Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ και πολυσχιδής συμβολή του Ποντιακού Ελληνισμού στην ανάπτυξη –κατακόρυφης μορφής –του Αθλητισμού μας μετά το 1922 είναι κατοχυρωμένη ιστορικά. Ωστόσο συγκριτικά με την Ιωνία – Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη δεν έχει προβληθεί όσο του αξίζει και δικαιούται. Αν όμως κάνουμε ένα άλμα στον χρόνο θα δούμε ότι στον Ελληνικό Πόντο υπάρχουν σαφή στοιχεία πρωτοπορίας καθώς ανάγονται στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, όταν στην Αθήνα και στη Σμύρνη αλλά και στην Κωνσταντινούπολη αναπτυσσόταν γοργά η έννοια του αθλητικού σωματείου.
ΑΥΤΟ που πρέπει να επισημανθεί αφορά το ότι η αθλητική δραστηριότητα στον Πόντο ήταν λειτουργικά σύμφυτη με την εκπαιδευτική πραγματικότητα της εποχής. Μπορούμε να πούμε ότι το εκκολαπτήριο του αθλητικού συλλόγου ήταν πρόσφορο, για ευνόητους λόγους, και φιλόξενο σχολικό πλαίσιο. Πλείστα όσα τα αρχειακά στοιχεία. Αρκεί μια έστω αδρομερής παράθεση, λόγω χώρου, για να υπάρξει επαρκής, χρηστική και πειστική ιστορική απόδειξη ότι ο Ελληνισμός του Πόντου παρουσιάζει πρώιμη αθλητικο-γυμναστική επίδοση πριν από τον 20ό αιώνα.
ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ π.χ., αυτή τη μεγάλη εστία του Ποντιακού Ελληνισμού, ήδη το 1890, όταν στη Σμύρνη ο Ορφέας και στην Αθήνα ο Πανελλήνιος οριοθετούσαν τη σωματειακή ανάπτυξη (να μην ξεχνάμε και τον Ομιλο Ερετών στον Πειραιά του 1885), ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος «Προμηθεύς» ίδρυσε επαρκές γυμναστήριο και λίγο μετά οι δάσκαλοι-αυτοσχέδιοι γυμναστές της «Αστικής Σχολής της Σαφραμούπολης» έστησαν στο σχολικό προαύλιο γυμναστήριο με δοκό, δίζυγο και μονόζυγο. Πρωτεργάτες του Ποντιακού Αθλητισμού ήσαν –όπως εύστοχα σχολιάζει στη μελέτη του ο Ανδρ. Μπαλτάς, της νεότερης γενιάς των Ιστορικών του Ελληνικού Αθλητισμού –πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί και ανήσυχοι μαθητές…
ΣΤΗΝ ΑΜΙΣΟ ο «Παρευξείνιος Ελληνικός Σύλλογος» και στη Μερζιφούν ο «Πόντος» δίνουν ένα μέρος μιας λίαν εκτεταμένης αγαστής συνέργειας παιδείας και άθλησης. Μάλιστα στη Μερζιφούν συγχωνεύονται ένας φιλεκπαιδευτικός σύλλογος με τον αθλητικό και γεννιέται ο «Ελληνικός Σύλλογος Πόντου». Ενα επίμετρο και χαρακτηριστικό δείγμα μάς έρχεται από τον «Μιθριδάτη» της Σινώπης που διατηρούσε τμήματα «Γυμναστικόν, Μουσικόν, Εκπαιδευτικόν και Εμπορικόν».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
