Με… αστερίσκους η τουριστική έκρηξη

Ενα επιπλέον ρεκόρ αναμένεται να καταρρίψει στο τέλος του χρόνου ο ελληνικός τουρισμός. Οι εφετινές αφίξεις εκτιμάται ότι θα σπάσουν το περυσινό «φράγμα» των 30 εκατομμυρίων ξένων επισκεπτών! Εφόσον δε υπάρξει αντίστοιχη πορεία και στα τουριστικά έσοδα, που πέρυσι ανήλθαν σε 14,5 δισ. ευρώ, τότε τα ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού θα γίνουν δύο…

Ωστόσο, παρά τους εξαιρετικούς οιωνούς στο «μέτωπο» των αφίξεων, υπάρχουν και οι «αστερίσκοι». Για παράδειγμα, τα στοιχεία που ανακοίνωσε μόλις πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος και αφορούν τα τουριστικά έσοδα του Απριλίου, του μήνα δηλαδή που παραδοσιακά ανοίγει η θερινή περίοδος, έρχονται να καταδείξουν την παρατεινόμενη αδυναμία της χώρας να προσελκύσει τουρίστες υψηλού εισοδήματος.

Συγκεκριμένα, παρότι τον Απρίλιο καταγράφηκε αύξηση 9,6% στον αριθμό των επισκεπτών, τα έσοδα αυξήθηκαν μόλις κατά 1%, καθώς τα χρήματα που δαπάνησαν κατά μέσο όρο οι τουρίστες για κάθε ταξίδι τους στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 7,3%.

«Σαφώς και δεν αποτελεί επιτυχία, όταν κοιμίζουμε και ταΐζουμε περισσότερους τουρίστες με τα ίδια χρήματα» ήταν η πρώτη αντίδραση ενός έμπειρου ξενοδόχου που ξέρει να «διαβάζει» πίσω από τους αριθμούς. Την ανησυχία του συναδέλφου τους συμμερίζονται και οι θεσμικοί εκπρόσωποι του κλάδου, που επιμένουν ότι ο ελληνικός τουρισμός θα έχει μπει σε σταθερή τροχιά ανόδου μόνο όταν εξαλείψει την εποχικότητα και αρχίσει να προσελκύει τουρίστες με υψηλά εισοδήματα. Πρόκειται, όπως λένε, για δύο από τους σημαντικότερους «αστερίσκους», που θα επηρεάσουν καθοριστικά το μέλλον του ελληνικού τουρισμού.

Παράλληλα, παρατηρείταιέντονος δυϊσμόςστον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος επηρεάζει όλες τις τουριστικές μεταβλητές: Από τη μία, πέντε περιφέρειες (Αττική, Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Κεντρική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά) εξακολουθούν να συγκεντρώνουν πάνω από το 85% των τουριστικών ροών στη χώρα και, από την άλλη, το μέσο μέγεθος του ελληνικού ξενοδοχείου παραμένει για χρόνια σταθερό γύρω στα 42 δωμάτια.

Είναι γεγονός ότι το 2017 σε σχέση με το 2016 καταγράφηκε ποσοστιαίαάνοδος της τάξεως του 11,3% στο μέσο έσοδο ανά δωμάτιομε βάση τις κατηγορίες των ξενοδοχείων. Ωστόσο η ονομαστική αύξηση που παρατηρήθηκε στο ακαθάριστο μέσο έσοδο ανά δωμάτιο δεν συνοδεύθηκε από αντίστοιχη αύξηση και στο καθαρό έσοδο, καθώς το ξενοδοχειακό προϊόν επιβαρύνεται πλέον σημαντικά από την άμεση και έμμεση φορολογία.

Το 85% των διανυκτερεύσεων στα ελληνικά ξενοδοχεία προέρχεται από αλλοδαπούς επισκέπτες, γεγονός που καταδεικνύει την πίεση την οποία υφίστανται οι μονάδες που βασίζονται στον εσωτερικό τουρισμό.

Στο άλλο «μέτωπο», της προσέλκυσης τουριστών με υψηλά εισοδήματα, οι αριθμοί δείχνουν ότι αρκετά πριν από την περίοδο της κρίσης η Ελλάδα είχε αρχίσει να μετατρέπεται σε πολύ φθηνό προορισμό.

Ειδικότερα, η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη από 745,7 ευρώ που ήταν το 2005 κατρακύλησε στα 687,3 ευρώ το 2009, για να πέσει στα 485,1 ευρώ το 2017! Την ίδια πορεία ακολούθησαν και οι δαπάνες των τουριστών που προέρχονται από τις σημαντικές για τον ελληνικό τουρισμό «δεξαμενές». Συγκεκριμένα, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των γερμανών επισκεπτών της Ελλάδας διαμορφώθηκε το 2017 σε 688,8 ευρώ από 803,4 ευρώ το 2005.

Αντίστοιχα, η περυσινή μέση δαπάνη ανά ταξίδι των τουριστών από τη Βρετανία ήταν 687,8 ευρώ (845 ευρώ το 2005), των Γάλλων 700 ευρώ (819,7 ευρώ το 2005), των Ιταλών 522,7 ευρώ (779,5 ευρώ το 2005), των Αμερικανών 941,1 ευρώ (1.211 ευρώ το 2005) και των Ρώσων 710,3 ευρώ (από 1.212 ευρώ το 2005).

Είναι χαρακτηριστικό ότι εφέτος, μέσα στο πρώτο τετράμηνο της χρονιάς, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των ξένων τουριστών που επισκέφθηκαν την Ελλάδα διαμορφώθηκε σε μόλις 348,9 ευρώ! Δηλαδή εφέτος η μέση ταξιδιωτική δαπάνη του πρώτου τετραμήνου εμφανίστηκε περαιτέρω μειωμένη κατά 3,1% σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι.