Υπάρχει κίνδυνος το ευρωπαϊκό όνειρο να διαλυθεί λόγω της μετανάστευσης

Το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει καθοριστική σημασία για το μέλλον της Ενωσης. Εάν τα κράτη-μέλη δεν βρουν μαζί τον τρόπο να περιορίσουν και να διαχειριστούν τις ροές των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, το ίδιο το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης κινδυνεύει να υποστεί θανατηφόρο πλήγμα.

Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της ανακάλυψαν αυτό το φαινόμενο με υπαίτια καθυστέρηση και απλά το υπομένουν, προσπαθώντας να περιορίσουν τις ζημιές και να το ελέγξουν στα σύνορά μας.

Μέχρι το 2050 ο πληθυσμός της Αφρικής θα διπλασιαστεί και θα ξεπεράσει τα 2,5 δισεκατομμύρια. Εάν δεν δράσουμε αμέσως, οι σημερινές εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες θα γίνουν εκατομμύρια, με καταστροφικές συνέπειες για την Ευρώπη. Τα βαθύτερα αίτια αυτών των ροών είναι η αστάθεια και η ανασφάλεια που επικρατούν σε τεράστιες περιοχές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, καθώς και η τρομοκρατία, η φτώχεια, οι λιμοί και οι κλιματικές αλλαγές. Μεταξύ 2014 και 2017 μόνο, τουλάχιστον 13.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο, χωρίς να υπολογίζονται οι δεκάδες χιλιάδες θάνατοι στην έρημο της Σαχάρας. Οι πολίτες μας δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να δέχονται μια ανυπεράσπιστη Ευρώπη, ανίκανη να ανταποκριθεί διαρθρωτικά σε αυτή την τραγωδία. Θέλουν μια Ενωση που δείχνει αλληλεγγύη σε όσους προσπαθούν να ξεφύγουν από διώξεις και πολέμους, αλλά και αυστηρότητα σε όσους δεν έχουν δικαίωμα εισόδου ή διαμονής στην Ευρώπη.

Η επόμενη σύνοδος κορυφής της ΕΕ είναι η τελευταία ευκαιρία να εκπληρωθούν οι προσδοκίες μισού δισεκατομμυρίου Ευρωπαίων.

Χρειάζεται θάρρος και μια πραγματική στρατηγική σε βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση η οποία θα βασίζεται σε δύο πυλώνες. Από τη μία πλευρά θα επιδιώκει να σταματήσουν άμεσα οι αναχωρήσεις από τις χώρες διέλευσης και τις αφρικανικές ακτές ώστε να φτάνουν με ασφαλή τρόπο στην Ευρώπη μόνο όσοι έχουν πραγματικά δικαίωμα ασύλου. Από την άλλη πλευρά, θα κατανέμει τους αιτούντες άσυλο μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών βάσει ενός αυτόματου και υποχρεωτικού μηχανισμού.

Στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να σταματήσουν οι αναχωρήσεις και να εμποδιστούν οι διακινητές να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Οποιος έχει πραγματικά ανάγκη ασύλου δεν γίνεται να αφήνεται έρμαιο σε αδίστακτους διακινητές. Αν σταματήσουμε τις αναχωρήσεις, θα εξαλείψουμε επίσης τα κέρδη για αυτούς τους εμπόρους ανδρών, γυναικών και παιδιών.

Με βάση το παράδειγμα της συμφωνίας με την Τουρκία, η οποία οδήγησε σε κλείσιμο της διαδρομής μέσω των Βαλκανίων, η ΕΕ θα πρέπει να επενδύσει τουλάχιστον 6 δισεκατομμύρια ευρώ για να κλείσει τις διαδρομές μέσω της Μεσογείου.

Με αφετηρία τη συνεργασία ΕΕ – Νίγηρα, πρέπει να συνεργαστούμε περισσότερο με τις χώρες διέλευσης, όπως είναι η Μαυριτανία, το Μάλι, το Τσαντ, η Τυνησία, το Μαρόκο, η Αλγερία, και η Λιβύη.

Πριν από το 2016 περνούσαν από τον Νίγηρα 150.000 μετανάστες τον χρόνο. Το 2018 ο αριθμός μειώθηκε σε 5.000. Επίσης, μπόρεσε να γίνει εκκένωση 1.500 αιτούντων άσυλο από τη Λιβύη και να φιλοξενηθούν προσωρινά στον Νίγηρα.

