Αναπόφευκτη φαντάζει πλέον η άρση του waiver, η κατ΄ εξαίρεση δηλαδή αποδοχή ως εγγύηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ελληνικών ομολόγων, για την παροχή …δωρεάν χρηματοδότησης στους εγχώριους τραπεζικούς ομίλους.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που απομακρύνει το ενδεχόμενο ένταξης της Ελλάδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωτράπεζας (QE), το οποίο θα λήξει στα τέλη του έτους, καθώς όπως έχει ήδη αποφασιστεί, τότε θα σταματήσουν οι επιπλέον αγορές τίτλων από την ΕΚΤ.
Ο διοικητής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι σε ομιλία του στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής ήταν ξεκάθαρος. Χωρίς waiver δεν υπάρχει QE. Και χωρίς πρόγραμμα μετά το μνημόνιο δεν υπάρχει waiver.
Αυτό σημαίνει ότι μετά τις 21 Αυγούστου, δεν είναι δυνατή η παράταση του waiver, παρά την ενισχυμένη εποπτεία που έχει αποδεχθεί η ελληνική κυβέρνηση. Και από τη στιγμή που τα ομόλογα της χώρας έχουν βαθμολογία χαμηλότερη της επενδυτικής βαθμίδας από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, δεν θα μπορούν να γίνονται αποδεκτά από την ΕΚΤ.
Αν και η επιτήρηση της Ελλάδας στη μεταμνημονιακή εποχή θα παραμείνει αυστηρή, το γεγονός ότι δεν επιλέχθηκε από θεσμούς και κυβέρνηση η λύση της προληπτικής γραμμής στήριξης, δεν επιτρέπει στον κ. Ντράγκι, βάση των κανονισμών της ΕΚΤ, να παρατείνει το waiver.
Μπορεί η Ευρωτράπεζα κατά καιρούς να ερμηνεύει διασταλτικά τους κανόνες που απορρέουν από το καταστατικό της για να στηρίξει τις αγορές, ο κ. Ντράγκι ωστόσο με τις τελευταίες τοποθετήσεις του ουσιαστικά απέκλεισε στην τρέχουσα συγκυρία ένα τέτοιο ενδεχόμενο για την Ελλάδα.
Οι προσδοκίες Στουρνάρα
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην τελευταία έκθεσή του για τη νομισματική πολιτική υποστήριξε ότι στην απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου για την έξοδο από το πρόγραμμα προβλέπεται ενισχυμένη εποπτεία και αιρεσιμότητα.
Ως εκ τούτου, κατά τον Έλληνα κεντρικό τραπεζίτη υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη διατήρηση του waiver, άρα και για την ένταξη της χώρας στο QE.
Με τη συγκεκριμένη επιχειρηματολογία ο κ. Στουρνάρας προσπαθεί εδώ και αρκετές εβδομάδες να πείσει τους ομολόγους του στο Ευρωσύστημα για τη διατήρηση της συγκεκριμένης παρέκκλισης.
Μετά ωστόσο την «πόρτα» Ντράγκι για τη μεταμνημονιακή περίοδο, ο διοικητής της ΤτΕ θα επικεντρώσει τις κινήσεις του στην ένταξη της Ελλάδας στο QE μέχρι και τις 21 Αυγούστου, περίοδος κατά την οποία θα είναι σε ισχύ το τρέχον πρόγραμμα, άρα θα υπάρχει και το waiver.
Τραπεζικές πηγές θεωρούν ότι πρόκειται για πολύ δύσκολη αποστολή, εκτιμώντας ότι μετά την τελευταία ομιλία του κ. Ντράγκι, οι ελπίδες για μία θετική εξέλιξη είναι ελάχιστες.
Και προσθέτουν ότι το «παράθυρο» που άφησε ανοιχτό ο κ. Ντράγκι για μία μελέτη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους από την ίδια την ΕΚΤ, που θα επιτρέπει την ένταξη στο QE είναι εξαιρετικά μικρό.
Κι αυτό διότι πρώτον, η εκπόνηση μίας τέτοιας ανάλυσης θα πάρει χρόνο, και δεύτερον και κυριότερο, η ΕΚΤ διαχρονικά βρίσκεται στη γραμμή ΔΝΤ για το χρέος, ζητώντας παρεμβάσεις πιο δυναμικές, σε σχέση με αυτές που αποφασίστηκαν στο Eurogroup του περασμένου Ιουνίου για την ελάφρυνσή του.
Άρα, καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι τόσο το waiver, όσο και η ένταξη στο QE, φαντάζουν πλέον πιο …μακρινά από ποτέ.
Οι επιπτώσεις στις τράπεζες
Όπως εξηγούν, με τον τρόπο αυτό θα χαθεί μία ευκαιρία για άμεση μείωση του κόστους δανεισμού του ελληνικού δημοσίου, αλλά και των τραπεζών, παράγοντας καθοριστικός για τη ρευστότητα στην εγχώρια οικονομία.
Για τον τραπεζικό κλάδο, η εξέλιξη αυτή ισοδυναμεί με αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, καθώς αναγκαστικά μετά τις 21 Αυγούστου θα μεταφέρουν χρέος που έχουν προς την ΕΚΤ, ύψους 4 δισ. ευρώ, στον ακριβότερο μηχανισμό στήριξης της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA).
Αυτό μεταφράζεται σε ένα υψηλότερο ετήσιο κόστος εξυπηρέτησής του κατά 60 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, σημαίνει καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα εξάλειψης του ELA.
Τραπεζική πηγή εκτιμά ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν τουλάχιστον ένα τρίμηνο περισσότερο για το μηδενισμό του ELA, ο οποίος τοποθετείται με αυτά τα δεδομένα χρονικά στο δεύτερο εξάμηνο του 2019, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστεί η βελτίωση της εμπιστοσύνης και των μακροοικονομικών προοπτικών της χώρας και τα επόμενα τρίμηνα.
«Δεν είναι καθοριστικό για την πορεία των μεγεθών των τραπεζών. Θα ζήσουμε και με αυτό, αλλά σίγουρα θα προτιμούσαμε τα πράγματα να εξελίσσονταν διαφορετικά, ώστε να επιταχυνθεί η πορεία εξόδου από την κρίση» υποστηρίζει το ίδιο τραπεζικό στέλεχος.
Προσθέτει δε πως το πιο σημαντικό είναι το εξής: Με την άρση του waiver, ο Μάριο Ντράγκι ουσιαστικά στέλνει το μήνυμα στους επενδυτές ότι δεν αναλαμβάνει πλέον την ευθύνη χαρακτηριστικού ως ασφαλών των ελληνικών τίτλων χρέους. Συντάσσεται δηλαδή επί της ουσίας με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Άρα, είναι σα να λέει στις αγορές «κάντε τώρα μόνοι σας υπολογισμούς για να αξιολογήσετε την Ελλάδα», αναφέρει η ίδια πηγή. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την προσπάθεια καθαρής εξόδου που θα επιχειρήσει η χώρα το επόμενο διάστημα.
