Το ελληνικό graphic novel – Νεοελληνική λογοτεχνία σε κόμικς

Ερωτόκριτος

Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα – ο «παππούς» του graphic novel – κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 από τις εκδόσεις Ατλαντίς των αδελφών Πεχλιβανίδη με πωλήσεις 200.000-300.000 αντιτύπων ανά τεύχος. Εκτός από τους μεταφρασμένους τίτλους, οι εκδότες δημοσιεύουν και πρωτότυπες ελληνικές δημιουργίες βασισμένες στην ελληνική μυθολογία, ιστορία και λογοτεχνία: Ο Θησέας και ο Μινώταυρος, Διγενής Ακρίτας, Ερωτόκριτος, Βασίλειος Βουλγαροκτόνος κ.ά. Εφέτος τα Public, σε συνεργασία με τα αμερικανικά Classics Illustrated, επανακυκλοφόρησαν οκτώ τεύχη της σειράς σε νέες μεταφράσεις του Γ.-Ι. Μπαμπασάκη, ωστόσο δεν έχουν προγραμματιστεί για το προσεχές μέλλον πρωτότυποι ελληνικοί τίτλοι ή επανέκδοση των παλαιών της Ατλαντίδος.

Παραρλάμα και άλλες ιστορίες του Δημοσθένη Βουτυρά

Σκληρός ρεαλισμός στις λαϊκές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, κοινωνικός θυμός, υπαρξιακή αγωνία, αλλά και ονειρική φαντασία, ελλειπτική έκφραση, ποιητική συμπύκνωση. Ενας σκοτεινός και οραματικός λογοτεχνικός λόγος που μοιάζει να «μεταφράζεται» ιδανικά στη γλώσσα του κόμικς. Τα ενδιαφέροντα διηγήματα του παραγωγικότατου Δημοσθένη Βουτυρά διασκεύασε ο Δημήτρης Βανέλλης και απέδωσε με σκίτσα ο Θεσσαλονικιός Θανάσης Πέτρου, που τύχαινε να συχνάζει εκεί στο μπαρ «Παραρλάμα». Αναπόφευκτα, η συνεργασία ήταν μοιραία. Προλογίζει ο Βάσιας Τσοκόπουλος, επιμελητής της έκδοσης των Απάντων του Βουτυρά – μια χειροθεσία στο δημιουργικό δίδυμο που θα διασκευάσει στη συνέχεια αρκετά νεοελληνικά λογοτεχνικά κείμενα σε κόμικς.

Ερωτόκριτος

Ρηγάδες και ιππότες, έρωτες, δεσποσύνες και κονταροχτυπήματα. Το έμμετρο μυθιστόρημα του Κορνάρου ήταν προσφιλές ανάγνωσμα από τον 17ο αιώνα μέχρι και τον 20ό. Εδώ, οι συγγραφείς-διασκευαστές μπολιάζουν τους διαλόγους σε σύγχρονη γλώσσα με στίχους του Κορνάρου και ο σκιτσογράφος απεικονίζει με προσοχή την ιστορική περίοδο του κειμένου. Φορτωμένη με βραβεία στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς του 2017 (Καλύτερο κόμικ, Σενάριο, Σχέδιο, Εξώφυλλο, Καλλιτεχνική επιμέλεια), αυτή η διασκευή, την οποία οι δημιουργοί χαρακτηρίζουν «μεσογειακό fantasy», ταξινομώντας τη σε μια δημοφιλή κατηγορία των κόμικς, γνώρισε και μεγάλη εμπορική επιτυχία, με πωλήσεις που φτάνουν τις 9.000 αντίτυπα. Κυκλοφορεί και στα αγγλικά.

Η κερένια κούκλα

Ενα ερωτικό τρίγωνο σε μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας. Ο Νίκος, η Βεργινία που «λιώνει σαν το κερί», η υπηρέτρια Λιόλια. Ποιας είναι το παιδί που γεννιέται, η κερένια κούκλα; Πρωτοδημοσιευμένο το 1908, το μυθιστόρημα του Χρηστομάνου ενέπνευσε θεατρικές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές διασκευές. Εδώ, οι σχεδόν «φωτογραφικές» περιγραφές αποδίδονται με ασπρόμαυρο σκίτσο που παραπέμπει σε γκραβούρα. Το «γκόθικ» υπερφυσικό στοιχείο του έργου, που προσιδιάζει σε θεματικές του κόμικς, είναι μια ένδειξη ότι το graphic novel, σε αυτή και σε άλλες περιπτώσεις, φλερτάρει πρώτα με τη λογοτεχνία που του πάει. Προλογίζει η νεοελληνίστρια και εκδότρια του έργου Αγγέλα Καστρινάκη.