Το ποδόσφαιρο στον φακό της επιστήμης

Το Παγκόσμιο Κύπελλο βρίσκεται πλέον στην τελική και πιο σημαντική του φάση και καθημερινά στη δημοσιότητα κάνουν την εμφάνισή τους πολλά στατιστικά και διάφορα άλλα δεδομένα που αφορούν την απόδοση των ομάδων και των ποδοσφαιριστών. Ανάμεσα σε αυτά έκανε την εμφάνισή της πριν από λίγες μέρες και μια μελέτη ειδικών του φημισμένου London School of Economics η οποία είχε διαφορετικό αντικείμενο από αυτό που συνήθως έχουν οι μελέτες της συγκεκριμένης σχολής.

Οι ερευνητές ασχολήθηκαν με τις πιθανότητες επιτυχίας στη διαδικασία των πέναλτι ενός ποδοσφαιρικού αγώνα. Σύμφωνα με τη μελέτη η ομάδα που θα ξεκινήσει να χτυπά πρώτη πέναλτι έχει αυξημένες πιθανότητες να κερδίσει επειδή στους παίκτες της ομάδας που μπαίνει δεύτερη στη διαδικασία των πέναλτι προστίθεται άγχος το οποίο τους οδηγεί σε κακές εκτελέσεις.

Πρόκειται για μια μελέτη που έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από άλλες που προσπαθούν να προσεγγίσουν με επιστημονικούς και ψυχολογικούς όρους το πιο δημοφιλές σπορ στον πλανήτη.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου John Μoores στο Λίβερπουλ υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν τη «συνταγή» για την τέλεια εκτέλεση της εσχάτης των ποινών στο ποδόσφαιρο. Χρησιμοποιώντας κάμερες υψηλής ευκρίνειας που ήταν εγκατεστημένες μέσα στα τέρματα και αναλύοντας διάφορα δεδομένα, οι ερευνητές κατέληξαν στην ετυμηγορία τους για το πώς πρέπει να εκτελεί ένας ποδοσφαιριστής το πέναλτι ώστε να μην υπάρχει καμία πιθανότητα να το αποκρούσει ο τερματοφύλακας.

Ο παίκτης που θα αναλάβει την εκτέλεση θα πρέπει να κλωτσήσει την μπάλα σε γωνία 20-30 μοιρών και με δύναμη τέτοια ώστε η μπάλα να πιάσει τα 100 χλμ./ώρα ενώ η στόχευσή του θα πρέπει να είναι σε κάποιο από τα λεγόμενα «παράθυρα» της εστίας, δηλαδή λίγα εκατοστά κάτω από τη συμβολή των δοκών.

Μια ενδιαφέρουσα και αναμφισβήτητα άκρως επίκαιρη έρευνα πραγματοποίησαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Brunel στο Λονδίνο. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, για να κερδίσει μια ομάδα ποδοσφαίρου έναν αγώνα δεν πρέπει να έχει καλό προπονητή αλλά καλό… dj αφού το μυστικό της επιτυχίας δεν κρύβεται στην προπόνηση και στην τακτική της ομάδας αλλά στη μουσική που θα ακούν οι ποδοσφαιριστές λίγο πριν από την έναρξη ενός αγώνα. Οι ερευνητές μελέτησαν την αγωνιστική συμπεριφορά μερικών δεκάδων ποδοσφαιριστών στο αγγλικό πρωτάθλημα, την Premier League, που μαζί με το ισπανικό είναι τα κορυφαία πρωταθλήματα στην Ευρώπη.

Οι ερευνητές επικέντρωσαν την προσοχή τους σε νεαρούς ποδοσφαιριστές ηλικίας 16-23 ετών τους οποίους παρακολουθούσαν σε όλη τη διάρκεια της εφετινής αγωνιστικής περιόδου. Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας ήταν ο δρ Κώστας Καραγιώργης, αναπληρωτής επικεφαλής ερευνών στη Σχολή Αθλημάτων και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Brunel. Ο δρ Καραγιώργης τα τελευταία 20 χρόνια ασχολείται επισταμένα με τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στη μουσική και στα σπορ.

