Πιο καχύποπτοι οι συντηρητικοί από τους αριστερούς έναντι των πλουσίων

«Φάτε τους πλούσιους» γράφουν και ξαναγράφουν με μαύρη ή κόκκινη μπογιά εδώ και δεκαετίες αναρχικοί και μπαχαλάκηδες στους τοίχους της ημιαυτόνομης αθηναϊκής γειτονιάς των Εξαρχείων. Δεν είναι δικό τους «προνόμιο» η μνησίκακη, ταξική θεώρηση της σύγχρονης κοινωνίας.

Οκτώ στους δέκα γάλλους πολίτες, αν και νομοταγείς, συμμερίζονται την απέχθεια των αναρχικών προς τον πλούτο και τους κατόχους του, καθώς δηλώνουν καχύποπτοι για το ηθικό ή/και το νόμιμο των διατιθέμενων μέσων πλουτισμού. Αναμφίβολα θα συμφωνούσαν με τη γνωστή ελληνική ρήση «τα λεφτά ή τα κλέβεις ή τα παντρεύεσαι».

Πέρα από κοινωνικά συμπλέγματα και στερεότυπα, ο πλούτος είναι κάτι το σχετικό. «Να ξέρεις να ικανοποιείσαι με όσα διαθέτεις, αυτό σημαίνει να είσαι πλούσιος» είχε πει πριν από 25 αιώνες ο κινέζος φιλόσοφος Λάο Τσε. Αλλά ποιος ακούει τέτοιους όμορφους ιδεαλισμούς… Ακόμη και ο Φρανσουά Ολάντ είχε αποκαλύψει ότι δεν συμπαθεί τους πλούσιους, θυμίζει ο αρθρογράφος της «Le Figaro» Κεντέν Περινέλ. Ερευνα της εταιρείας Odoxa για τις αντιλήψεις (ή προκαταλήψεις) περί πλούτου, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, έδειξε ότι ο πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας εξέφραζε απόλυτα την κοινή γνώμη της χώρας του.

Το 78% των Γάλλων δεν έχει θετική αντίληψη περί του πλούτου. Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο το 22% των ερωτηθέντων σκέπτεται το αντίθετο. Και το εντυπωσιακό είναι ότι, πολιτικοποιώντας το ερώτημα, οι ερευνητές της Odoxa διαπίστωσαν ότι οι συντηρητικοί Γάλλοι που σέβονται το κοινωνικοπολιτικό status quo και την καθεστηκυία τάξη είναι πολύ καχύποπτοι και αρνητικοί απέναντι στον πλούτο και τους πλούσιους.

Οι αυτοπροσδιοριζόμενοι αριστεροί (αλλά και οι αντισυστημικοί ακροδεξιοί) έχουν πιο θετική άποψη για το χρήμα και όσους το διαθέτουν!

Η έρευνα αποτυπώνει το παράδοξο αυτό σημειώνοντας ότι το 31% των ψηφοφόρων της «Ανυπότακτης Γαλλίας» του φίλου του Γιάνη Βαρουφάκη Ζαν-Λικ Μελανσόν συμπαθούν τους πλούσιους. Μεταξύ των ψηφοφόρων του Σοσιαλιστικού Κόμματος το ποσοστό αυτό πέφτει στο 25%, ενώ μεταξύ των Ρεπουμπλικανών του Λοράν Βοκιέζ (είναι το μετεξελιγμένο κόμμα των πρώην προέδρων Νικολά Σαρκοζί και Ζακ Σιράκ) εκείνοι που τρέφουν εκτίμηση προς τους πλούσιους και προς το χρήμα δεν ξεπερνούν το 19%!

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι «σφήνα» μεταξύ των (συγκριτικά) συμπαθούντων το χρήμα «Ανυπότακτων» του Μελανσόν και των Σοσιαλιστών μπαίνουν οι οπαδοί και ψηφοφόροι του Εθνικού Συναγερμού (πρώην Εθνικού Μετώπου) της ακροδεξιάς ξενόφοβης και μισαλλόδοξης (αλλά και αντισυστημικής) Μαρίν Λεπέν.

«Τι είναι όμως ακριβώς το άτιμο το χρήμα;» αναρωτιέται ο αρθρογράφος της «Le Figaro» που αναλύει την έρευνα. Είναι κάτι που δύσκολα ορίζεται, διότι υπεισέρχεται πάντοτε το υποκειμενικό στοιχείο. «Ολοι φαινόμαστε πλούσιοι στα μάτια κάποιου άλλου, είτε διαθέτουμε κάποιες εκατοντάδες ευρώ είτε κάποια εκατομμύρια» γράφει ο Περνέλ. Και εξηγεί ότι, όπως έδειξε και η έρευνα, ο πλούτος εξαρτάται από την περιουσία που διαθέτει κανείς, από τα εισοδήματά του, αλλά και από την ποιότητα της ζωής που ζει.

Κληθείς από την εφημερίδα «La Tribune» να ορίσει ένα κατώφλι πάνω από το οποίο χαρακτηρίζεται κανείς ευκατάστατος στη Γαλλία, ο Αλεξάντρ Μιρλικουρτουά της εταιρείας συμβούλων Xerfi απάντησε ότι δεν αρκεί να συμπεριλαμβάνεται κανείς στο 10% των Γάλλων που αμείβονται με μισθό υψηλότερο των 3.000 ευρώ μηνιαίως. «Θα λέγαμε ότι κάποιος μπορεί να χαρακτηριστεί ατύπως πλούσιος αν έχει ετήσιο εισόδημα που ξεπερνά τα 170.000 ευρώ και περιουσία άνω των 2,5 εκατ. ευρώ» δήλωσε ο Μιρλικουρτουά.

«Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία» επιμένει μια παλαιά ελληνική ρήση. Κάποιοι νεότεροι συμπλήρωσαν ότι «όταν όμως φεύγουν (τα λεφτά), την παίρνουν μαζί τους»! Στο ολίγον αφελές ερώτημα που αβίαστα ανακύπτει, αν όσο αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα και ο πλούτος αυξάνεται και το αίσθημα ευτυχίας που έχει στη σύντομη αυτή ζωή ένας θνητός, προσπάθησαν να απαντήσουν ερευνητές του αμερικανικού Πανεπιστημίου Πρίνστον.

Η έρευνά τους, που διεξήχθη βεβαίως στις ΗΠΑ, κατέδειξε ότι, πράγματι, το αίσθημα ευτυχίας είναι ευθέως ανάλογο με το εισόδημα του κάθε ανθρώπου, αλλά μέχρις ενός σημείου. Υπάρχει δηλαδή μια οροφή πάνω από την οποία παύει κανείς να αισθάνεται ότι όσο πλουτίζει τόσο περισσότερο ευτυχεί. Η οροφή αυτή είναι ένα εισόδημα της τάξεως των 75.000 δολαρίων ετησίως (λίγο λιγότερα από 70.000 ευρώ). Πάνω από το επίπεδο αυτό δεν είναι το περισσότερο χρήμα που αυξάνει την ευτυχία, αλλά άλλοι παράγοντες στη ζωή του ανθρώπου.

«Γι’ αυτό δεν μπορεί κάποιος να έχει ως μοναδική φιλοδοξία στη ζωή του να αποκτήσει πολλά χρήματα» εκτιμά ο ρεπόρτερ της «Le Figaro». Και αναφέρει μια ανάλογη έρευνα που διενήργησε στη Βρετανία η LSE (London School of Economics) υπό την εποπτεία και καθοδήγηση του οικονομολόγου λόρδου Ρίτσαρντ Λέιαρντ.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να βάζουν σε δεύτερη μοίρα τη δημιουργία προϋποθέσεων για τη συσσώρευση πλούτου από τους πολίτες τους και να επικεντρώνονται στη δημιουργία των κοινωνικών συνθηκών που θα επιτρέπουν σε όλους να ζουν μια ευτυχισμένη ζωή» δήλωσε στη «Le Figaro» ο βρετανός καθηγητής. Κοινωνικό κράτος δηλαδή. Πρόνοια. Και κοινωνική δικαιοσύνη και ασφάλεια και ισότητα και ισονομία και ίσες ευκαιρίες για όλους. «Αυτές είναι οι αξίες του σήμερα και του αύριο που φέρνουν την ευτυχία στους ανθρώπους» υποστηρίζει ο Λέιαρντ.

Πρόκειται ασφαλώς για αξίες που βρίσκονται σε παρατεταμένη έκπτωση δεκαετίες τώρα. Γι’ αυτό, ίσως, και εκείνοι που αντιπαθούν περισσότερο όσους διαθέτουν το χρήμα για να αναπληρώσουν κατά το δυνατόν τα κενά είναι οι φτωχοποιημένοι συστημικοί του «μεσαίου χώρου», όπως έδειξε η γαλλική έρευνα της Odoxa. Για τους άλλους, είτε φτωχοί είναι είτε ανήκουν στα πολιτικά άκρα, ισχύει ένα άλλο ελληνικό ρητό: «Τι να τα κάνεις τα λεφτά άμα δεν έχεις μία»!