Κάτι αλλάζει στην αγορά ακινήτων, και μάλιστα προς το καλύτερο. Αυτό τουλάχιστον επισημαίνουν παράγοντες της κτηματαγοράς που εδώ και μία δεκαετία περίπου βλέπουν την πάλαι ποτέ ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας να έχει μείνει από «καύσιμα» και από επενδυτικές πρωτοβουλίες. Οι περισσότεροι ωστόσο επισημαίνουν ότι πλέον η αγορά του Real Estate έχει αρχίσει να βρίσκεται σε ανοδική πορεία, αργή αλλά σταθερή, και αναμένεται να βελτιωθεί το κλίμα με πιο γοργούς ρυθμούς αμέσως μετά την έξοδο της χώρας από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ηδη, η αύξηση του τουρισμού έχει φέρει αύξηση της ζήτησης για συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων όπως είναι τα μικρά διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας αλλά και σε άλλες τουριστικές περιοχές που εκμισθώνονται μέσω της ιντερνετικής πλατφόρμας Airbnb.
Προκλήσεις και τιμές
Οπως αναφέρει στο «Βήμα της Κυριακής», «ύστερα από μια σχεδόν δεκαετή κρίση η ελληνική οικονομία φαίνεται να εισέρχεται σε φάση ανάκαμψης. Ωστόσο, με την ανεργία να παραμένει σε επίπεδο άνω του 20% και με το ΑΕΠ να έχει μειωθεί από 242 δισ. ευρώ το 2008 σε σχεδόν 178 δισ. ευρώ το 2017, η οικονομία έχει ακόμη προκλήσεις να αντιμετωπίσει. Στα ακίνητα, σύμφωνα με τους δείκτες της Eurobank Υπηρεσίες Ακινήτων, οι τιμές των οικιστικών κατέγραψαν πτώση 39,4% στο τέλος του 2017 σε σύγκριση με τα μέσα επίπεδα του 2008. Παράλληλα, τα επαγγελματικά ακίνητα κατέγραψαν πτώση 46% κατά την ίδια περίοδο».
Ο κ. Ανδρίτσος επισημαίνει ότι η ολοκλήρωση του τρέχοντος μνημονίου βρίσκει τον κλάδο των ακινήτων σε τροχιά σταθεροποίησης, ενώ μέχρι το τέλος του 2018 αναμένεται να δούμε το πρώτο θετικό τρίμηνο σε επίπεδο γενικών δεικτών. Η αντίδραση όμως της αγοράς, κατά την πρώτη περίοδο, θα είναι ασύμμετρη και ασύγχρονη, θα εξαρτηθεί δηλαδή σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο, τη γεωγραφική θέση και την εισοδηματική ικανότητα των ακινήτων, καθώς και από τον δυναμισμό που θα δείξουν οι τράπεζες στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τι περιμένουν
Οι προσδοκίες όσον αφορά την αγορά ακινήτων, σύμφωνα με τον κ. Ανδρίτσο, είναι οι εξής:
l Η αγορά κατοικίας έχει ήδη αρχίσει να παρουσιάζει θετικές τάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές. Το ενδιαφέρον σχετίζεται με τη μετατροπή κατοικιών και παλαιών γραφειακών χώρων σε τουριστικές κατοικίες ή σε επενδυτικά προϊόντα προοριζόμενα για πώληση μέσω του προγράμματος της χρυσής βίζας.
Πέραν των κεντρικών περιοχών, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται και σε περιοχές κοντά σε σταθμούς μετρό και άλλους κεντρικούς συγκοινωνιακούς κόμβους, αλλά και σε περιοχές εντός του αστικού ιστού με σχετική εγγύτητα στο παραλιακό μέτωπο, όπως τα νότια προάστια της Αττικής. Γενικότερα ωστόσο, σε επίπεδο χώρας, η οικονομική ανάπτυξη είναι ο κύριος παράγοντας που θα καθορίσει την πορεία της αγοράς σε βάθος χρόνου.
l Η πρόβλεψη που μπορεί να γίνει είναι θετική, με έμφαση να δίνεται στην επαγγελματική διαχείριση και στην αύξηση των παρεχόμενων υπηρεσιών πέραν της σωστής τοποθεσίας και των χαρακτηριστικών των ακινήτων.
Παράλληλα, συγκεκριμένες περιοχές παρουσιάζουν αλλαγές στο μείγμα τους, όπως η λεωφόρος Συγγρού, με τάση για μεγαλύτερη συγκέντρωση ξενοδοχείων.
l Τόσο το χονδρικό όσο και το λιανικό εμπόριο πραγματοποιούνται πλέον με προσέγγιση συναλλαγών εξ αποστάσεως και ηλεκτρονικού εμπορίου. Συνέπεια τούτου, η μετατόπιση βαρύτητας από τα φυσικά σημεία πώλησης στην ψηφιακή παρουσία. Παράλληλα, η ωρίμαση των υπαρχόντων εμπορικών κέντρων, η επέκτασή τους αλλά και η επιλεκτική ανάπτυξη νέων θα ανακατανείμουν περαιτέρω τα μερίδια αγοράς. Αυτό που φαίνεται να διαμορφώνεται είναι η στόχευση σε κεντρικές εμπορικές περιοχές για την εγκατάσταση «flagship» καταστημάτων και, παράλληλα, η ύπαρξη περιφερειακών καταστημάτων στα οποία εντοπίζονται χαμηλότερες τιμές και ευκαιρίες.
Συμπερασματικά, η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα βρίσκεται, σύμφωνα με τον κ. Ανδρίτσο, σε περίοδο μετασχηματισμού. «Εισέρχονται νέοι συμμετέχοντες, αξιοποιούνται σύγχρονες τεχνολογίες, αλλά επίσης δίνεται βαρύτητα στον επαγγελματισμό των συμμετεχόντων. Εν τέλει τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και οι τελικοί χρήστες των ακινήτων θα έχουν περισσότερες επιλογές ώστε να πετύχουν τους στόχους τους» αναφέρει ο ίδιος.
Τα χαρτοφυλάκια δανείων και η αγορά logistics
Οσον αφορά τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από μέρους των τραπεζών, αυξημένο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύεται για την ελληνική αγορά από διεθνείς εταιρείες, ελληνικές ΑΕΕΑΠ, αλλά επίσης και από διάφορα επενδυτικά σχήματα με έντονο το ελληνικό στοιχείο.
Η πώληση χαρτοφυλακίων δανείων και ακινήτων θα συμβάλει, σύμφωνα με τον κ. Ανδρίτσο, στη δημιουργία μιας δευτερογενούς αγοράς, με βασικούς συμμετέχοντες να είναι εταιρείες με εμπειρία στον χώρο αλλά και παρουσία σε χώρες με μεγάλη διαθεσιμότητα κεφαλαίων προς επένδυση.
Από την άλλη, η αναβάθμιση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου αλλά και των λιμανιών της χώρας βελτιώνει τις προοπτικές του κλάδου ακινήτων και ιδιαίτερα της αγοράς των logistics, τάση που θα ενισχυθεί και από την ανάδειξη περιοχών επικεντρωμένων στην εγκατάσταση εμπορευματικών κέντρων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
