Ξεκινούν οι επιστροφές μεταναστών στην Ισπανία

Η συμφωνία ανάμεσα στη Γερμανία και στην Ισπανία για την επιστροφή προσφύγων και μεταναστών τίθεται σε εφαρμογή αύριο Σάββατο (11/8), όταν το Βερολίνο θα έχει το δικαίωμα να επιστρέφει εντός 48 ωρών στην Ισπανία όσους πρόσφυγες εντοπίζει στα γερμανικά σύνορα να έχουν εισέλθει στην ΕΕ από τη χώρα αυτή. Συνομιλίες για παρόμοιες διμερείς συμφωνίες διεξάγει η γερμανική κυβέρνηση με την Ελλάδα και την Ιταλία.

Με 23.741 μετανάστες να έχουν εισέλθει παράνομα από την 1η Ιανουαρίου ως τις 5 Αυγούστου 2018, η Ισπανία είναι σήμερα η πρώτη πύλη εισόδου στην Ευρώπη (ακολουθεί η Ιταλία με 18.872 και τρίτη η Ελλάδα με 16.307, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης).

Το Βερολίνο ανακοίνωσε ότι δεν προσέφερε ανταλλάγματα στη Μαδρίτη για τη σύναψη της συμφωνίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όμως αποφάσισε αυτή την εβδομάδα να δαπανήσει 55 εκατ. ευρώ σε προγράμματα διαχείρισης των συνόρων του Μαρόκου και της Τυνησίας (προκειμένου οι δύο αυτές χώρες-τράνζιτ να αστυνομεύουν καλύτερα τις ακτές τους), καθώς και να δώσει άλλα 3 εκατ. ευρώ στη Μαδρίτη, που θα προστεθούν στα 26,5 εκατ. που της έδωσε ως έκτακτη βοήθεια στις αρχές Ιουλίου.

Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο, η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ εξασφάλισε την προφορική συμφωνία της Ελλάδας και της Ιταλίας για την υπογραφή διμερών συμφωνιών για την επιστροφή προσφύγων που έχουν καταγραφεί στις δύο αυτές χώρες (στο σύστημα Eurodoc) αλλά εντοπίζονται στα γερμανικά σύνορα. Οι συνομιλίες με την Αθήνα και τη Ρώμη είναι σε εξέλιξη, αλλά η συμφωνία με την Ισπανία θα αποτελέσει τη βάση και για τις άλλες δύο.

Τόσο η Μαδρίτη όσο και η Αθήνα υποστηρίζουν ότι οι επιστροφές θα αφορούν λίγα άτομα, καθώς οι δευτερογενείς ροές, δηλαδή από την Ισπανία και την Ελλάδα προς την υπόλοιπη Ευρώπη, δεν είναι μεγάλες.

Το Σάββατο, ημέρα της έναρξης εφαρμογής της διμερούς συμφωνίας, η Μέρκελ θα ξεκινήσει διήμερη επίσκεψη στην Ισπανία, όπου θα συναντηθεί με τον νέο Σοσιαλιστή πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.

Την περασμένη εβδομάδα η Γερμανία άνοιξε το πρώτο κέντρο διαλογής προσφύγων στη Βαυαρία, πύλη εισόδου μεταναστών στη Γερμανία και το κρατίδιο του υπουργού Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ, όπου το κόμμα του, οι Χριστιανοκοινωνιστές, αντιμετωπίζει δύσκολη διαμάχη στις τοπικές εκλογές τον Οκτώβριο.

Ο Ζεεχόφερ υπαγορεύει σε μεγάλο βαθμό τη μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, εκβιάζοντας με αποχώρηση των Χριστιανοκοινωνιστών από τον κυβερνητικό συνασπισμό και κλείσιμο των συνόρων με την Αυστρία. Στα κέντρα διαλογής θα παραμένουν οι αιτούντες άσυλο μέχρι να εξεταστεί η αίτησή τους από τις Αρχές. Με το προηγούμενο σύστημα, οι νεοαφιχθέντες αιτούντες άσυλο διανέμονταν σε όλη τη Γερμανία και διέμεναν σε κέντρα προσωρινής φιλοξενίας μέχρι να λάβουν απάντηση για το αν θα πάρουν καθεστώς πρόσφυγα.

Οι επικριτές των κέντρων διαλογής υποστηρίζουν ότι χωρίζουν τους μετανάστες από τη γερμανική κοινωνία, καθιστώντας πιο δύσκολη την προσαρμογή τους αν αναγνωριστούν ως πρόσφυγες, και αποτελούν ακατάλληλο περιβάλλον για παιδιά.

Η Ισπανία είναι σήμερα η προτιμώμενη πύλη εισόδου στην ΕΕ επειδή έχει κλείσει η δίοδος από τη Λιβύη στην Ιταλία; Ή το Μαρόκο χαλάρωσε τους ελέγχους προκειμένου να αποσπάσει περισσότερες παραχωρήσεις από την ΕΕ;

Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης δεν διαθέτει «απτές αποδείξεις» για τη μετατόπιση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη στο Μαρόκο, σύμφωνα με τον «Monde». Η ισπανική κυβέρνηση λέει ότι έβλεπε την αύξηση εδώ και δύο χρόνια λόγω του κλεισίματος των διοδίων της Κεντρικής και της Ανατολικής Μεσογείου (μετά τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας), καθώς από το 2016 στο 2017 οι ροές είχαν αυξηθεί κατά 170%. Η αντιπολίτευση την επικρίνει ότι η χαλαρή πολιτική της αποτελεί «κάλεσμα» για τους παράνομους μετανάστες. Ωστόσο ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση στην Ισπανία, το Μαρόκο άφηνε να εννοηθεί ότι είναι «ριγμένο» σε σχέση, για παράδειγμα, με την Τουρκία που έλαβε πολλαπλάσια ποσά από την ΕΕ για τον χειρισμό των προσφυγικών ροών στο εσωτερικό της.

Υπάρχουν 20 παραλίες γύρω από την Ταγγέρη. Η διαδρομή διά θαλάσσης ως την Ισπανία με μικρά φουσκωτά πέντε ως 10 ατόμων διαρκεί περίπου έξι ώρες και, σύμφωνα με το γερμανικό «Spiegel», κοστίζει από 500 ως 2.000 ευρώ το άτομο. Οι διακινητές συναντούν τους πελάτες τους στη συνοικία Μισνάνα της Ταγγέρης.

Στην απέναντι πλευρά της Μεσογείου, στην παραλία Θαόρα της Ισπανίας, την περασμένη εβδομάδα καταγράφηκε το εξής χαρακτηριστικό περιστατικό: περίπου 50 μετανάστες που μόλις είχαν φθάσει με μια βάρκα τριγύριζαν ανάμεσα στους λουομένους, συχνά γυμνιστές, οι οποίοι απαθανάτιζαν το συμβάν. Οι φωτογραφίες που ανέβασαν στο Internet δείχνουν τη σύγκρουση δύο κόσμων.