«Ελλειψη και πλησμονή»

Σήμερα η χώρα θα έπρεπε να δονείται υπό το βάρος των μεγάλων αλλαγών σε όλα τα πεδία. Να εκσυγχρονίζεται και να προσαρμόζει τις δομές και τις λειτουργίες της. Η κοινωνία μας μοιάζει απαθής και παραιτημένη. Η ατμόσφαιρα που σήμερα μεταδίδει το πολιτικό σύστημα οδηγεί σε νέα παλινδρόμηση. Χρειαζόμαστε αυτή την ώρα νέα ζωτικότητα και αυτή δεν μπορεί να μας την προσφέρει τίποτε άλλο παρά μια μεγάλη πολιτική ανανέωση. Στα πρόσωπα, στους θεσμούς, στο κράτος.

Τα τραγικά γεγονότα στο Μάτι ανέδειξαν τις μεγάλες παθογένειες του κράτους μαζί με τις ακόμα μεγαλύτερες ευθύνες μιας αδύναμης και αμήχανης κυβέρνησης. Ουσιαστικά η Ελλάδα δεν κυβερνιέται. Τα πολιτικά γεγονότα, οι εξελίξεις μέσα στην κοινωνία συμβαίνουν απλώς, δεν τις κατευθύνουμε. Μας έχει χαλάσει το εργαλείο, το πηδάλιο κατεύθυνσης, ο μηχανισμός του κράτους.

Επιχειρείται από την κυβέρνηση και δυστυχώς και από κάποιους ευρωπαίους καριερίστες να βαυκαλιζόμαστε με την ιδέα ότι έχουμε βάλει την οικονομία σε τροχιά αυτοτροφοδοτούμενης επιτυχίας. Αυτό είναι και λάθος και ψεύδος. Η πραγματικότητα είναι ότι στον τόπο μας υποβόσκει ακόμη μια γενική κρίση: στην οικονομία, στην κοινωνία και στην πολιτική λειτουργία. Η κρίση, επικίνδυνη έτσι και αλλιώς, γίνεται εκρηκτικά επικίνδυνη από την ανεπαρκή, αν όχι ανύπαρκτη, συνειδητοποίησή της ανάμεσα στον λαό αλλά και στο σύνολο σχεδόν των πολιτικών στελεχών της χώρας. Καλλιεργούν στον λαό μας καθημερινά την «αισιοδοξία της ανανδρίας». Γίνεται ο λαός μας συνεχώς αντικείμενο εκμετάλλευσης και καπηλείας από εκείνους που επιδίδονται στην επιτηδευμένη επεξεργασία της πληροφόρησης.

Με τα πρόσφατα γεγονότα αναδύεται πλέον και η μεγάλη ευθύνη του λαού μας να αντιμετωπίσει το μέλλον του με λογισμό και ευθύνη. Τις ώρες αυτές δεν αρκούν να συμβαίνουν γεγονότα ρουτίνας. Τα εφήμερα και τα γεμάτα από «πολιτικές πονηρίες» φτηνού πολιτικού επικοινωνισμού. Στη χώρα πρέπει να παράγονται εφεξής μόνο γεγονότα επιβίωσης και προκοπής. Ο τόπος δεν αντέχει άλλες ψευδαισθήσεις και ιαματικά ψεύδη.

Ο λαός οφείλει με καθαρό τρόπο και περισυλλογή, υπερβαίνοντας τα κατεστημένα δεσμά του, να αναρωτηθεί αν τον ωφελεί να εναποθέσει ξανά το μέλλον των παιδιών του στο σημερινό πολιτικό προσωπικό της χώρας. Να αναρωτηθεί αν η σημερινή πολιτική τάξη έχει τα εχέγγυα και την αξιοπιστία να διοικήσει ένα κράτος μέλος της ευρωζώνης και κυρίως να την κρατήσει μέσα σε αυτήν. Αν μπορεί να στεριώσει αίσθημα εθνικής ασφάλειας και αν έχει τη θέληση να μεταρρυθμίσει συθέμελα το οικονομικό και διοικητικό της πλαίσιο. Αν έχουν το κύρος να πείσουν οι σημερινές πολιτικές δυνάμεις τον λαό ώστε να αυτοπειθαρχούν οι πολίτες, παιδαγωγούμενοι με το παράδειγμά τους σε κανόνες πολιτισμού και σε συστήματα πάγιων αξιών. Και να μην παρασύρονται από ακραία ιδεολογήματα.

Η χώρα δεν έχει σχέδιο για τα επόμενα χρόνια. Δεν μπορεί να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και το ανθρώπινο δυναμικό της. Η πολιτική της λειτουργία είναι εσωστρεφής. Δεν υπάρχουν μήτρες υποδοχής νέων ιδεών και πολιτικές προσαρμογής στις ραγδαία μεταβαλλόμενες τεχνολογικές συνθήκες. Είναι γι’ αυτό άνευ αξίας πλέον να επικρίνεις μια πολλαπλά ανήμπορη κυβέρνηση που όμως επιμένει να κυβερνά κυρίως από έλλειψη αυτογνωσίας, αλλά φοβάμαι και από τη μοιρολατρική απάθεια της ίδιας της κοινωνίας μας.

Είναι κοινός τόπος ότι, εκτός λίγων εξαιρέσεων, το πολιτικό προσωπικό της χώρας βρίσκεται εκτός προδιαγραφών και εκτός των απαιτήσεων της εποχής. Είναι δυστύχημα που εκτός από την πολιτική ελίτ και οι υπόλοιπες ελίτ της χώρας (οικονομική, πνευματική, ακαδημαϊκή κ.λπ.) επιμένουν να κρατούν σε καθεστώς καταστροφικής νεκροφάνειας ένα ανωφελές πολιτικό σύστημα. Είναι και αυτές τόσο βαθιά παρωχημένες και πνευματικά διαβρωμένες ώστε είναι ανίκανες να διαδραματίσουν ρόλο ηγέτιδας τάξης και εγγύησης συστημάτων αξιών. Κυριαρχούν δυστυχώς και σε αυτές στοιχεία μάζης, πολιτικής μειονεξίας και σε πολλές περιπτώσεις μειωμένης ευθύνης απέναντι στη χώρα. Στον χώρο της πολιτικής ελίτ επιπλέον κυριαρχεί όχι η πραγματική πολιτική αλλά η επικοινωνιακή αναξιοπρέπεια που εκτός των άλλων αμβλύνει το καθήκον προστασίας του δημοσίου συμφέροντος όπως διαπιστώσαμε δυστυχώς στην πρόσφατη τραγωδία.

Μας βαρύνει όλους, νυν και πρώην πολιτικούς –κυβερνήσαντες και μη κυβερνήσαντες -, μια μεγάλη και μη συγγνωστή, καθολική αντικειμενική πολιτική ευθύνη για τη χρεοκοπία και όχι μόνο. Η απίσχνανση όμως της χώρας, η αποθεσμοποίησή της και το επιδεινούμενο θεσμικό έλλειμμα αφαιρούν την πολιτική αξιοπιστία και νομιμοποίηση στο σημερινό πολιτικό προσωπικό. Η ευθύνη μεγαλώνει περισσότερο όταν διαπιστώνουμε και τη διεύρυνση της ιστορικής καθυστέρησης της Ελλάδας απέναντι στην Ευρώπη.

Αναζητούν πολλοί στη χώρα, με αγωνία, μια νέα αναγεννησιακή ορμή. Υπάρχουν όμως καινούργιοι άνθρωποι και ικανοί να αναλάβουν τις ευθύνες της χώρας; Υπάρχουν πολίτες μορφωμένοι, χωρίς ιδεοληψίες, με επάγγελμα και γνώσεις, να εισέλθουν στον δημόσιο βίο; Ναι, υπάρχουν, και είναι πολλοί και διαθέσιμοι, που βλέπουν να παραπαίει το μέλλον τους, και αγαπούν ανιδιοτελώς την πατρίδα τους. Και, σε κάθε περίπτωση, δεν αναφέρομαι σε εκείνους τους δήθεν «σημαντικούς» που προσέρχονται σε ανάλογες προσπάθειες προκειμένου να «αξιοποιήσουν» τη σημαντικότητά τους. Εννοώ μόνο τους πολίτες εκείνους που κομίζουν άλλες νοοτροπίες και συμπεριφορές και είναι σε επαφή με τις πραγματικότητες ενός νέου κόσμου που γεννιέται.

Είναι άμεση ανάγκη να αιματωθεί ο δημόσιος βίος με ανθρώπους μιας νέας εποχής που έρχεται και όχι μιας εποχής που αναπαράγει παλαιά πρότυπα πολιτικής. Οφείλει ο λαός μας να αποδεχθεί την ιδέα της «Μεγάλης Ανανέωσης» και να την κάνει συναίσθημα και από συναίσθημα πεποίθηση.

Η «Δημοκρατική Ευθύνη», π.χ., την οποία ενθαρρύνω και υποστηρίζω, είναι ένα ανάλογο εγχείρημα. Μπορεί και πρέπει να προκύψουν και άλλα. Εχει στελεχωθεί με ανθρώπους μορφωμένους, που έχουν επάγγελμα και δεν προσδοκούν να ζήσουν μέσα από την πολιτική. Δεν είναι κατασκευασμένοι επώνυμοι για να είναι γνωστοί αλλά χαίρουν σεβασμού στις τοπικές κοινωνίες τους, στον χώρο της επιστήμης τους, στον χώρο των νέων επιχειρηματιών, του επαγγέλματός τους κ.λπ.

Αναρωτιούνται όμως κάποιοι: Μα δεν τους ξέρουμε. Απαντώ: Να τους μάθετε. Εχουν ήδη αναρτημένο και εγκεκριμένο από το Συνέδριό τους ένα στιβαρό και πειθαρχημένο Πρόγραμμα αλλαγών, που δεν χαριεντίζεται με τον λαό. Που δημιουργεί νέες προϋποθέσεις για τη χώρα.

Υπάρχουν περίοδοι της Ιστορίας που ο λαός μας βρέθηκε χωρίς ηγεσία αλλά δεν χάθηκε. Επικράτησε με το ένστικτο της επιβίωσής του και εμπιστεύτηκε καινούργιους ανθρώπους γιατί ήθελε να επιβιώσει. Δεν πρέπει ο λαός μας να δεχθεί να καταστεί η Ελλάδα «άπελπις τόπος».