Το δάκρυ της Αλέκας

Αν δεν τη γνώριζες δεν θα μπορούσες να καταλάβεις ποια ήταν, έτσι όπως εμφανίστηκε σχεδόν αξημέρωτα στη Ραφήνα, δακρυσμένη, πνιγμένη στους καπνούς, να συμπαραστέκεται στους κατοίκους που έχασαν το βιος τους, να τους δίνει κουράγιο, να προσπαθεί με όση δύναμη είχε να τους βοηθήσει. Αυτή η φιγούρα που πρόβαλε την Τρίτη το πρωί μέσα στα αποκαΐδια της Ραφήνας δεν ήταν άλλη από την Αλέκα Παπαρήγα (φωτογραφία), πρώην γενική γραμματέα του ΚΚΕ, που έσπευσε χωρίς «φουσκωτούς», χωρίς κάμερες, χωρίς επικοινωνιακούς συμβούλους στον τόπο της τραγωδίας. Μόνιμη κάτοικος Νέας Μάκρης έτρεξε έως τη Ραφήνα, κοντά στους πυρόπληκτους, την ώρα που το κυβερνητικό κλιμάκιο δεν είχε ακόμα αποφασίσει πότε θα μεταβεί εκεί και από ποιους θα συγκροτείται. Γύρω στις 11 το πρωί, όταν η κυρία Παπαρήγα συνάντησε περισσότερους από 50 κατοίκους και επισκέφθηκε άλλα τόσα καμένα σπίτια, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ενημέρωνε ότι σπεύδουν οι υπουργοί. Την ίδια ώρα ανακοινώθηκε ότι έσπευσε στο δημαρχείο τη Ραφήνας και ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης. Τους πρόλαβε όμως η κυρία Παπαρήγα. Και το δάκρυ της για όλα όσα είδε, μου φάνηκε πραγματικό.

Πολλοί λένε (και ορθώς το λένε) ότι δεν είναι η ώρα της απόδοσης των ευθυνών για την τραγωδία. Θα έρθει η στιγμή, θα γράψει και η Ιστορία. Ομως, η βεβιασμένη εμφάνιση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, των υπουργών του και της Ρένας Δούρου στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι προβλημάτισε πολλούς.

***

Οι άριστοι κατά τα άλλα επικοινωνιολόγοι της κυβέρνησης έκαναν ένα τραγικό λάθος. Επέτρεψαν στις κάμερες να εισέλθουν στη σύσκεψη και ο κόσμος αποδόμησε πλήρως το πώς γίνονται οι κρίσιμες συσκέψεις για μείζονος σημασίας θέματα. Και εξηγούμαι…

***

Οταν ο Πρωθυπουργός (που μόλις είχε επιστρέψει από τη Βοσνία) σε τόσο κρίσιμη σύσκεψη κάνει ερωτήσεις του τύπου πότε πετάνε τα αεροσκάφη, τι αέρας πνέει και πόση δύναμη υπάρχει στο πεδίο, και δείχνει ενδιαφέρον κρατώντας σημειώσεις, τότε χάθηκε το επικοινωνιακό παιχνίδι. Και χάθηκε ακόμη περισσότερο όταν οι υπουργοί εμφανίστηκαν σαν μαθητούδια να λένε το μάθημά τους, να δείχνουν αμήχανοι, να παίζουν με το κινητό τους. Ναι, αν προσέξατε την εικόνα, την ώρα που μιλούσε ο αρχηγός της Πυροσβεστικής, δύο υπουργοί έπαιζαν με τα… κινητά τους. Η κάμερα που «λατρεύει» τον κ. Τσίπρα μάλλον τον… πρόδωσε.

***

Επεσαν στη λεγόμενη επικοινωνιακή παγίδα, δηλαδή προσπάθησαν στην αρχή να διαχειριστούν με επιθετικό τρόπο την κρίση χωρίς να υπολογίσουν το μέγεθος της καταστροφής. Εως τα μεσάνυχτα, όταν άρχισαν τα κακά μαντάτα για τους νεκρούς και άλλαξαν τροπάριο, ζήτησαν ενότητα και το έπαιξαν σεμνές παρθένες.

Από τον Βύρωνα Πολύδωρα έως τον Αλέξη Τσίπρα και από τις φονικές πυρκαγιές του 2007 στις (επίσης φονικές) πυρκαγιές του 2018 το μόνο κοινό που εντοπίζεται είναι η αναφορά περί «ασύμμετρης απειλής». Ο Πρωθυπουργός μετά τη σύσκεψη στο Χαλάνδρι κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος με τον κ. Πολύδωρα, κάνοντας αναφορά σε «ασύμμετρα φαινόμενα», πλην όμως δεν θέλησε να επεκταθεί λέγοντας ότι προέχει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Τότε όμως όλοι γελούσαν με τον «στρατηγό άνεμο». Θα πρέπει να σημειωθεί και τούτο:

1. Ασύμμετρη απειλή καλείται στο εσωτερικό εκδηλούμενη απειλή εναντίον της ασφάλειας ενός κράτους ή μιας κοινωνίας, από την εκδήλωση της οποίας ο επιτιθέμενος προσδοκά ζημιές και απώλειες πολλαπλάσιες από αυτές που θα επιτύγχανε με συμβατικές μεθόδους. Επίσης ονομάζεται η απειλή που δεν αντιμετωπίζεται με συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις. Για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών έχει αναπτυχθεί ένας ολόκληρος κλάδος ασφαλείας, το λεγόμενο homeland security.

2. Ο κ. Τσίπρας ποτέ δεν συμφωνούσε με τις «ασύμμετρες απειλές». Διότι στις καταστροφικές φωτιές του 2007, όταν γινόταν λόγος για ασύμμετρες απειλές, ο ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε την εξής ανακοίνωση: «Η μόνη προφανής ασυμμετρία αυτή τη στιγμή είναι η ανικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει έναν εφιάλτη από τη μια και οι εξαιρετικές της επιδόσεις σε επικοινωνιακά ευρήματα από την άλλη».

Η περιοχή που γλίτωσε στο παρά πέντε μια ανυπολόγιστη καταστροφή ήταν το Ζούμπερι. Ομως, η τραγωδία ήταν πολύ εύκολο να συμβεί και εκεί. Διότι, μόλις ένα χιλιόμετρο από τον τρόπο της τραγωδίας, υπάρχουν βουνά τα… προσανάμματα (ξερά χόρτα, κλαδιά και σκουπίδια) και μάλιστα δίπλα σε κατοικίες. Η εικόνα αυτή είναι η συνήθης στο Ζούμπερι και αναρωτιέται κανείς πόσοι άνθρωποι πρέπει να χάσουν τη ζωή τους για να ενεργοποιηθούν τα αντανακλαστικά των «υπευθύνων». Για την ιστορία, ο δήμαρχος Μαραθώνα όπου ανήκει το Ζούμπερι Ηλίας Ψινάκης, όταν στις αρχές του μήνα ρωτήθηκε από τους κατοίκους τι θα γίνει με τα βουνά από τα ξερόχορτα απάντησε: «Δεν έχω διαθέσιμα φορτηγά…».

Δεν είναι μόνον οι ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν. Χάθηκαν και εκατοντάδες ζώα που δεν πρόλαβαν να γλιτώσουν από τις φλόγες. Μια ωστόσο περίπτωση πραγματικά συγκινεί. Οι φλόγες έκαψαν τον κήπο, την αποθήκη, τη μηχανή και το αυτοκίνητο αλλά δεν μπήκαν στο σπίτι γιατί ο ιδιοκτήτης πρόλαβε να σβήσει τη μικρή εστία που το απειλούσε. Οι δύο χελώνες στην αυλή όταν διαπίστωσαν ότι κινδύνευαν έσκαψαν και χώθηκαν στο χώμα και έτσι σώθηκαν. Τις βρήκαν παραζαλισμένες το πρωί την Τρίτης, αλλά ζωντανές.