Ληστές

Ο Νταβέλης, αρχηγός μιας συμμορίας κλεφτών που λυμαίνονταν την Αττική και τη Βοιωτία, καταγόταν από νομάδες βλαχοποιμένες. Είχε διατελέσει έμμισθος τσοπάνης (κοπέλι) σε κάποιο χωριό στον Δήμο Πλαταιών της επαρχίας Θηβών. Ηταν βάναυσος αλλά ευφυής και φιλόδοξος και πρότυπό του ήταν τα καπετανάτα των κλεφτών κατά την εποχή του αγώνα για την ανεξαρτησία. Συχνά ρωτούσε αν «του βγάλαν τραγούδι».

Ο Καλαμπαλίκης, αρχηγός άλλης συμμορίας, καταγόταν κι αυτός από νομάδες βλαχοποιμένες και ήταν τσοπάνης (κοπέλι) στους Βρασταμίτες του Δήμου Πέτρας, στην περιοχή της Λιβαδειάς. Ο Φουντούκης, αρχηγός τρίτης συμμορίας, καταγόταν από τη Δεσφίνα της Παρνασίδας. Ηταν «φύσει κακούργος» και δραπέτης των φυλακών Χαλκίδας. Ο Κακαράπης ή Μπελούλιας, αρχηγός μιας τέταρτης συμμορίας που λυμαινόταν την Αττικοβοιωτία, καταγόταν από το Κυριάκι της Λιβαδειάς και ήταν επίσης «κακούργος» και φυγόδικος.

Ο Γεώργιος Λασσάνης, νομάρχης Αττικής και Βοιωτίας, συντάσσει κατά τον μήνα Ιούλιο του 1856 την «Εκθεσιν περί Ληστείας» και την υποβάλλει στο υπουργείο Εσωτερικών. Είναι μια κρίσιμη και καθοριστική χρονιά για τη δίωξη και τον περιορισμό του φαινομένου της ληστείας, καθώς έχουν προηγηθεί δύο μείζονα γεγονότα: Το ένα είναι η σύγκρουση της συμμορίας του Νταβέλη, τον Μάιο του 1855, με γαλλικά στρατεύματα και η αιχμαλωσία του αξιωματικού Μπερτό. Ο Νταβέλης ζήτησε λύτρα και η πράξη του θεωρήθηκε ηρωική καθώς παρουσιάστηκε ότι στρεφόταν κατά τον αρχών Κατοχής. Το άλλο γεγονός είναι η απαγωγή τριών μελών της οικογενείας του βουλευτή Ευβοίας Νικολάου Βουδούρη, από τις συμμορίες του Νταβέλη, του Καλαμπαλίκη, του Μπελούλια…

Ακολούθησε απηνής δίωξη των συμμοριών που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν μεγάλο μέρος των δυνάμεών τους. Η δίωξη των ληστών δεν ήταν πάντα εύκολη, καθώς τους προστάτευαν οι χωρικοί –πολλοί από τους οποίους ήταν και συγγενείς τους.

Παρ’ όλα αυτά είτε διά «εκουσίας καταδείξεως» είτε διά «καταδείξεως εκβιαστικής» οι Αρχές είχαν επιτυχίες. Ο Λασσάνης υποδεικνύει στην έκθεσή του ποιοι είναι οι κατάλληλοι για «καταδείκτες», γιατί μόνο με τη βοήθεια αυτών μπορεί να τελεσφορήσουν οι επιχειρήσεις των στρατιωτικών δυνάμεων.

Η έκθεση εκδόθηκε από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, σε γενική επιμέλεια Ελλης Δρούλια και εισαγωγή, μεταγραφή και σημειώσεις του Στάθη Κουτρουβίδη. Ενδιαφέρον ανάγνωσμα που δημιουργεί σκέψεις και για μεταγενέστερες εγκληματικές οργανώσεις καθώς και για την προστασία που απολάμβαναν.