεν είναι τυχαίο, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Χολγκέιτ σε πλήθος ΜΜΕ που καλύπτουν το θέμα το τελευταίο διάστημα, ότι όλες τις φορές που η μικρή εμφάνισε κρίση άσθματος για την οποία απαιτήθηκε νοσηλεία τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην περιοχή όπου ζούσε ξεπερνούσαν τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια της ΕΕ. Και μπορεί η ατμοσφαιρική ρύπανση να έχει συνδεθεί μέσα από μελέτες με πλήθος προβλημάτων υγείας –από καρδιαγγειακά νοσήματα και άσθμα ως και καρκίνους -, ωστόσο μέχρι σήμερα μάλλον δεν έχετε ακούσει να αναφέρεται επισήμως ως αιτία θανάτου, και σωστά. Αυτό προσπαθεί να αλλάξει η μητέρα της μικρής Ελα πιστεύοντας ακράδαντα ότι η επισημοποίηση ενός κοινού «φονικού» μυστικού μπορεί να σώσει ζωές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό αν αναλογιστούμε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ζει και βασιλεύει σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου –τόσο στις θεωρούμενες προηγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες –εξαιτίας πλήθους αιτίων: από τις εκπομπές των οχημάτων, κυρίως των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων νέας γενιάς που θεωρούνται μια τεράστια «πληγή» εκτοξεύοντας τις τιμές διοξειδίου του αζώτου σε δυσθεώρητα ύψη σε σύγκριση με τα όρια της ΕΕ και τις εκπομπές των βιομηχανιών, ως την καύση βιομάζας (μια από τις πιο πρόσφατες «πηγές» ρύπανσης και στη χώρα μας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης). Στο χαμένο στην… ομίχλη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης τοπίο βρίσκεται βέβαια και η Ελλάδα, στην οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (European Environmental Agency), πολύ συχνά οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων της ατμόσφαιρας με διάμετρο μικρότερη των 2,5 και 10 μικρόμετρων (PΜ 2,5 και PM 10) –πρόκειται για τους πιο επικίνδυνους ατμοσφαιρικούς ρύπους που διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες –ξεπερνούν το ημερήσιο όριο της ΕΕ, ενώ την ανηφόρα τραβούν ουκ ολίγες φορές τα επίπεδα όζοντος και διοξειδίου του αζώτου. Συνολικά εκτιμάται ότι μόνο στη χώρα μας περί τα 25.000 άτομα ετησίως χάνουν πρόωρα τη ζωή τους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Φανταστείτε παγκοσμίως…

Η Ρόζαμουντ επιχειρεί λοιπόν με τον αγώνα της να προλάβει όσο περισσότερους τέτοιους πρόωρους θανάτους γίνεται. Στη μνήμη της κόρης της. Διότι μπορεί η Ελα να μην υπάρχει πια αλλά μπορεί να γράψει ιστορία για άλλους, πολλούς άλλους. Και έτσι θα υπάρχει για πάντα…