Τα πρώτα αποτελέσματα της πιλοτικής απογραφής αστέγων σε 7 πόλεις της επικράτειας παρουσιάστηκαν το μεσημέρι της Τετάρτης 11 Ιουλίου 2018 από την αναπληρώτρια υπουργό Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κυρία Θεανώ Φωτίου.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Κώστα Δημουλά, στους δήμους Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Ηρακλείου, Ν. Ιωνίας, Ιωαννιτών και Τρικκαίων.
Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, κατεγράφησαν 1.645 άστεγοι, εκ των οποίων οι 691 ζουν στο δρόμο. Από το σύνολο του άστεγου πληθυσμού ένα μεγάλο ποσοστό καταγράφηκε στους δρόμους της Αθήνας (793 άτομα, εκ των οποίων οι 353 βρίσκονται στο δρόμο). Στη Θεσσαλονίκη, ο πληθυσμός αυτός αντιστοιχεί σε 380 άτομα με τους 100 να διαβιούν στο δρόμο και 126 σε κοινωνικές δομές. Στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας 118 άστεγοι, από τους 265, μένουν σε δομές και 63 στο δρόμο. Στο Ηράκλειο Κρήτης ο αριθμός των αστέγων φτάνει τους 119, στα Ιωάννινα τους 30, στα Τρίκαλα τους 35 και στη Νέα Ιωνία τους 23.
Οι ερευνητές και φοιτητές από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, μαζί με εθελοντές από διάφορες οργανώσεις –στο σύνολο τους 370- «σάρωσαν» δρόμους, πεζοδρόμια, πάρκα και πλατείες με σκοπό την καταγραφή του άστεγου πληθυσμού της χώρας, στο σύνολο τους 90 απογραφικούς τομείς. Παράλληλα επισκέφθηκαν 34 ημερήσιες δομές όπως κέντρα ημέρας και συσσίτια, 11 στεγαστικές δομές (ξενώνες/υπνωτήρια) και 17 πράξεις υποστηριζόμενων διαμερισμάτων (Στέγαση & Επανένταξη, Κοινωνική Κατοικία Δήμου Αθηναίων) οι οποίες φιλοξενούν αστέγους.
«Όπως δείχνουν τα αποτελέσματα της απογραφής, ειδικά οι άστεγοι στο δρόμο και στις δομές, είναι ένας πληθυσμός σύνθετος, ανομοιογενής με πολλαπλά προβλήματα και η αντιμετώπιση πρέπει αντίστοιχα να είναι σε πολλά επίπεδα, εξατομικευμένη, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περίπτωσης, αλλά και μακροχρόνια/σταθερή γιατί η επανένταξή τους δεν είναι εύκολη, ειδικά όταν μιλάμε για ανθρώπους με εξαρτήσεις, ψυχικές παθήσεις, και χρόνια παραμονή στο δρόμο» σημείωσε η κυρία Φωτίου.
Στην ερώτηση «που θα μείνετε απόψε;» η συντριπτική πλειοψηφία απάντησε στο ύπαιθρο. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις απαντήσεις των αστέγων εάν μένουν για πρώτη φορά στο δρόμο, με το μεγαλύτερο ποσοστό να απαντά, όπως δυστυχώς είναι αναμενόμενο, αρνητικά. Ο κύριος λόγος που τους οδήγησε στο δρόμο ήταν οικονομικός, ακολουθούν αδιευκρίνιστοι λόγοι, η ανεργία και τα προβλήματα που αναπτύχθηκαν μέσα στην οικογένεια τους. Οσον αφορά την ιθαγένεια των αστέγων, στην πλειονότητα τους είναι Ελληνες και ακολουθούν αλλοδαποί εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ σχετικά με την ηλικιακή ομάδα στην οποία ανήκουν η πλειονότητα είναι από 18 έως 44 ετών.
Η πλειοψηφία των καταγεγραμμένων αστέγων χρησιμοποιεί τα συσσίτια και τις κοινωνικές κουζίνες καθώς επισκέπτεται και τα κέντρα ημέρας. Την ίδια ώρα, πηγή εισοδήματος για το 25,9% των αστέγων που απάντησαν το ερωτηματολόγιο των δομών ανέφεραν ότι λαμβάνουν κάποιο επίδομα, με το 20,2% να λαμβάνει το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ)
Εθνική στρατηγική για τους αστέγους
Παράλληλα, η υπουργός ανέπτυξε τους βασικούς πυλώνες της Εθνικής Στρατηγικής για τους αστέγους. «Η αστεγία είναι ένα πολυπαραγοντικό και πολύμορφο φαινόμενο, το οποίο πλήττει όλα τα σύγχρονα κράτη. Στη χώρα μας πήρε τη μορφή χιονοστιβάδας τα χρόνια της κρίσης με κορυφή του παγόβουνου τους άστεγους στον δρόμο. Εθνική Στρατηγική για τους άστεγουςσημαίνει ένα σύνολο μέτρων που επεξεργαζόμαστε εδώ και δύο χρόνια» ανέφερε στην ομιλία της η κυρία Φωτίου.
Οι άμεσοι στόχοι, σύμφωνα με την Αναπληρώτρια Υπουργό, είναι η αποτύπωση του φαινομένου με επιστημονικό, έγκυρο τρόπο και ενιαία μεθοδολογία. Η κωδικοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας και επεξεργασία προτάσεων βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου –οι οποίες θα παρουσιαστούν το φθινόπωρο.
Ταυτόχρονα στα άμεσα σχέδια του υπουργείου είναι η σύσταση διυπουργικού οργάνου που θα χαράσσει την πολιτική για τους αστέγους, εντός του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής, υπό την Αντιπροεδρία και στο οποίο θα μετέχουν τα υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών, Υγείας, Μεταναστευτικής Πολιτικής, Οικονομίας και Οικονομικών.
Η δημιουργία μόνιμου ψηφιακού μηχανισμού παρακολούθησης της αστεγίας που θα λειτουργεί εντός του πλαισίου του Εθνικού Μηχανισμού για την κοινωνική ένταξη και συνοχή, με στόχο τη διασύνδεση και τον συντονισμό όλων των φορέων που εργάζονται για τους αστέγους. Η δημιουργία δεικτών για την παρακολούθηση του φαινομένου και ο ορισμός ποσοτικών στόχων μείωσης ανά έτος.
Επιπρόσθετα η κυρία Φωτίου αναφέρθηκε και στις δράσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί για τους άστεγους αλλά και την πρόληψη της αστεγίας. Ειδικότερα, στάθηκε στη χρηματοδότηση νέων δομών αλλά και τη βελτίωση υφιστάμενων, στη φροντίδα εν κινήσει, την ένταξη αστέγων στο ΚΕΑ – σήμερα είναι εγγεγραμμένοι 4.871 ωφελούμενοι, με άθροισμα μελών 7.336 – στο πρόγραμμα «Στέγη και Εργασία», το επίδομα στέγασης και ενοικίου –από το 2019 .
Η πλήρης χαρτογράφηση του άστεγου πληθυσμού αναμένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο οπότε θα λειτουργήσει και η ενημερωτική ηλεκτρονική σελίδα astegoi.gov.gr