Θα μεταβώ στη Νιαμέι και στο Αγκαντέζ στα μέσα Ιουλίου με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας μας με τον Νίγηρα και θα ηγηθώ επίσης μιας αποστολής οικονομικής διπλωματίας με ευρωπαίους επιχειρηματίες.Από τις 650.000 αιτήσεις ασύλου που υποβλήθηκαν στην ΕΕ το 2017, οι 416.000 υποβλήθηκαν σε τρεις μόνο χώρες: στη Γερμανία, στην Ιταλία και στη Γαλλία. Αυτή η κατάφωρη αδικία συνδέεται με τον κανονισμό του Δουβλίνου, που προκαλεί όλο και περισσότερες συγκρούσεις και εντάσεις μεταξύ των κρατών-μελών μας.

Ο συγκεκριμένος κανονισμός πρέπει να τροποποιηθεί. Υπάρχει ανάγκη για ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου. Τον Νοέμβριο του 2017 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε, με μεγάλη πλειοψηφία, μια πρόταση για δίκαιη κατανομή των αιτούντων άσυλο. Εχω απευθύνει επιστολή στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ ζητώντας να χρησιμοποιηθεί το εν λόγω κείμενο ως βάση για τη μεταρρύθμιση.

Για να πειστούν τα πιο απρόθυμα κράτη να αποδεχθούν την εν λόγω ανακατανομή, είναι απαραίτητο να καθησυχαστούν όσον αφορά την ικανότητα της Ενωσης να ελέγξει τα εξωτερικά σύνορα και να σταματήσει τις αναχωρήσεις από τη Βόρεια Αφρική. Με αυτόν τον τρόπο θα φτάνουν στην Ευρώπη μόνο όσοι έχουν δικαίωμα προστασίας μέσω προγραμμάτων μετεγκατάστασης υπό τη διαχείριση της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Αυτά τα άτομα θα μεταφέρονται με ασφάλεια και θα κατανέμονται δίκαια στα κράτη-μέλη υποδοχής της ΕΕ, όπως ήδη συμβαίνει στην περίπτωση των καταυλισμών στην Τουρκία, στην Ιορδανία και στον Λίβανο.

Χωρίς μια αξιόπιστη ευρωπαϊκή στρατηγική βασισμένη σε αυτούς τους δύο πυλώνες, θα υπερισχύσει η λογική τού «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», με μια επανεθνικοποίηση των μεταναστευτικών πολιτικών, το κλείσιμο των εθνικών συνόρων και το τέλος του χώρου Σένγκεν.

Παράλληλα, η Ενωση θα πρέπει να συντονίσει τις προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της Λιβύης ώστε το συγκεκριμένο κράτος να μπορέσει να αποτελέσει πραγματικό εταίρο της.

Θα μεταβώ σύντομα στη Λιβύη για να συζητήσω τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε αυτή τη διαδικασία και στη μελλοντική διοργάνωση δημοκρατικών εκλογών. Είμαστε έτοιμοι να διαθέσουμε πόρους και ικανότητες, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο μιας διάσκεψης με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών στο Κοινοβούλιο.

Μια πραγματικά αποτελεσματική στρατηγική θα πρέπει να αντιμετωπίσει επίσης τα βαθύτερα αίτια αυτών των μαζικών εξόδων προς την Ευρώπη. Ζητούμε στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ να διατεθούν πόροι για ένα Σχέδιο Μάρσαλ για την Αφρική. Απαιτούνται τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια ευρώ για να κινητοποιηθούν 500 δισεκατομμύρια επενδύσεων την επόμενη δεκαετία. Στόχος είναι να δημιουργηθούν προοπτικές και ελπίδες για τους νέους Αφρικανούς στις χώρες τους. Οι εν λόγω επενδύσεις, σε συνδυασμό με μια ισχυρή οικονομική διπλωματία και ποσοστώσεις νόμιμων μεταναστών, μπορούν να διευκολύνουν τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής με τις χώρες προέλευσης.

Υπάρχει κίνδυνος το ευρωπαϊκό όνειρο να διαλυθεί λόγω της μετανάστευσης. Δεν γίνεται, δεν πρέπει να δεχτούμε να συμβεί αυτό. Χρειάζεται θάρρος, αποφασιστικότητα και φιλοδοξία για να βρούμε μαζί νέους δρόμους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει το χρέος του, προτείνοντας μια διαρθρωμένη και αξιόπιστη στρατηγική. Η έκκλησή μου στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων είναι να αφήσουν κατά μέρος τη λογική των εθνικών εγωισμών και να δράσουν μαζί για να αποφύγουμε το τέλος της Ενωσης.

Ο κ. Αντόνιο Ταγιάνι είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου