Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκονται οι σχέσεις της Αθήνας με τη Μόσχα μετά το κατασκοπευτικό θρίλερ και τις καταγγελίες περί ωμών παρεμβάσεων της Ρωσίας στη Βόρεια Ελλάδα. Τα επόμενα 24ωρα η ρωσική κυβέρνηση θα απαντήσει στις απελάσεις των δύο ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και πλέον εκφράζονται φόβοι ότι η απάντηση θα έχει πολλά στάδια και θα δυναμιτίσει τις σχέσεις των δύο χωρών.

Κάποιοι εκτιμούν ότι η ρωσική κυβέρνηση δεν θα μείνει μόνο στην απέλαση ελλήνων διπλωματών από τη Μόσχα αλλά να βάλει οριστικά στον «πάγο» τις ελληνορωσικές σχέσεις που παραδοσιακά είναι καλές.

«Η Ελλάδα διάλεξε στρατόπεδο», είναι η άποψη που κυριαρχεί στη Ρωσία η οποία βλέπει ότι ακόμη και η ουδετερότητα που επέδειξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις, τόσο στην περίπτωση των κυρώσεων για την Κριμαία όσο και στην υπόθεση Σκριπάλ, έχει πλέον χαθεί.

Η Ελλάδα, με τις καταγγελίες για ρώσους κατασκόπους, χρηματισμό ή προσπάθεια προσέγγισης αξιωματούχων ή στρατιωτικών για να μην περάσει η συμφωνία των Πρεσπών, διέβη τον Ρουβίκωνα.

Αυτό τονίζουν ρώσοι διπλωμάτες οι οποίοι ενδεχομένως να μην περίμεναν από την Αθήνα να προχωρήσει σε απελάσεις διπλωματών, για πρώτη φορά στην ιστορία των ελληνορωσικών σχέσεων.

Στο παιχνίδι και ο Ζάεφ

Πλέον το μέτωπο διευρύνεται μετά και τις καταγγελίες Ζάεφ ότι ρώσοι επιχειρηματίες φέρεται να κατέβαλαν σε πολίτες της ΠΓΔΜ ποσά από 13.000 δολάρια έως 21.000 δολάρια για να διαπράξουν βίαιες ενέργειες ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος.

Ακόμη χειρότερη έγινε η κατάσταση όταν ο ιστότοπος Buzzfeed, χωρίς στοιχεία, ανέφερε πως ο ομογενής επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης φέρεται να μετέφερε κεφάλαια στην ΠΓΔΜ σε μια σειρά από πληρωμές. Κάποια μεταφέρθηκαν σε μετρητά και πέρασαν παράνομα από τα ελληνικά σύνορα, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και άλλες μέθοδοι που δεν διευκρινίζονται.Αμεση όμως ήταν η αντίδραση της πλευράς Σαββίδη που προχώρησε σε διάψευση. Μίλησε για «απολύτως ψευδές και άκρως συκοφαντικό δημοσίευμα» και προανήγγειλε προσφυγή στη Δικαιοσύνη, με κατάθεση μήνυσης και αγωγής, κατά του συγκεκριμένου μέσου.

Κι εδώ έχουμε μια συγκεκριμένη εικόνα. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στα Σκόπια υπάρχουν πολύ σοβαρές καταγγελίες που όμως δεν στηρίζονται σε κάποια αδιάσειστα στοιχεία, δεν υπάρχει καν εισαγγελική παρέμβαση και όλοι περιμένουμε να δούμε πότε θα βγουν λεπτομέρειες, εφόσον υπάρχουν, που να δένουν την υπόθεση της ρωσικής παρέμβασης

Η ουσία είναι ότι η ρωσική κυβέρνηση εμφανίζεται οργισμένη από την Ελλάδα καθώς εκτιμά ότι μια παραδοσιακή φίλη, που ποτέ δεν είχε ταχθεί εναντίον της, παρά τις πιέσεις από ΗΠΑ και Ευρώπη, τώρα διάλεξε το στρατόπεδο και είναι απέναντί της.

Χαμηλοί τόνοι αλλά…

Η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί χαμηλούς τόνους και προσπαθεί να μη ρίξει λάδι στη φωτιά. Στέλνει τα μηνύματα που πρέπει αλλά δεν θέλει να δώσει συνέχεια προς ώρας.

Χθες ο Δημήτρης Τζανακόπουλος έστειλε μήνυμα λέγοντας «από τη δίκη μας μεριά δεν θα ανεχτούμε συμπεριφορές οι οποίες δεν δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό προς την ελληνική κυβέρνηση και το ελληνικό κράτος».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι στο ζήτημα των δυο Ρώσων διπλωματών: «Πήραμε τα μέτρα που έπρεπε να πάρουμε και αυτή τη στιγμή θεωρούμε το θέμα λήξαν».

Υπογράμμισε ωστόσο πως η απέλαση των δυο διπλωματών δεν σημαίνει πως η Ελλάδα αλλάζει δόγμα εξωτερικής πολιτικής. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπενθύμισε τη στάση που κράτησε η Ελλάδα τόσο στις πιέσεις της Μεγάλης Βρετανίας όσο και της ΕΕ για τη Ρωσία.

Είναι εμφανής η προσπάθεια της κυβέρνησης να ισορροπήσει σε διπλωματικό σκοινί. Από τη μια να μη διαταραχθούν πλήρως οι σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας, αλλά από την άλλη να συντηρήσει μια γενικότερη θεωρία που λέει ότι ξένος παράγοντας παρεμβαίνει για να μην περάσει η συμφωνία για το Μακεδονικό.

Το Μαξίμου «βολεύεται» με τη στοχοποίηση της Ρωσίας ή άλλων παραγόντων, επιχειρηματιών κ.λπ. που σύμφωνα με το σενάριο χρηματίζουν ή εκβιάζουν ανθρώπους στη Βόρεια Ελλάδα για να ξεσηκώσουν τον κόσμο κατά της συμφωνίας των Πρεσπών.

Υπάρχουν, πάντως, πολλοί ειδικά στη Μακεδονία, που τονίζουν ότι άλλο είναι η ρωσική διείσδυση και το ενδιαφέρον της Μόσχας για να ελέγξουν το Αγιο Ορος ή για να κάνουν μπίζνες στην Ελλάδα, κι άλλο η αντίδραση κατά της συμφωνίας. «Προσπαθούν να αμαυρώσουν τα συλλαλητήρια κατά της χρήσης του ονόματος της Μακεδονίας. Δεν επηρεάζεται με τον τρόπο αυτό το 70% και πλέον του ελληνικού λαού που λέει «όχι» στη συμφωνία», τονίζουν.

Παράλληλα, τονίζουν ότι σε αντίστοιχες περιπτώσεις, μείζονος εθνικών θεμάτων όπως το Κυπριακό και το σχέδιο Ανάν, δεν υπήρξε ανάλογη αντίδραση. Θυμίζουν π.χ. ότι υπήρξαν πρωτοσέλιδα που έκαναν λόγο για την χορήγηση τουλάχιστον 60 εκατ. ευρώ για να περάσει το σχέδιο Ανάν, ωστόσο, δεν υπήρξε καμιά απέλαση ή άλλη αντίδραση από την Ελλάδα.

Οι οικονομικές σχέσεις

Οι φόβοι που εκφράζονται πλέον ανοικτά είναι τι θα γίνει με τις ελληνορωσικές οικονομικές σχέσεις που εκτείνονται σε όλα τα επίπεδα με την Ελλάδα να στηρίζεται ιδιαίτερα από τη ρωσική αγορά. Το γεγονός και μόνο ότι ένα εκατομμύριο Ρώσοι έρχονται κάθε χρόνο για τουρισμό στην Ελλάδα είναι ένα στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό. Τι θα συμβεί αν η Μόσχα κλιμακώσει την αντίδρασή της και εκδώσει κάποια ταξιδιωτική οδηγία στρέφοντας τους τουρίστες προς την «φίλη» πλέον Τουρκία;

Από το 2015 έως σήμερα παρατηρείται σταθερά αύξηση του τουρισμού στα οργανωμένα ταξίδια από Ρωσία, που υπολογίζεται από 10% έως και 20% ανά έτος.

Σύμφωνα με περσινά στοιχεία, οι Ρώσοι μαζί με τους Γάλλους είναι οι τουρίστες που το 2017 ξόδεψαν περισσότερα χρήματα κατά άτομο συγκριτικά με το 2016. Από την επεξεργασία των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδας ένας Ρώσος τουρίστας το 2016 ξόδευε κατά μέσο όρο 608 ευρώ ενώ το 2017, 613 ευρώ.

Επίσης, οι ελληνικές εξαγωγές, ιδίως σε εσπεριδοειδή είναι τεράστιες και ήδη το εμπάργκο έχει πλήξει καίρια πολλές ελληνικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, κατά 13,9% αυξήθηκε η αξία των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσική Ομοσπονδία, το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2017, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, φθάνοντας στα 197,1 εκατ. ευρώ.

Στο ίδιο διάστημα, η αξία των εισαγωγών από τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 30,5%, ανερχόμενη στα 2,82 δισ. ευρώ και ο όγκος εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά 29,2%, διαμορφούμενος στα 3,02 δισ. ευρώ.

Το διμερές ισοζύγιο παρέμεινε ελλειμματικό σε βάρος της χώρας μας και διευρύνθηκε στα 2,63 δισ. ευρώ.

Οι εξαγωγές στη Ρωσία αποτελούν το 0,8% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, ποσοστό αμετάβλητο σε σχέση με το διάστημα Ιανουαρίου- Οκτωβρίου 2016. Οι εισαγωγές από τη Ρωσία αποτελούν το 6,9% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών, έναντι 6,1% στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2016.

Στην Ελλάδα έχουν έρθει εκατοντάδες Ρώσοι κι έχουν αγοράσει κατοικίες στη Βόρεια Ελλάδα κι όχι μόνο ρίχνοντας πολλά εκατομμύρια ρούβλια στο ελληνικό real estate. Επίσης, δεκάδες ρωσικές επιχειρήσεις έχουν ανοίξει στη χώρα μας.