Μπορεί ο Πάνος Καμμένος να κουνά το δάχτυλο στους κατοίκους του Ματιού και να τους εγκαλεί για την αυθαίρετη δόμηση και μπορεί ο πρωθυπουργός να επαναφέρει το ζήτημα της πολεοδομικής αναρχίας, ωστόσο, ακόμη και σ’ αυτό το θέμα περισσεύει η υποκρισία.
Είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο υπουργικό συμβούλιο: «Σήμερα κατανοούμε όλοι με οδυνηρό τρόπο και σε όλο του το βάθος, ότι κυβερνάμε μια χώρα που επί χρόνια κυριάρχησαν στρεβλώσεις. Που ολόκληροι οικισμοί χτίστηκαν αυθαίρετα πάνω σε ρέματα και παραλίες. Που με ευθύνη και του πελατειακού κράτους, δημιουργήθηκαν ολόκληρα οικιστικά συμπλέγματα χωρίς καμιά πρόβλεψη για την ασφάλεια των κατοίκων τους. Αυτό το κράτος, όμως, σήμερα το διοικούμε εμείς.
«Και όσο κι αν είναι σωστό -και είναι σωστό- ότι δεν μπορούσαμε σε τρία χρόνια να λύσουμε τεράστια προβλήματα δεκαετιών, πρέπει να προβληματιστούμε αν κάναμε ό,τι πρέπει για να το αλλάξουμε».
Όμως, τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και οι υπουργοί του «ξέχασαν» ότι είναι πρωταγωνιστές στη νομιμοποίηση αυθαιρέτων παντός είδους. Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έγινε μάλιστα η πιο γενναία ρύθμιση για την τακτοποίηση αυθαιρέτων, με δεκάδες δόσεις και διευκολύνσεις στους αυθαιρετούχους. Στόχος; Να εισπράξουν όσο το δυνατόν περισσότερα για να γεμίσει το κρατικό ταμείο και να δημιουργηθούν τα υπερπλεονάσματα και ταυτόχρονα να «χαϊδέψει τα αυτιά» χιλιάδων ιδιοκτητών για ψηφοθηρικούς λόγους.
Η κυβέρνηση «ξέχασε» ακόμη και την περίπτωση της πολεοδομικής μελέτης για το Κόκκινο Λιμανάκι που έγινε με υπογραφή Γιώργου Σταθάκη.
Ξέχασε τέλος και την εντολή Κουρουμπλή να ανασταλεί η κατεδάφιση αυθαιρέτων στη Ραφήνα.
Εκείνο που δεν θα έπρεπε να ξεχάσει όμως, γιατί είναι πολύ πρόσφατο, είναι η προσπάθεια που έκανε τον τελευταίο καιρό να προχωρήσει σε «τακτοποίηση» αυθαιρέτων, ακόμη και σε δασικές περιοχές, όπως το Μάτι. Και παρ’ όλα αυτά φταίνε οι πολίτες.
Την υποκρισία της κυβέρνησης αποκαλύπτει ρεπορτάζ του Βήματος της Κυριακής μόλις στις αρχές Ιουνίου αλλά και μια απάντηση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος στα «Νέα», Σωκ. Φάμελλου σε ό,τι αφορά τις οικιστικές πυκνώσεις και τους δασικούς χάρτες. Πολλοί είπαν ότι είναι μια νομιμοποίηση από την πίσω πόρτα αυθαιρέτων ακόμη και μέσα στο δάσος.
Οικιστικές πυκνώσεις
Ο υπουργός είχε πει στα «Νέα»: Δήμοι που δεν θα ικανοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους θα θίξουν δικαιώματα πολιτών που πιθανόν να αφορούν και κατοικία σε περιοχή ελεγχόμενη σε ό,τι αφορά τον δασικό χαρακτήρα. Οποιος δηλαδή έχει έκταση ή σπίτι σε περιοχή που ενδέχεται να είναι οικιστική πύκνωση, αν δεν την έχει δηλώσει ο δήμος, θα πάει στην τυπική διαδικασία των δασικών χαρτών για αντιρρήσεις και μελέτες, ενώ θα μπορούσε να επωφεληθεί από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για τις οικιστικές πυκνώσεις.
Το νομοσχέδιο θα επιλύει το πώς θα εφαρμοστούν οι δασικοί χάρτες στις εκτός σχεδίου περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κατοικιών και κτισμάτων. Δεν θα είναι όμως μια πίσω πόρτα για να πολεοδομήσουμε. Θα τηρηθεί βέβαια η συνταγματική υποχρέωση για ισοζύγιο δάσους.
Το ρεπορτάζ του «Βήματος» ανέφερε ότι δύο νομικά «τείχη» υπήρχαν ως σήμερα για την υπεράσπιση δασών και αιγιαλού έναντι της αυθαίρετης δόμησης. Και τα είχε… θεμελιώσει με σαφήνεια σε αποφάσεις του το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), ερμηνεύοντας το Σύνταγμα. Κανένα αυθαίρετο δεν μπορεί να τακτοποιηθεί αν έχει χτιστεί μέσα σε δασικές εκτάσεις ή στον αιγιαλό. Και τα δύο όμως τείνουν πλέον να καταρρεύσουν.
Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή που έχει συστήσει υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για να εξετάσει τον τρόπο νομιμοποίησης των οικισμών αυθαιρέτων που έχουν «φυτρώσει» στα δάση (των λεγόμενων «οικιστικών πυκνώσεων») προσπαθεί να ισορροπήσει σε… τεντωμένο σκοινί. Ακόμη δεν έχει καταφέρει να λύσει τον «γόρδιο δεσμό» ώστε να προχωρήσει, χωρίς μπουλντόζα, η τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων (άλλωστε έρχονται και εκλογές), ξεπερνώντας ταυτόχρονα και τον «σκόπελο» του ΣτΕ, καθώς με το Σύνταγμα καθίσταται σαφές ότι τα δάση που καταστρέφονται δεν χάνουν τον δασικό τους χαρακτήρα.
Και δεν είναι λίγες οι δασικές εκτάσεις που τσιμεντώθηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Σύμφωνα με τα τελευταία επεξεργασμένα στοιχεία (Μάιος 2018) της εταιρείας Ελληνικό Κτηματολόγιο, 282.000 στρέμματα καταλαμβάνουν τα αυθαίρετα χωριά στα ελληνικά δάση. Αυτό καταγράφεται στους δασικούς χάρτες που έχουν μέχρι στιγμής κυρωθεί ή αναρτηθεί και αφορούν το 50% της έκτασης της χώρας. Τα νέα δεδομένα έρχονται να επιβεβαιώσουν την εκτίμηση του τέως αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος κ.Γιάννη Τσιρώνη(είχε θεσπίσει τη ρύθμιση για τις πυκνώσεις) για περίπου 700.000 στρέμματα αυθαίρετων δασικών οικισμών ανά την Ελλάδα.
Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή έχει καταλήξει σε κάποιες βασικές κατευθύνσεις που πρέπει να έχει η ρύθμιση για τις πυκνώσεις. Οπως αναφέρουν στο «Βήμα» στελέχη του ΥΠΕΝ, η σκέψη είναι να υπάρξει ένας… χρονικός διαχωρισμός των παράνομων δασικών κτισμάτων.
Εξαιρέσεις
Οσα ολοκληρώθηκαν πριν από τις 9.6.1975 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του Συντάγματος) θα εξαιρούνται, υπό προϋποθέσεις, οριστικά από την κατεδάφιση έναντι ενός τιμήματος το οποίο θα μπορεί να καταβάλλεται σε δόσεις. Για όσα ανεγέρθηκαν αργότερα, η πρόταση που έχει τεθεί από τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής είναι να δοθεί παράταση της διατήρησής τους για κάποια χρόνια, με την καταβολή ενός υψηλότερου τιμήματος. Με άλλα λόγια, για αυτά τα δασικά αυθαίρετα η σκέψη είναι να «μετατεθεί» στο απώτερο μέλλον η επίλυση του ζητήματος.
Προκειμένου η ρύθμιση να μην αντιμετωπίσει συνταγματικά εμπόδια, θα αναζητηθεί ένα είδος «δασικού ισοζυγίου». Δηλαδή, τα ποσά των προστίμων θα διατίθενται για την αποκατάσταση δασικών εκτάσεων, για δασικά έργα, αναδασώσεις κ.λπ. Το αν η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων στις πυκνώσεις θα γίνει με μεταφορά συντελεστή δόμησης, μέσω της Τράπεζας Γης, όπως ισχύει σήμερα για τα αυθαίρετα με μεγάλες παραβάσεις, ακόμη δεν έχει αποφασιστεί. Αλλωστε, η Τράπεζα ακόμηδεν λειτουργεί, αν και θεσμοθετήθηκε το 2013.
Μετά τις προσπάθειες για την τακτοποίηση των αυθαίρετων δασικών οικισμών, η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ προσανατολίζεται και στη νομιμοποίηση παράνομων κτισμάτων σε αιγιαλό και παραλία. Σύμφωνα με το υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών, η σύνταξη του οποίου βρίσκεται στην τελική ευθεία, δίνεται δυνατότητα για τακτοποίηση αυθαιρέτων ιδιωτών (έχουν προηγηθεί ρυθμίσεις για ιδιοκτησίες του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα) πάνω στο… κύμα. Ειδικότερα, για τη διατήρηση ή μη αυθαιρέτων που έχουν κατασκευαστεί από ιδιώτες, στους οποίους έχει παραχωρηθεί η χρήση αιγιαλού ή παραλίας, θα αποφασίζει ο υπουργός Οικονομικών. Μάλιστα, το ίδιο προβλέπεται και για παράνομα κτίσματα που έχουν κατασκευάσει ιδιώτες που εκμεταλλεύονται παραλία ή αιγιαλό χωρίς καμία άδεια, αρκεί να προηγηθεί διακανονισμός για την αποζημίωση με την κτηματική υπηρεσία και να είναι στατικά επαρκές.
Με απλά λόγια; Η κυβέρνηση που σήμερα τα βάζει με τους αυθαιρετούχους και ο κ. Τσίπρας που εξήγγειλε εθνικό σχέδιο οικιστικής δόμησης, είχαν σχεδιάσει τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων μέσα σε δάση και πάνω στο κύμα.
