Ο πρώην αστέρας του κρίκετ που θέλει να αλλάξει το Πακιστάν

Για μια χώρα που βρίσκεται συχνά στην ειδησεογραφία για τους πλέον αρνητικούς λόγους –βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, σχολικές σφαγές, ακρωτηριασμούς γυναικών που επιθυμούν να μάθουν γράμματα –το Πακιστάν έχει φθάσει σήμερα σε ένα σημείο καμπής το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να αλλάξει την αρνητική τροχιά του.

Ο πάλαι ποτέ αστέρας του κρίκετ και επικεφαλής του Πακιστανικού Κινήματος για τη Δικαιοσύνη (ΡΤΙ) Ιμράν Καν, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη φήμη και το χάρισμά του για να επανεκκινήσει τις ταραγμένες σχέσεις της φτωχής χώρας με τη Δύση, αλλά και να βοηθήσει το Πακιστάν να αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα, από την τρομοκρατία ως την κρίση στην οικονομία.

Θα μπορούσε επίσης να φέρει τη χώρα του πιο κοντά στην αναπτυσσόμενη σφαίρα της Κίνας, έναν γείτονα που έχει επαινέσει ως πρότυπο, ή τελικά να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο με τους προηγούμενους ηγέτες, υποστηρίζοντας τους σκληρούς ισλαμιστικούς νόμους και δείχνοντας συμπάθεια σε πολιτοφυλακές οι οποίες κράτησαν για χρόνια τη χώρα στην απομόνωση.

Ακόμη κι έτσι ο Καν κομίζει αναμφίβολα κάτι νέο στην πολιτική σκηνή: περισσότερη δύναμη και λάμψη ενός πρώην πρωταθλητή που λατρεύτηκε από τον λαό ως θεός, μια και το 1992, όντας αρχηγός της εθνικής ομάδας κρίκετ του Πακιστάν, την οδήγησε στην κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αφού κατάφερε να κερδίσει τους πρώην αποίκους της Βρετανίας.

Οι κάλπες της 25ης Ιουλίου στήθηκαν στη σκιά του τρόμου. Μία μόνο βομβιστική επίθεση σε εκλογικό κέντρο την οποία ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 30 άνθρωποι, ενώ η προεκλογική εκστρατεία χαρακτηρίστηκε η πιο «βρώμικη» στην ιστορία του Πακιστάν. Τα αποτελέσματα αμφισβητήθηκαν από τους πολιτικούς του αντιπάλους που τον κατηγόρησαν ότι επωφελήθηκε από το πανίσχυρο στρατιωτικό κατεστημένο κυρίως στη διαδικασία της καταμέτρησης.

Το κόμμα του εξασφάλισε περίπου 17 εκατομμύρια ψήφους, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία, ενώ στη δεύτερη θέση ήρθε το κόμμα του φυλακισμένου για διαφθορά πρώην πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ με περίπου 13 εκατομμύρια ψήφους: «Πετύχαμε. Εχουμε λαϊκή εντολή» δήλωσε από την κρατική τηλεόραση ο Καν, που έπειτα από 23 χρόνια επιμονής πέτυχε τον στόχο του.

Ο ίδιος έκανε έκκληση στους αντιπάλους του να ενώσουν όλοι μαζί τις δυνάμεις τους στο όνομα της ανάπτυξης της χώρας, στην οποία έχουν σημειωθεί πολλά πραξικοπήματα και πολιτικές δολοφονίες, και ήδη οι πρώτες συνομιλίες με μικρότερα κόμματα για σχηματισμό κυβέρνησης –μια και δεν εξασφάλισε ισχυρή πλειοψηφία –έχουν ξεκινήσει. Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι θα σχηματίσει κυβέρνηση, ενώ μια παρατεταμένη περίοδος διαπραγματεύσεων και ακυβερνησίας θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε στάση πληρωμών. Σε κάθε περίπτωση, το μέτωπο της οικονομίας θα είναι και το πιο πιεστικό πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο Καν ως ηγέτης. Το Πακιστάν αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, η ρουπία υποτιμήθηκε για τρίτη φορά μέσα στο 2018, το χρέος του αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς (ισοδύναμο με το 67,20% του ΑΕΠ για το 2017), βρίσκεται ένα βήμα πριν από την πτώχευση και η βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρείται αναπόφευκτη, γεγονός που δεν θα επιτρέψει στον Καν να φτιάξει, όπως προεκλογικά υποσχέθηκε, ένα «ισλαμικό κράτος προνοίας».

Επειτα, είναι το ζήτημα της ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής. Η ισλαμική βία που σημάδεψε τις εκλογές αποτελεί διαρκή απειλή για το Πακιστάν, την ώρα που και η περιφερειακή κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη με την κλιμάκωση της αντιπαλότητας μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας και Κίνας – Ινδίας.

Πολλοί θεωρούν ότι ο 65χρονος Καν δεν είναι κατάλληλος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, ήδη το περιοδικό «Foreign Policy» προεξοφλεί ότι το άστρο του σύντομα θα σβήσει: «Υπάρχει κάτι εντυπωσιακά παράδοξο. Ως αθλητής ο Καν αγαπήθηκε όσο κανείς άλλος στο Πακιστάν. Αλλά ως πολιτικός δεν έχει καθόλου γοητεύσει».

Οι απόψεις του αλλάζουν συχνά, πολλοί τον κατηγορούν για πλήρη μεταστροφή σε πολλά θέματα και κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά τι ακριβώς θα κάνει μόλις αναλάβει την εξουσία.

Γόνος πλούσιας οικογένειας από τη Λαχώρη, που τον έστειλε σε ηλικία 17 ετών στην Οξφόρδη για σπουδές, ο Καν γρήγορα κατάφερε να αποκτήσει μόνιμη παρουσία στους κύκλους της υψηλής κοινωνίας του Λονδίνου. Υπήρξε στενός φίλος της πριγκίπισσας Νταϊάνας (λέγεται ότι προτού αυτή σκοτωθεί προσπαθούσε να την παντρέψει), φίλος του Μικ Τζάγκερ και άλλων επωνύμων, και στη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 απέκτησε τη φήμη του γυναικοκατακτητή.

Πολύ σύντομα έγινε διάσημος στα night clubs του Mεϊφέαρ, το στυλ του playboy εξάλλου τον βοήθησε, και το 1995 σε ηλικία 43 ετών παντρεύτηκε την κατά 22 χρόνια μικρότερή του Βρετανίδα Τζεμάιμα Γκόλντσμιθ, κόρη του σερ Τζέιμς Γκόλντσμιθ, ενός από τους πιο πλούσιους Βρετανούς της εποχής. Μαζί απέκτησαν δύο γιους και το 2004 χώρισαν.
Το 2015 ξαναπαντρεύτηκε τη δημοσιογράφο Ρεχάμ Καν, όμως ο γάμος διήρκεσε λιγότερο από χρόνο. Εφέτος παντρεύτηκε για τρίτη φορά σε μια σεμνή τελετή στη Λαχώρη την πνευματική του σύμβουλο Μπούσρα Ουάτο, μητέρα πέντε παιδιών, η οποία ταιριάζει – όπως αναφέρουν αναλυτές – στην εικόνα του πιστού μουσουλμάνου που καλλιεργεί τα τελευταία χρόνια.

Οσοι παρακολουθούν από κοντά την πολιτική σκηνή της χώρας ισχυρίζονται ότι ο Καν έχει υποστεί μια πολύπλοκη μεταμόρφωση. Εχει σαφώς απομακρυνθεί από την εικόνα του ακαταμάχητου γόη, ενώ η εκστρατεία του κατά της διαφθοράς αλλά και η υιοθέτηση επικίνδυνων θέσεων, όπως το ότι δεν αντιτίθεται στους σκληρούς νόμους του Πακιστάν στους οποίους περιλαμβάνεται η θανατική ποινή, έχουν απήχηση στο εσωτερικό ακροατήριο της αναλφάβητης κατά το ήμισυ χώρας. Εχει επικρίνει τους Ταλιμπάν αλλά έχει αντιταχθεί δημόσια στις επιδρομές της Ουάσιγκτον εναντίον τους με μη επανδρωμένα αεροσκάφη: «Οι ΗΠΑ θα πρέπει να διαπραγματευτούν μαζί τους, αντί να προσπαθούν να τους αφανίσουν» έχει δηλώσει, ενώ μόλις πέρυσι η τοπική κυβέρνηση της επαρχίας Χάιμπερ Παχτούνχβα που πρόσκειται στο κόμμα του προχώρησε σε δωρεά τριών εκατομμυρίων δολαρίων στο θρησκευτικό σχολείο όπου φοίτησε ο διαβόητος Μουλάς Ομάρ, το Νραρούλ Ουλούμ Χακάνια, επικεφαλής του οποίου είναι ο Μαουλάνα Σάμι-ουλ Χακ, ευρέως γνωστός ως ο πατέρας των Ταλιμπάν.