Η έρευνα δείχνει ότι το να ακούει κάποιος ποδοσφαιριστής την αγαπημένη του μουσική λίγο πριν από έναν αγώνα αυξάνει την απόδοσή του, ενώ αντίθετα αν δεν ακούσει μουσική πριν από το ματς ο παίκτης δεν θα νιώθει καλά ψυχολογικά και ειδικότερα ότι δεν είναι καλά προετοιμασμένος ανεξάρτητα από την προπόνηση και την προετοιμασία που έχει προηγηθεί για το συγκεκριμένο αγώνα. « Τα ευρήματα της έρευνας αποκαλύπτουν τις συναισθηματικές, τις γνωσιακές αλλά και συμπεριφορικές αντιδράσεις των νεαρής ηλικίας ποδοσφαιριστών που αγωνίζονται όμως στο τοπ επίπεδο.

Ο ρόλος της μουσικής στο ποδόσφαιρο είναι ίσως πιο σημαντικός από όσο πιστεύαμε αφού δημιουργεί συμβολισμούς και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους παίκτες μιας ομάδας τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικών χώρων και όλο αυτό παράγει ανάλογα θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα μέσα στο γήπεδο» αναφέρει ο δρ Καραγιώργης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στις δημοφιλέστερες μουσικές προτιμήσεις των ποδοσφαιριστών που πήραν μέρος στην έρευνα ήταν η Ριάνα και ο Κάνιε Γουέστ, που εκτός από τα τραγούδια του είναι φυσικά γνωστός και από τον γάμο του με την Κιμ Καρντάσιαν. Η ερευνητική ομάδα θα επεκτείνει τώρα την έρευνά της και σε άλλα σπορ όπως το μπάσκετ, το ράγκμπι και το χόκεϊ, αφού πιστεύουν ότι η μουσική θα έχει επίδραση παρόμοια με αυτήν στους ποδοσφαιριστές και στους αθλητές των άλλων σπορ.

Την ώρα που οι μάχες στο Μουντιάλ της Ρωσίας κορυφώνονται, μια νέα μελέτη ανατρέπει μια διαχρονική λαϊκή πεποίθηση ότι οι ποδοσφαιριστές είναι «ανεγκέφαλοι» τύποι που απλώς τρέχουν πάνω – κάτω και κλωτσάνε μια μπάλα. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι ποδοσφαιριστές και ειδικά εκείνοι που αγωνίζονται σε top επίπεδο έχουν εξαιρετική ευφυΐα. Ο Βίνσεντ Γουόλς, νευροεπιστήμονας στο University College London, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Current Biology» αναφέρει ότι το να παίζεις ποδόσφαιρο σε υψηλό επίπεδο απαιτεί την πιο σκληρή, σύνθετη και απαιτητική εγκεφαλική εργασία που μπορεί να φέρει σε πέρας ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Σύμφωνα με τον Γουόλς, οι ποδοσφαιριστές πρέπει να έχουν καλή μνήμη για να εκπαιδεύονται κατ’ αρχάς στις ατομικές τους ικανότητες και παράλληλα να μαθαίνουν την τακτική.

Πρέπει μετά να επεξεργάζονται και να συνδυάζουν αυτές τις ικανότητες και γνώσεις για να παίρνουν συνεχώς αποφάσεις την ώρα του ματς μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Πρέπει να σκέφτονται ταυτόχρονα πώς θα αμυνθούν, πώς θα επιτεθούν, πως θα πασάρουν και θα σουτάρουν αλλά και πώς θα αποφύγουν μαρκαρίσματα και τραυματισμούς. Πρέπει την ίδια στιγμή να έχουν αυτοέλεγχο για να συγκρατούν τα νεύρα και τη διαύγεια τους και να κάνουν έξυπνη διαχείριση των δυνάμεών τους ώστε να μην κουράζονται γρήγορα και δεν αποδίδουν στη συνέχεια καλά. «Δεν μπορώ να σκεφτώ κάποια ανθρώπινη δραστηριότητα που έχει πιο πολλές απαιτήσεις από αυτήν των ποδοσφαιριστών, με εξαίρεση ίσως τους στρατιώτες που παίρνουν μέρος σε μάχες» αναφέρει ο Γουόλς.