Milonga: Ολα αρχίζουν με ένα νεύμα

Το ρολόι δείχνει πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα. Ενας άνδρας με όμορφο κοστούμι και καλογυαλισμένα παπούτσια αφήνει στο τραπέζι το ποτήρι με το κρασί που κρατούσε και κάνει ένα cabeceo (νεύμα) σε μια γυναίκα στην άλλη άκρη της αίθουσας. Δεν τη γνωρίζει και δεν είναι σίγουρος ότι θέλει να το κάνει. Σήμερα άλλωστε ο σκοπός είναι συγκεκριμένος. Οι δυο τους συναντιούνται στο κέντρο της σκηνής, αγκαλιάζονται σφιχτά και για μερικά λεπτά τα σώματά τους γίνονται ένα. Τα πόδια τους μπλέκονται στον ρυθμό του αργεντίνικου τάνγκο και για τα επόμενα τέσσερα τραγούδια ακολουθούν αχώριστοι τον κύκλο που έχουν δημιουργήσει στη σκηνή οι υπόλοιποι τανγκέρος. Στη συνέχεια ο καβαλιέρος επιστρέφει την ντάμα στη θέση της και συνεχίζει με τον επόμενο χορό.

Η παραπάνω σκηνή θα μπορούσε να ανήκει στο Μπουένος Αϊρες του 1930, στο Παρίσι του 1960 ή στην Αθήνα του 2018. Γιατί οι milongas είναι ένα θεσμός που διατηρεί αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του εδώ και δεκαετίες και έχει αυστηρούς κανόνες οι οποίοι ενισχύουν την ατμόσφαιρα που δημιουργείται. Η μιλόνγκα, όπως και το αργεντίνικο βαλς, είναι ένα είδος μουσικής και χορού από την οικογένεια του τάνγκο που ακολουθεί περίπου τους ίδιους χορευτικούς κανόνες. Πρόκειται για έναν πιο ρυθμικό, γρήγορο χορό, που συνήθως αναφέρεται ως πρόγονος του τάνγκο λόγω των αφρικανικών στοιχείων του.

Η μιλόνγκα έχει «δανείσει» το όνομά της στην αίθουσα ή στη βραδιά χορού η οποία είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στο αργεντίνικο τάνγκο και αποτελεί το σημείο συνάντησης των τανγκέρος. Ανθρωποι όλων των ηλικιών, επαγγελματίες χορευτές, μαθητές του τάνγκο, αλλά και όσοι θέλουν απλώς να το γνωρίσουν μαζεύονται σε συγκεκριμένους χώρους, διασκεδάζουν, πίνουν και συζητούν χορεύοντας ή ακούγοντας το συγκεκριμένο είδος μουσικής.

Η Μαρία Λάμπρου και ο δάσκαλος χορού Νίκος Καρβουντζής εδώ και 12 χρόνια έχουν δημιουργήσει την ομάδα Santa Milonguita, τίτλο δανεισμένο από το ομώνυμο τραγούδι, και διοργανώνουν μιλόνγκας σε μέρη διαφορετικά από τα συνηθισμένα. Ζητώ από τον κ. Καρβουντζή να μου εξηγήσει ποια είναι τα χαρακτηριστικά του τάνγκο που ευνοούν αυτές τις βραδιές. «Το τάνγκο είναι κατ’ εξοχήν κοινωνικός χορός. Χορεύεται από ζευγάρια, όχι απαραίτητα σταθερά τα ίδια. Μάλλον το αντίθετο, καθώς το ιδανικό για έναν χορευτή τάνγκο σε μια βραδιά χορού είναι να χορέψει με όσους περισσότερους διαφορετικούς παρτενέρ μπορεί. Μάλιστα, είναι αρκετές οι φορές που τα ζευγάρια δεν γνωρίζονται καν μεταξύ τους, αλλά συναντιούνται για πρώτη φορά στην πίστα και αντί να συστηθούν για να ξεκινήσουν κάποια συζήτηση, αγκαλιάζονται για να χορέψουν».

Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν στην Αθήνα οι σχολές τάνγκο και μαζί τους οι βραδιές μιλόνγκας. Παθιασμένα ζευγάρια στροβιλίζονται με περίτεχνες φιγούρες σε δεκάδες παραστάσεις κάθε χρόνο, από το Ηρώδειο μέχρι μικρές σκηνές στο Μεταξουργείο. Ο απόλυτα ερωτικός χορός, με το πάθος και την ένταση που τον διακρίνουν, γοητεύει τους Αθηναίους, αλλά το θέαμα σε μια μιλόνγκα είναι διαφορετικό, σύμφωνα με τη Μαρία Λάμπρου. «Εκεί τα ζευγάρια αγκαλιασμένα χορεύουν αυτοσχεδιάζοντας, το ένα πίσω από το άλλο, ακολουθώντας τη μελωδία σε μια κυκλική γραμμή χορού, με κυρίαρχο ζητούμενο την επικοινωνία. Προσωπικά, πιστεύω ότι το στοιχείο που έχει κερδίσει τους ολοένα και περισσότερους θιασώτες του τάνγκο ανά τον κόσμο είναι η κοινωνικότητά του. Σε μια εποχή όπου οτιδήποτε «social» παραπέμπει στη μοναξιά μιας οθόνης υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου, το τάνγκο είναι ένας κοινωνικός χορός που δίνει την ευκαιρία της ανθρώπινης επαφής, της επικοινωνίας με το σώμα του άλλου, της ανταλλαγής αισθήσεων και σκέψεων, της παρέας και της συναναστροφής με μια κοινότητα που είναι υπαρκτή και όχι virtual».

Ολα αυτά τα στοιχεία, μαζί με τη δεδομένη αγάπη των Ελλήνων για τον χορό και τη μουσική, έχουν κάνει τις milongas μια τάση που κυριαρχεί στη νυχτερινή Αθήνα. Κάθε μέρα υπάρχει τουλάχιστον μία αντίστοιχη εκδήλωση στην οποία μπορείς να χορέψεις, να μάθεις αλλά και να θαυμάσεις τους ειδήμονες. Ενας από αυτούς, ο Νίκος Καρβουντζής, κάθε Παρασκευή βρίσκεται σε έναν κρυμμένο κήπο στον πολυχώρο «Alsos», στην πλατεία Πρωτομαγιάς (πάρκο Σχολής Ευελπίδων), σε μια μικρή όαση στην πολύβουη πρωτεύουσα. Ο ίδιος μου εξηγεί ότι στο τάνγκο είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων που σε κερδίζουν. «Είναι η μουσική, ο χορός και οι διαπροσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται. Δεν είναι μόνο διασκέδαση ή μια απλή εκτόνωση μέσα από την κίνηση και τον χορό. Είναι σαν ένα είδος «ψυχοθεραπείας», μια ψυχική ανάταση που νιώθεις μέσα από την ανταλλαγή, την επικοινωνία που έχεις με τον άλλον στη διάρκεια του χορού, την αγκαλιά» αναφέρει.

Αυτή η ψυχική ανάταση και η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα είναι που μάγεψε και τη Μαρία Λάμπρου πριν από 13 χρόνια, όταν βρέθηκε πρώτη φορά σε μιλόνγκα. «Ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα από την ατμόσφαιρα που επικρατούσε, τις πολύ περιποιημένες γυναίκες με τα συγκλονιστικά ψηλοτάκουνα παπούτσια και τους γοητευτικούς άνδρες που προσπαθούσαν να επιδείξουν την αρρενωπότητά τους μέσα από τον χορό» αναφέρει η Μαρία και συνεχίζει: «Ηταν όλα πολύ θεατρικά! Με μια δεύτερη ματιά κατάλαβα ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους, παρ’ όλο που είχαν έρθει στη μιλόνγκα με διαφορετικές παρέες ή και μόνοι τους. Συζητούσαν έντονα, χόρευαν αγκαλιά και ήταν χαρούμενοι, παρά τη μελαγχολική μουσική με τους πονεμένους στίχους. Μέχρι να τελειώσει η βραδιά, είχα αποφασίσει ότι ήταν κάτι που έπρεπε να κάνω».

Αν εχεις πάει έστω και μία φορά σε μιλόνγκα, καταλαβαίνεις ακριβώς αυτό που ένιωσε η Μαρία. Ακόμη και με μία επίσκεψη ερωτεύεσαι το τάνγκο παράφορα και το πιο πιθανό είναι στην επόμενη μιλόνγκα να είσαι και εσύ με ψηλοτάκουνα και να περιμένεις το cabeceo του απέναντί σου για να παραδοθείς στην αγκαλιά του. Το τάνγκο είναι πιθανότατα η μόνη συνθήκη που η γυναίκα ακολουθεί υποχρεωτικά τον ρυθμό και τα βήματα του άνδρα και το απολαμβάνει.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 5 Ιουλίου 2018.