«Στις 11.10 μ.μ. είχαμε βρει έξι νεκρούς»

Αστυνομικοί είχαν ανακαλύψει από τις 11.10 το βράδυ της καταστροφής (περίπου 30 λεπτά πριν ξεκινήσει η επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα στο συντονιστικό όργανο) στην οδό Πανός στο Μάτι τις σορούς έξι απανθρακωμένων ατόμων, από τις οποίες τέσσερις ανήκαν σε ενηλίκους και δύο σε ανηλίκους.

«Το Βήμα της Κυριακής» αποκαλύπτει τις άγνωστες έγγραφες αναφορές στελεχών της ΕΛ.ΑΣ., και όχι μόνο, για την πολύνεκρη τραγωδία της 23ης Ιουλίου στη ευρύτερη περιοχή της Ραφήνας. Από τις αναφορές αυτές επιβεβαιώνεται με αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι υπήρχε από νωρίς ενημέρωση των κυβερνητικών παραγόντων για το μέγεθος της τραγωδίας.

Ακόμη, από τα έγγραφα αυτά προκύπτει ότι οι ένστολοι που επιχειρούσαν να διασώσουν πολίτες δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν με το επιχειρησιακό κέντρο της ΕΛ.ΑΣ., καθώς υπήρχε πρόβλημα στους ασυρμάτους, έτσι ώστε να λάβουν τις κατάλληλες εντολές. Σε δύο περιπτώσεις, περιπολικό αλλά και βαν της ΕΛ.ΑΣ. –το πρώτο στην οδό Πανός, το δεύτερο στον Νέο Βουτζά –που μετέφεραν πυρόπληκτους βρέθηκαν εγκλωβισμένα στις φλόγες και οι άνθρωποι διασώθηκαν την τελευταία στιγμή. Ακόμη, αστυνομικοί προχωρούν σε περιγραφές ότι τη στιγμή που πλησίαζαν οι φλόγες στη Λεωφόρο Μαραθώνος χτυπούσαν απεγνωσμένοι τα… κουδούνια κατοικιών για να απομακρύνουν τους κατοίκους, ενώ κατεύθυναν αυτοκίνητα στο αντίθετο ρεύμα στη Λεωφόρο Μαραθώνος. Επιπλέον διαπιστώνεται ότι ανώτερος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. χρησιμοποιούσε το… μεγάφωνο του υπηρεσιακού αυτοκινήτου του προσπαθώντας μάταια να βοηθήσει στην εκκένωση της περιοχής.

Ενας εκ των αστυνομικών, λοιπόν, περιγράφει στην αναφορά του τις δραματικές στιγμές που υπήρξαν στην προσπάθεια διάσωσης πολιτών στη περιοχή του Νέου Βουτζά. Και από τις οποίες προκύπτει ότι είχαν εντοπιστεί βαριά τραυματισμένοι ή άτομα με καθολικά εγκαύματα από τις 7.30 το απόγευμα.

Οπως σημειώνει, «αρχικά απεγκλωβίσαμε τέσσερα άτομα στην οδό Μιαούλη. Ενας από αυτούς μας ζήτησε να κατευθυνθούμε στη Λεωφόρο Μαραθώνος, όμως αυτό δεν μπορούσε να γίνει γιατί όλοι οι δρόμοι απ’ όπου προσπαθούσαμε να βγούμε ήταν μπλοκαρισμένοι από φλεγόμενα αυτοκίνητα, από κολόνες της ΔΕΗ που ήταν στη μέση του δρόμου και καίγονταν. Σε εκείνο το σημείο, κοντά στην οδό Υψηλάντου, βρήκαμε τρία άτομα που είχαν εγκλωβιστεί στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν κάποιον τέταρτο που ήταν εγκλωβισμένος σε άλλο σπίτι. Τότε διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε οδός διαφυγής. Εκείνη την ώρα μάς προσέγγισε όχημα τύπου βαν της Πυροσβεστικής και επιβιβάσαμε τα επτά άτομα. Συνεχίσαμε εν μέσω ελιγμών λόγω φλεγομένων ΙΧ και κολονών της ΔΕΗ να προσπαθούμε ν’ απεγκλωβίσουμε πολίτες από φλεγόμενες κατοικίες στις οδούς Θέτιδος, Τύχης, Αντιγόνης, Αγίου Ιωάννου, ορισμένους από τους οποίους τους επιβιβάσαμε σε όχημα πολίτη. Στις 19.30 βρέθηκε ένα ζευγάρι στην οδό Αττάλου, που είχαν εγκαύματα σε όλο τους το σώμα και ήταν σε ημιλιπόθυμη κατάσταση».

Εντυπωσιάζει ακόμη αναφορά αστυνομικών οι οποίοι επισημαίνουν ότι, ενώ αναζητούσαν τρόπο να μεταφέρουν άτομα που είχαν βγάλει από φλεγόμενα σπίτια σε ασφαλές μέρος, «δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τους αρμόδιους αστυνομικούς λόγω χαμένου σήματος από τους ασυρμάτους».

