Η πνευματική «κιβωτός» της δημοκρατίας

Σε μια σημαντική καμπή της εξέλιξής της βρίσκεται η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων 174 χρόνια μετά την ίδρυσή της, διευρύνοντας διαρκώς την πνευματική εμβέλειά της σε πολλαπλά επίπεδα: τόσο ως προς την υποστήριξη και τεκμηρίωση του κοινοβουλευτικού έργου και πληροφόρησης όσο και ως προς το «άνοιγμα» στην ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα, κυρίως όμως ως προς την κοινωνία μέσω δράσεων εξωστρεφών με διευρυμένο πεδίο απεύθυνσης, ενώ κομβικό ρόλο αναλαμβάνει στο πλαίσιο της διασύνδεσης με άλλες Βιβλιοθήκες.

«Ολες οι Βιβλιοθήκες είναι τόποι δημοκρατίας. Ειδικότερα η Βιβλιοθήκη της Βουλής είναι φύσει και θέσει στο πλευρό της κοινωνίας, είναι κατ’ εξοχήν τόπος δημοκρατίας» επισημαίνει με έμφαση η διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων Ελλη Δρούλια, η οποία δεν κρύβει το πάθος της και το όραμά της για μια Βιβλιοθήκη με ακόμα μεγαλύτερη απήχηση, ακόμα πιο ανοιχτή στην κοινωνία, χωρίς διακρίσεις και στερεότυπα. «Στόχος είναι να απαντά με δράσεις και προγράμματα στις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων του σήμερα. Στόχος είναι να εμπιστεύονται όλοι τη Βιβλιοθήκη ότι όταν τη συμβουλεύονται θα παίρνουν τις απαντήσεις που ψάχνουν, ότι οι απαντήσεις θα είναι οι σωστές και ότι θα αντιμετωπίζονται με ευγένεια, σοβαρότητα και σεβασμό» αναφέρει η κυρία Δρούλια.

Πρωταρχικός σκοπός της Βιβλιοθήκης της Βουλής από την ίδρυσή της ήταν και παραμένει η υποστήριξη του κοινοβουλευτικού έργου. «Στηρίζει τους βουλευτές στο έργο τους παρέχοντας αντικειμενική, έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση έτσι ώστε να νομοθετούν έχοντας υπ’ όψιν τους στατιστικά, συγκριτικά και διεθνή στοιχεία» διευκρινίζει η διευθύντριά της. Σε μια εποχή απαξίωσης του κοινοβουλευτισμού και της πολιτικής εν γένει, ο ρόλος της Βιβλιοθήκης αποκτά ένα ειδικό βάρος. Είναι ο αγωγός της κοινοβουλευτικής πληροφόρησης με αντικειμενικό, έγκαιρο και έγκυρο τρόπο όχι μόνο ως προς τη συγκέντρωση των απαραίτητων τεκμηρίων, αλλά κυρίως ως προς τον εντοπισμό τους και την ανάδειξή τους.

Η συλλογή πληροφόρησης που κατέχει είναι μοναδική (έντυπη και ψηφιοποιημένη). Η αποστολή της, ωστόσο, δεν περιορίζεται σε αυτό. Ο πλούτος που διαθέτει γίνεται αντικείμενο και εφόδιο μελέτης της ερευνητικής κοινότητας, ενώ όλο και περισσότερο αυξάνει το κοινό που αξιοποιεί τις πηγές της. «Το κοινό έχει πρόσβαση στην πληροφορία, στο έντυπο, στις βάσεις δεδομένων χωρίς διακρίσεις, χωρίς στερεότυπα και προκαταλήψεις, μια και όλες και όλοι αντιμετωπίζονται με ίσους όρους. Στόχος είναι να γίνει ευρύτερα γνωστή αυτή η προσέγγιση της Βιβλιοθήκης» σημειώνει η κυρία Δρούλια. Η ίδια δηλώνει πολύ αισιόδοξη για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Βιβλιοθήκη της Βουλής.

«Οι ενδείξεις είναι τέτοιες που επιτρέπουν τη θετική ματιά για το μέλλον. Ο αριθμός των επισκεπτών τόσο με τη φυσική τους παρουσία στα αναγνωστήρια αλλά και γενικότερα στους χώρους της Βιβλιοθήκης όσο και στις διαδικτυακές επισκέψεις τους στον κατάλογο, στον ιστοχώρο και στο Facebook της Βιβλιοθήκης μεγαλώνει», επισημαίνει και διαπιστώνει ότι «η αξιοποίηση των συλλογών με πολλούς τρόπους δυναμικά αυξάνεται και η ανταπόκριση του κοινού είναι ενθαρρυντική». Στην κατεύθυνση αυτή έχουν συμβάλει οι πολύχρονες προσπάθειες που έγιναν για να μπει η Βιβλιοθήκη στην ψηφιακή εποχή. «Οι νέες τεχνολογίες είναι με το μέρος μας» αναφέρει, ενώ δεν παραλείπει να επισημάνει ότι «η στρατηγική των συνεργειών με άλλους φορείς ενδυναμώνει τις δυνατότητές μας». Η σημασία που δίνεται στις συνέργειες και στις συνεργασίες στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του έργου της Βιβλιοθήκης είναι μεγάλη, καθώς διαμορφώνουν «το πεδίο ανταλλαγής και αλληλεπίδρασης ιδεών, τεχνογνωσίας και εμπειρίας σε θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης, της πληροφορίας και της διά βίου μάθησης».

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η συμβολή της Βιβλιοθήκης σε στενή συνεργασία με την Ιερά Θεολογική Σχολή Αγίας Τριάδος Χάλκης με σκοπό την αποκατάσταση, αναδιοργάνωση και ανάδειξη του βιβλιακού πλούτου και των τεκμηρίων πολιτισμού που φιλοξενούνται στους χώρους της Θεολογικής Σχολής, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι σήμερα έχουν αναδειχθεί πλέον των 20.000 βιβλίων. Οι συνεργασίες της Βιβλιοθήκης εκτείνονται και στον χώρο των πανεπιστημίων, των σχολείων και των ξένων Βιβλιοθηκών. Οπως είπε ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης σε πρόσφατη παρουσίαση των εξωστρεφών δράσεων της Βουλής, βρίσκεται σε εξέλιξη με περίπου 40 Βιβλιοθήκες πανελλαδικά η προσπάθεια να υπάρξει ηλεκτρονική διασύνδεση με το πλουσιότατο υλικό της Βιβλιοθήκης και του Ιδρύματος της Βουλής.

Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογράψει με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας.

Πρόκειται για τις δύο κορυφαίες Βιβλιοθήκες της χώρας, κάτι που διαμορφώνει νέα δεδομένα όσον αφορά τις συνεργασίες μεταξύ Βιβλιοθηκών. Μάλιστα, η Βιβλιοθήκη της Βουλής συνέταξε και υπέβαλε πρόταση από κοινού με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, τον Σύνδεσμο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και τo Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών για τη δημιουργία του Εθνικού Αποθετηρίου Ελληνικού Τύπου, μιας ενιαίας εθνικής πλατφόρμας τεκμηρίωσης, ψηφιοποίησης και παρουσίασης ελληνικών εφημερίδων, στην οποία θα περιέχονται όλες οι πληροφορίες που σχετίζονται με τον ελληνικό Τύπο από τις πρώτες εφημερίδες του 18ου αιώνα μέχρι τις ημέρες μας και θα ενημερώνει τους χρήστες on – line για το ποιες ελληνικές Βιβλιοθήκες διαθέτουν φυσικά ή ψηφιακά φύλλα αυτών των εφημερίδων.

Στην πολυσχιδή δράση της Βιβλιοθήκης έχει συντελέσει καθοριστικά το γεγονός ότι κατέστη κέντρο πολιτισμού καθώς παράγει έργα πολιτισμού: εκδόσεις, εκθέσεις, ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα ευαισθητοποίησης σε θέματα αρχείων και Βιβλιοθηκών, αλλά και δράσεις φιλαναγνωσίας, ημερίδες, διαδραστικές εφαρμογές στο Διαδίκτυο, υποστήριξη στην οργάνωση μουσείων (οικογένειας Τρικούπη και Μπελογιάννη), ενώ διαθέτει σπουδαία έργα τέχνης, ειδικές συλλογές με σπάνια τεκμήρια (από χειρόγραφους κώδικες από τον 11ο αιώνα και αρχέτυπα βιβλία του 15ου αιώνα έως σπάνια βιβλία, φυλλάδια, περιοδικά και εφημερίδες του 19ου και 20ού αιώνα, σπάνιους χάρτες κ.λπ.).

Διαθέτει δε Τμήμα Διατήρησης και Συντήρησης Εντυπου Υλικού και Εργων Τέχνης, καθώς και ειδικό Τμήμα Κοινοβουλευτικών Αρχείων με στόχο την ανασύσταση του ιστορικού παρελθόντος και της ιστορικής μνήμης. Λόγω του μεγάλου όγκου των συλλογών της και των νέων δραστηριοτήτων της η Βιβλιοθήκη της Βουλής περιλαμβάνει την Κεντρική Βιβλιοθήκη που στεγάζεται στο κτίριο του Κοινοβουλίου, το πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο στην οδό Λένορμαν 218 και τη Μπενάκειο Βιβλιοθήκη (που φιλοξενείται προσωρινά στο πρώην Καπνεργοστάσιο).

Παρά τις δυσκολίες που συσσώρευσε η μνημονιακή περίοδος και την πνευματική ένδεια, οι προσπάθειες ανάπτυξης του έργου της Βιβλιοθήκης της Βουλής δεν σταμάτησαν. Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά κυρίως την προσέλκυση της κοινωνίας, εντάθηκαν. Οπως σημειώνει η κυρία Δρούλια, «η μακρόχρονη παράδοση της Βιβλιοθήκης επιτρέπει το όραμα η Βιβλιοθήκη να διατηρήσει την πνευματική κληρονομιά του παρελθόντος, να τη διαθέσει στο παρόν με τους καλύτερους δυνατούς όρους και παράλληλα να συγκεντρώσει τους πολιτιστικούς καρπούς του παρόντος προκειμένου να τους παραδώσει στο μέλλον. Η Βιβλιοθήκη της Βουλής είναι η κιβωτός μας» αναφέρει χαρακτηριστικά.