Η «καθαρή έξοδος» έγινε… λιτότητα επ’ αόριστον

Μία ακόμη συμβιβαστική και όχι καθαρή λύση επέλεξαν οι εταίροι για το ελληνικό ζήτημα. Η απόφαση του Eurogroup περιέχει ρυθμίσεις για τη διευθέτηση του χρέους που το καθιστούν… κατά συνθήκη βιώσιμο, υποχρεώνοντας την Ελλάδα να παραμείνει σε ένα μακρύ τούνελ λιτότητας με υψηλά πλεονάσματα έως το 2060 και θέτοντας αυστηρούς όρους ενισχυμένης εποπτείας τουλάχιστον έως το 2022. Με αυτά τα δεδομένα, το τέλος του τρίτου προγράμματος στις 20 Αυγούστου συνοδεύεται από όρους και δεσμεύσεις που παραπέμπουν σε ένα light Μνημόνιο με τριμηνιαίους ελέγχους, εκθέσεις συμμόρφωσης και απαιτήσεις για πρόσθετα μέτρα αν καταγράφονται αστοχίες στους δημοσιονομικούς στόχους. Στο μέτωπο του χρέους έπειτα από 10 ώρες διαπραγματεύσεων, αντεγκλήσεων, διακοπών και έντονου παρασκηνίου οι 19 υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης αποφάσισαν:

-Την περαιτέρω παράταση της περιόδου χάριτος για τα δάνεια του EFSF κατά 10 χρόνια (πλέον η περίοδος χάριτος φθάνει έως το 2032) και την επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης τους κατά 10 χρόνια. Ετσι, η διάρκειά τους πάει στα 43 χρόνια και η τελευταία δόση θα αποπληρωθεί το 2076.

Η επέκταση των ωριμάνσεων και της περιόδου χάριτος αφορά δάνεια ύψους 96,6 δισ. ευρώ από τα συνολικά 130 δισ. που έχει λάβει η Ελλάδα από τον EFSF.

-Τη διάθεση στην Ελλάδα των κερδών που είχαν μέχρι το 2017 κεντρικές ευρωπαϊκές τράπεζες από ελληνικά ομόλογα (ANFA και SMP). Θα επιστραφεί στη χώρα μας ένα ποσό που προσεγγίζει τα 4,6 δισ. ευρώ σε οκτώ εξαμηνιαίες δόσεις των 600 εκατ. ευρώ έκαστη. Η πρώτη δόση θα δοθεί τον προσεχή Δεκέμβριο και η τελευταία τον Ιούνιο του 2022. Εως τότε η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να τηρεί τις δεσμεύσεις επί του δημοσιονομικού και μεταρρυθμιστικού πλαισίου προκειμένου να λαμβάνει τις συγκεκριμένες δόσεις μετά από έλεγχο και θετική έκθεση των θεσμών.

-Την εκταμίευση της τελευταίας δόσης από το τρέχον πρόγραμμα ύψους 15 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 5,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν στον ειδικό λογαριασμό, για να χρησιμοποιηθούν στην εξυπηρέτηση του χρέους, και τα 9,5 δισ. ευρώ θα ενισχύσουν το «μαξιλάρι ασφαλείας» το οποίο θα χρησιμοποιηθεί, όπως τονίζεται στη απόφαση, «σε περίπτωση ανάγκης». Με αυτά τα κεφάλαια το «μαξιλάρι» θα φθάσει τα 24,1 δισ. ευρώ, που καλύπτει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος. Και είναι στη διακριτική ευχέρεια της Ελλάδος αν θα εξαγοράσει μέρος περί τα 3,5 δισ. ευρώ των δανείων του ΔΝΤ. Για εξαγορά του συνόλου των 10,4 δισ. ευρώ έχει θέσει «βέτο» η Γερμανία.

-Κατάργηση του επιτοκίου πέναλτι (step up) για τα δάνεια του EFSF.

Επίσης στην ίδια απόφαση υπογραμμίζεται ότι η δημοσιονομική πολιτική αποτελεί βασικό συστατικό για τη βιωσιμότητα του χρέους και ως εκ τούτου οι εταίροι «χαιρετίζουν τη δέσμευση της Ελλάδος» για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022, και 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο στην περίοδο 2023-2060.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια του Eurogroup, πέρα από την ελληνική πλευρά, τόσο η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ όσο και ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι ζητούσαν η επιμήκυνση να φθάνει τα 15 χρόνια. Ομως ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς ήταν αμετάπειστος και επήλθε συμβιβασμός προ του ενδεχομένου να μετατεθούν οι αποφάσεις για το Eurogroup της 12ης Ιουλίου. Σε κάθε περίπτωση, το Ταμείο και η ΕΚΤ εκτιμούν ότι το χρέος είναι βιώσιμο μέχρι το 2032 επειδή οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος περιορίζονται κάτω και από το 10% του ΑΕΠ ετησίως. Μακροπρόθεσμα το θεωρούν μη βιώσιμο.

«Με τη νέα περίοδο χάριτος και την επιμήκυνση δημιουργείται ένας καθαρός ορίζοντας 15ετίας για να ανακάμψει η Ελλάδα» σημειώνει ευρωπαίος αξιωματούχος. Ο αντίλογος είναι ότι οι πληρωμές και κατά συνέπεια τα βάρη για την Ελλάδα μετατίθενται στις επόμενες δεκαετίες και έως το 2076.

Την ίδια ώρα, πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρουν ότι η 10ετία είναι ικανοποιητική και καθιστά βιώσιμο το χρέος, εκτίμηση η οποία θα διατυπώνεται στην έκθεση του διοικητή Ι. Στουρνάρα η οποία θα δοθεί στη δημοσιότητα τη Δευτέρα 2 Ιουλίου.