Οι ταινίες της εβδομάδας: Η γοητεία του παρελθόντος

Βαθµολογία

Εργο μυστηριώδες, δαιδαλώδες, σκοτεινό, ενίοτε ανεξήγητο και βαθιά πολιτικό, ο «Κύριος Κλάιν» («Mr. Klein» Γαλλία / Ιταλία, 1976) είναι μια εφιαλτική ιστορία ενταγμένη στο έκρυθμο Παρίσι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εκεί όπου ένας έμπορος έργων Τέχνης (Αλέν Ντελόν), εκμεταλλευόμενος το κοινωνικό αδιέξοδο της εποχής και δη των Εβραίων, έχει πλουτίσει αγοράζοντας έργα σε εξευτελιστικές τιμές. Ομως αυτός ο κυνικός, ο αδίστακτος, ο χυδαίος επιδειξίας του πλούτου του, ο κ. Κλάιν, θα νιώσει το βασίλειό του να απειλείται από την παρουσία ενός ανθρώπου, και μάλιστα Εβραίου, ο οποίος τον μιμείται. Αντιγράφει τις μεθόδους του, χρησιμοποιεί το όνομά του. Ενώ στην αρχή θεωρεί ότι πρόκειται για παρεξήγηση, όσο η ώρα κυλά η απολυτότητα της σιγουριάς του δίνει τη θέση της στην αμφιβολία, η οποία με τη σειρά της σπέρνει τον τρόμο.

Βασισμένος σε σενάριο του Φράνκο Σολίνας («Σαλβατόρε Τζουλιάνο», «Η μάχη του Αλγερίου»), στο οποίο μάλιστα συνεργάστηκε και ο Κώστας Γαβράς –χωρίς το όνομά του να αναφέρεται στους τίτλους -, ο Τζόζεφ Λόουζι (1909 – 1984), αριστερός αμερικανός δημιουργός που αυτομόλησε στην Ευρώπη για να ξεφύγει από τη λαίλαπα του αντισημιτισμού και του κινήματος του μακαρθισμού στην πατρίδα του, δουλεύει μαεστρικά μια «καφκική» ιστορία. Με εικόνες που στοιχειώνουν ανατέμνει την εφιαλτική ζωή στην υπό κατοχή Γαλλία της φιλογερμανικής κυβέρνησης του Βισί που μετά την εισβολή της Γερμανίας συνθηκολόγησε με τους Γερμανούς και διατηρήθηκε στην εξουσία από τον Ιούλιο του 1940 ως τον Αύγουστο του 1944 (η ιστορία λαμβάνει χώρα το 1942). Ο λαμπερός κόσμος του Κλάιν είναι τελικά ένας χάρτινος πύργος, με τον ίδιο πιόνι ανυπεράσπιστο, ευάλωτο, αδύναμο να πράξει το οτιδήποτε, έρμαιο μιας κατάστασης της οποίας ο μόνος προορισμός είναι η κόλαση.

ΑΘΗΝΑ: ΟΑΣΙΣ – ΡΙΒΙΕΡΑ – ΛΑΪΣ

Το «Χρονικό ενός έρωτα» («Cronaca di un amore», Ιταλία, 1950) του Μικελάντζελο Αντονιόνι –ο «Ενοχος έρως» όπως είχε προβληθεί στην εποχή του –είναι ένα μελόδραμα που κινείται μέσα τους κώδικες του νουάρ, είδος που απασχόλησε και τον Λουκίνο Βισκόντι στην πρώτη ταινία του, το «Ossessione». Εδώ η Λουτσία Μποζέ, πρόσωπο αγαλματένιας ομορφιάς με μια μόνιμη λάμψη επικινδυνότητας στο βλέμμα, υποδύεται την πλούσια αστή διχασμένη ανάμεσα σε έναν παλιό έρωτα (Μάσιμο Τζιρότι) και τον προβληματικό γάμο της με έναν μεγαλοβιομήχανο (Φερντινάντο Σάρμι).

