Επιστροφή στο τραπεζικό… Champions League

Με ορίζοντα το 2022 καταστρώνουν τον επιχειρησιακό τους σχεδιασμό οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, με στόχο την επαναφορά του κλάδου στην κανονικότητα και την εκ νέου ανάδειξή του ως βασικού αναπτυξιακού μοχλού, όπως στα πρώτα χρόνια μετά την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Σε αυτό το διάστημα, οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι καλούνται να εφαρμόσουν τις κατάλληλες πολιτικές για την οριστική εξυγίανση των ισολογισμών τους και την εκπλήρωση των κριτηρίων ένταξης στην υπό δημιουργία πανευρωπαϊκή τραπεζική ένωση.

Αν τα καταφέρουν, θα μπουν ξανά στο χρηματοοικονομικό… Champions League, μετά από αρκετά χρόνια ουσιαστικού αποκλεισμού τους από τα ραντάρ της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας. Θα αποκτήσουν δηλαδή το απαραίτητο πιστοποιητικό εξόδου στις αγορές, προς άντληση φθηνών «καυσίμων» για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά κορυφαία τραπεζική πηγή, «όποιος όμιλος δεν πετύχει τη μείωση των ποσοστών των μη εξυπηρετούμενων δανείων του έως το τέλος του 2022 σε μονοψήφια επίπεδα, απλά… χάθηκε! Κανένας σοβαρός επενδυτής δεν είναι διατεθειμένος να τοποθετήσει ξανά χρήματα σε πιστωτικά ιδρύματα που κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός του club των ισχυρών της Γηραιάς Ηπείρου».

Σήμερα, τα προβληματικά δάνεια παρά την υποχώρησή τους κατά περίπου 15% από τα ιστορικά υψηλά που είχαν καταγραφεί στις αρχές του 2016, παραμένουν σε μη βιώσιμα επίπεδα, ξεπερνώντας το 40% επί του συνόλου των χορηγήσεων. Σύμφωνα με αναλυτές, ο περιορισμός τους τουλάχιστον στο 1/5 αποτελεί μία δύσκολη, όχι όμως και… ακατόρθωτη αποστολή. Ωστόσο, για να τη φέρουν εις πέρας οι τράπεζες θα πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης των «κόκκινων» δανείων, αξιοποιώντας όλα τα εργαλεία που προσφέρει η επικαιροποιημένη νομοθεσία, αλλά και να συντονιστούν για την αντιμετώπιση των κοινών οφειλετών τους, ειδικά στον τομέα της επιχειρηματικής πίστης. Αναγκαία συνθήκη σε κάθε περίπτωση αποτελεί η συνέχιση της βελτίωσης των μακροοικονομικών προοπτικών της χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM), σε συνεργασία με τον οποίο οι τράπεζες καταρτίζουν τα πλάνα τους για την αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων, θεωρεί ότι μόνο εάν υποχωρήσουν στα επίπεδα του 15% έως το 2021 είναι εφικτός ο μεγάλος στόχος των μονοψήφιων ποσοστών την αμέσως επόμενη χρονιά.

Από τις πρώτες επαφές των υπηρεσιών του εποπτικού βραχίονα της ΕΚΤ με τις ελληνικές διοικήσεις προκύπτει ότι οι πιέσεις που θα ασκηθούν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, οπότε και θα τεθεί επί τάπητος η στοχοθεσία της περιόδου 2020-2021, θα είναι ισχυρές. Τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι θα υποχρεωθούν να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια κατά 50% την υπό εξέταση περίοδο. Προηγουμένως, βέβαια, θα πρέπει να έχουν πείσει τον επόπτη τους ότι είναι εφικτός ο περιορισμός τους στο 32% μέχρι και τα τέλη του 2019…

Οι ίδιες πηγές συμπληρώνουν ότι οι τράπεζες για τις οποίες θα διαφανεί στην πορεία ότι δεν τα καταφέρνουν, θα αναγκαστούν να πουλήσουν δανειακά χαρτοφυλάκια μαζικά, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σε αυτό το ενδεχόμενο, το τίμημα θα είναι αναπόφευκτα χαμηλό, όπως και οι ζημιές για τους μετόχους.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι μέχρι να κριθεί το στοίχημα της ένταξης στην τραπεζική ένωση θα παγώσουν και οι χρηματοδοτήσεις. Ο περιορισμός του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από τον έκτακτο μηχανισμό στήριξης της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA) κάτω από τα 10 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με την επιστροφή των καταθέσεων και τη σταδιακή επανασύνδεση με τις αγορές που έχει ήδη ξεκινήσει, τους επιτρέπει να «ρίχνουν» στοχευμένα χρήματα στην οικονομία.

Προβάδισμα έχουν επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους με υγιές χρηματοοικονομικό προφίλ, που δραστηριοποιούνται σε κλάδους με εμφανείς προοπτικές ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.

Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες επικεντρώνονται στα τμήματα των δανείων με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως ο τουρισμός και οι υποδομές, αλλά και σε μικρομεσαία σχήματα που εμφανίζουν υψηλή κερδοφορία, λόγω της δυναμικής των κλάδων στους οποίους δραστηριοποιούνται.

Αύξηση της ζήτησης για δανεισμό

Η σαφής βελτίωση του οικονομικού κλίματος συνετέλεσε καθοριστικά στη σταθεροποίηση της ζήτησης για τραπεζικό δανεισμό από τις επιχειρήσεις στα τελευταία τρίμηνα. Σύμφωνα με έρευνες που διενεργεί σε τακτική βάση η Τράπεζα της Ελλάδος, στο α’ τρίμηνο του 2018 καταγράφηκε αύξηση του αριθμού των ενδιαφερομένων για δανεικά, τάση που συνεχίστηκε και στο β’ τρίμηνο της χρονιάς.

Η κεντρική τράπεζα στην τελευταία της έκθεση σημείωνε την αξιοσημείωτη ενίσχυση των αιτήσεων χρηματοδότησης από νέες δυναμικές επιχειρήσεις του τομέα των νέων τεχνολογιών, οι οποίες προάγουν την ανάπτυξη με την αξιοποίηση καταρτισμένου στελεχιακού δυναμικού και δεν απαιτούν σημαντικές επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό, αλλά σε κεφάλαιο κίνησης.