Ωστόσο, το πιο ενδεικτικό είναι ότι στις αναφορές αστυνομικών επισημαίνεται ρητά η ανεύρεση στις 11.10 μ.μ. τεσσάρων σορών σε σπίτι στην οδό Πανός στο Μάτι, όπου μετέβησαν έπειτα από σήμα του επιχειρησιακού κέντρου της ΕΛ.ΑΣ. Κάτι που σημαίνει ότι σε αυτή την περίπτωση υπήρχε επαφή με το κέντρο της ΕΛ.ΑΣ. και πλήρης γνώση του μακάβριου ευρήματος. Οπως σημειώνεται, «τα έξι πτώματα καιγόντουσαν ακόμη και τα σβήσαμε με τον πυροσβεστήρα».

Το προβληματικό σχέδιο εκκένωσης της περιοχής

«Η περιοχή Κόκκινο Λιμανάκι, Σκουφέικα και άλλες που χαρακτηρίζονται από πυκνή δασική βλάστηση, στενούς δρόμους, με ελλιπή και μοναδική διασύνδεση με μεγάλους οδικούς άξονες και παντελή έλλειψη μεγάλων και ασφαλών χώρων συγκέντρωσης πληθυσμού, γεγονός που καθιστά την όποια διαδικασία εκκένωσης να περιορίζεται από τον χρονικό και τοπικό παράγοντα σημαντικά. Αν δεν επιτευχθεί έτσι έγκαιρα και άμεσα η έναρξη της εκκένωσης, μια δασική πυρκαγιά μπορεί ν’ αποβεί επικίνδυνη για τον πληθυσμό».

Η δραματική αυτή επισήμανση και πρόβλεψη υπάρχει – όπως παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής» – σε έγγραφα που φαίνεται να είχε συντάξει προσφάτως ο Δήμος Ραφήνας – Πικερμίου σχετικά με το προβληματικό σχέδιο εκκένωσης της περιοχής. Στο έγγραφο αυτό ζητούνταν, σε περίπτωση πυρκαγιά, να υπάρξει μονοδρόμηση των οδών διαφυγής. Ακόμη μνημονεύεται ότι «είναι σημαντικό να συστήνεται η μη χρήση ΙΧ για την αποφυγή συμφόρησης στους κάθετους δρόμους και τη διατήρηση της βατότητας του κρίσιμου παραλιακού δρόμου». Ωστόσο, όλα αυτά δεν εφαρμόστηκαν τις κρίσιμες ώρες. Με αποτέλεσμα από τη σύγκρουση οχημάτων και από τη συμφόρηση που δημιουργήθηκε να εγκλωβιστούν στον παραλιακό δρόμο δεκάδες ΙΧ με δραματικά αποτελέσματα. Εντυπωσιάζει ακόμη ότι στο ίδιο πολυσέλιδο έγγραφο σημειωνόταν ότι «στην περιοχή κοντά στο Κόκκινο Λιμανάκι δεν υπάρχει ασφαλής χώρος συγκέντρωσης των πολιτών λόγω των συνθηκών περιβάλλοντος και δόμησης, παρά μόνο το τοπικό camping» (σ.σ.: που και αυτό παραδόθηκε στις φλόγες).

Την ίδια ώρα νεότερες πληροφορίες συγκεντρώνονται για το θέμα του σχεδίου πόλης στο Μάτι όπου υπήρχαν επτά δρόμοι-αδιέξοδα! Σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει τα μελετητικά γραφεία, το 1930 η περιοχή είχε δοθεί από την Ιερά Μονή Πεντέλης σε 32 κατοίκους του Χαλανδρίου προκειμένου να καλλιεργήσουν μέχρι και… αρακά!

Ακολούθησαν «τεμαχισμοί» και πωλήσεις των οικοπέδων, που σήμερα αριθμούσαν τα 1.160 με περίπου 780 εξ αυτών να είναι μέχρι ένα στρέμμα. Οπως μας είπε η προϊσταμένη του αρμόδιου μελετητικού γραφείου κυρία Ιφιγένεια Λολοπούλου-Σκαμνάκη, «το νέο σχέδιο πόλης είχε αναρτηθεί την περίοδο 2010-2011 στον Δήμο Μαραθώνα με κύρια ζητούμενα να υπάρξει διεύρυνση του παραλιακού δρόμου και να ανοιχθούν τα αδιέξοδα. Ομως υπήρχαν αντιδράσεις για να μη γίνει – όπως έλεγαν οι κάτοικοι – μια νέα Λεωφόρος Μαραθώνος στην παραλία. Ακόμη διαμαρτυρίες υπήρχαν από 10-12 ιδιοκτήτες παράνομων κατοικιών σε ένα ρέμα (σ.σ.: στην περιοχή αυτή προβλεπόταν να γίνει χώρος πρασίνου). Ομως το μεγάλο πρόβλημα για την προώθηση του σχεδίου πόλης ήταν το ζήτημα του χαρακτηρισμού μεγάλου τμήματός της ως δασικής έκτασης. Κάτι που φαίνεται να επιλύεται τους τελευταίους μήνες». Σημειώνεται πάντως ότι στις αρχές Ιουλίου 2011 υπήρξε απόφαση του Δήμου Μαραθώνα να προχωρήσει σε ανάκληση του πρώτου σχεδιασμού πόλης στο Μάτι ύστερα από επεισόδια που προκάλεσαν ιδιοκτήτες κατοικιών της περιοχής.