Η αίσθηση του ανικανοποίητου και της κενότητας τρυπώνει μέσα σε αρχιτεκτονικά κάδρα και μεγάλης διάρκειας σκηνές· στοιχεία όλα που αργότερα θα γίνουν σήμα κατατεθέν στις ταινίες του Αντονιόνι. Οι πρωτοποριακές, αφαιρετικές εικόνες του Αντονιόνι βρίσκουν εδώ για πρώτη φορά χώρο ανάπτυξης, σε συνδυασμό με μια γοητευτική «αστυνομική» ιδέα, καθώς ο Σάρμι υποψιάζεται ότι η Μποζέ τον απατά και προσλαμβάνει έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ για να την παρακολουθήσει.

Ο Αντονιόνι στήνει λοιπόν ένα γοητευτικό παιχνίδι αναζήτησης επικεντρωμένο στην υψηλή κοινωνία του Μιλάνου μέσω του οποίου λαμβάνουμε μια γεύση για τον νέο κόσμο που επεξεργάστηκε το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα της Ιταλίας, της υψηλής μπουρζουαζίας, του πλούτου, της μόδας μα και των γρήγορων αυτοκινήτων που εδώ αποδεικνύονται μοιραία. Ο σκηνοθέτης δραματοποιεί τις αποτρόπαιες επιδράσεις της νεωτερικότητας στο πλαίσιο ζωής της μεγαλοαστικής και μεσαίας τάξης. Μια πραγματικά ανήσυχη ταινία που περιπλέκει διαρκώς τη φύση των σχέσεων, απομακρύνοντας τον θεατή από την ελπίδα, την οικογένεια, την αγάπη, τον έρωτα.

ΑΘΗΝΑ: ΖΕΦΥΡΟΣ

Χρειάζεται αποφασιστικότητα για να μπορέσει να γυρίσει κανείς τόσο… βαρετά ένα ερωτικό δράμα με φόντο τη σύγχρονη Σιβηρία και πρωταγωνιστές τον καλοστεκούμενο Κιάνου Ριβς (αναλλοίωτος, παρότι έχει περάσει τα 50!) και μια κούκλα, κυριολεκτικά κούκλα, τη Ρουμάνα Ανα Oυλάρου. Ε, λοιπόν, ο 42χρονος σκηνοθέτης Μάθιου Ρος φαίνεται ότι την είχε αυτή την αποφασιστικότητα και το αποτέλεσμα, πράγματι, είναι ο «Ερωτας στη Σιβηρία» («Siberia», ΗΠΑ, 2018), αυτή η εξαιρετικά βαρετή ταινία, γεμάτη από γκροτέσκες φιγούρες «κακών» (ή «καλών») Ρώσων, μια υπόθεση αγοραπωλησίας διαμαντιών που ούτε οι σεναριογράφοι θα πρέπει να κατάλαβαν και τον Ριβς να ποζάρει διαρκώς στα χιόνια με τα χέρια στις τσέπες χωρίς κανείς να μπορεί να αντιληφθεί για ποιον λόγο το κάνει. Αλλά η Ουλάρου, αυτή μάλιστα. Εχει τόσο σεξαπίλ που της βγαίνει από τα αφτιά! Κρίμα που αυτό γίνεται στη λάθος ταινία.

ΑΘΗΝΑ: ΑΕΛΛΩ – VILLAGE MALL – ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ – ODEON ΙΛΙΟΝ – ODEON STARCITY – ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – VILLAGE COSMOS – CINEMA ΟΝΕ

Η «Κάθαρση: Η αρχή» («The first Purge», ΗΠΑ, 2018) του Τζέραρντ Μακ Μάρεϊ είναι η τρίτη ταινία της κινηματογραφικής «σειράς» Purge, στο οποίο οι Νέοι Εθνοπατέρες της Αμερικής που εδώ κυβερνούν (μια αντανάκλαση της κυβέρνησης Τραμπ) αποφασίζουν να μειώσουν το «κακό» μαύρο στοιχείο της χώρας με τη Νύχτα Κάθαρσης: για ένα 12ωρο δεν υπάρχει νόμος για τίποτε και όλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα. Και αυτό ακριβώς θα γίνει στο Στάτεν Αϊλαντ που μέσω ενός πειράματος μετατρέπεται σε γκέτο μαύρων «σκουπιδιών», αφού η κυβέρνηση προσφέρει πέντε χιλιάρικα σε όσους παραμείνουν εκεί τη Νύχτα της Κάθαρσης. Ο βασιλιάς των ναρκωτικών (Γίλαν Νοέλ) έρχεται σε σύγκρουση με τους υπόλοιπους γκάνγκστερ αλλά και σε συμμαχία με μια ακτιβίστρια (Λεξ Σκοτ Ντέιβις) που αντιτίθεται στο ρατσιστικό πρόγραμμα. Και όλοι μαζί λαμβάνουν μέρος σε ένα λούνα παρκ αγοραίας αιματοχυσίας αλληλοπυροβολούμενοι. Πολεμούν όμως τους λάθος ανθρώπους, διότι ο πραγματικός εχθρός είναι η βλακεία των σεναριογράφων σε ένα ακόμη trash movie που για να «απενοχοποιηθεί» φορά την πλερέζα ενός πολιτικού σχολιασμού της φακής.

ΑΘΗΝΑ: ODEON ΙΛΙΟΝ – ODEON STARCITY – VILLAGE METRO MALL – VILLAGE MALL – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – ΑΕΛΛΩ ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – VILLAGE COSMOS – CINEMA ΟΝΕ

Το «Μυστικό της πεταλούδας» («El aviso», Ισπανία, 2018) του Ντανιέλ Καλπασόρο είναι κλασική περίπτωση ταινίας που στόχο έχει αποκλειστικά την ατμόσφαιρα, στον βωμό της οποίας μπορεί να θυσιαστούν όλα τα υπόλοιπα –κυρίως η ιστορία. Ο Καλπασόρο είναι ικανός στο στήσιμο κάδρων αλλά σε όλα τα υπόλοιπα το «Μυστικό της πεταλούδας» μπάζει σαν ελβετικό τυρί, με το ερώτημα «τυχαίο ή προδιαγεγραμμένο;» να πλανάται μετέωρο στη σκέψη μας. Ενας φόνος σε συγκεκριμένη τοποθεσία και συγκεκριμένο χρόνο (12 Απριλίου) φαίνεται ότι είναι ο τελευταίος κρίκος μιας σειράς φόνων που έγιναν στο ίδιο σημείο και την ίδια ημερομηνία στο παρελθόν. Είναι όμως έτσι ή μήπως το μυαλό του νεαρού ο οποίος έχει καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα (Ραούλ Αρεβάλο) έχει κλονιστεί; Ο Καλπασάρο καταφέρνει να δημιουργήσει ατμόσφαιρα αλλά η ταινία αποκτά την εικόνα μιας σπαστικής σπαζοκεφαλιάς που από κάποιο σημείο και μετά σε κάνει να παύεις να ενδιαφέρεσαι για τη λύση της. Ολα είναι πιθανά μέσα στην απόλυτη απιθανότητά τους. Και τίποτε δεν πείθει. Είπαμε, καλή η έξαρση του ισπανόφωνων θρίλερ που παρατηρείται εδώ και μερικά χρόνια αλλά όχι, δεν μπορούν όλα να είναι «Μικρό νησί» ή «Αόρατος επισκέπτης».

ΑΘΗΝΑ: ΑΕΛΛΩ – ΑΘΗΝΑΙΑ – ΑΙΓΛΗ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ – ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ – ΚΟΡΑΛΙ ΣΑΡΩΝΙΔΑ – ΜΑΡΙΛΕΝΑ – ΜΑΣΚΩΤ – ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ – ΠΑΛΛΗΝΗ – ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ – ΠΕΡΑΝ – ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ – ΧΛΟΗ ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΛΕΞ

ΑΘΗΝΑ: ΑΕΛΛΩ – ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ – ODEON ΙΛΙΟΝ – ODEON STARCITY – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – ΝΕΑ ΜΑΣΚΟΤ ΤΑΥΡΟΣ – ΣΙΝΕ ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ – ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΝΑΤΑΛΙ – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – CINEMAONE