11 ερωτήσεις στον Παναγή Χρυσοβέργη

Εργαστήκατε για επτά χρόνια ως μηχανολόγος μηχανικός. Γιατί αποφασίσατε να τα παρατήσετε όλα και να ασχοληθείτε με τη φωτογραφία; «Η µηχανολογία ήταν ένα όµορφο κεφάλαιο στη ζωή µου, ωστόσο δεν µου άφηνε κανένα περιθώριο προσωπικής έκφρασης. Εκεί συνάντησα τη φωτογραφία που κάλυψε τις καλλιτεχνικές µου αναζητήσεις και µου έδωσε µια διαφορετική γωνία θέασης της ζωής».

Τι σας αρέσει να φωτογραφίζετε; «Συναισθήµατα και στιγµές».

Πώς καταλαβαίνετε ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνετε το «κλικ»; «Για εµένα το «κλικ» είναι αποκλειστικά µια υποσυνείδητη ενστικτώδης κίνηση. Εστιάζω στο σηµείο όπου αντιλαµβάνοµαι την έκρηξη συναισθηµάτων. Διανύουµε την εποχή του θεάµατος, µε υπερπληθώρα ανούσιων εικόνων, ας υπογραµµίσω τουλάχιστον τις λίγες και ποιοτικές, όπως άλλωστε συµβαίνει και στην πραγµατική µας ζωή».

Η φωτογραφία σας με τίτλο «Το φιλί», που απεικονίζει μια τρυφερή στιγμή ανάμεσα σε ένα ηλικιωμένο ζεύγος, απέσπασε τρία βραβεία στον διαγωνισμό Event Photography Awards στο Λονδίνο: πρώτο βραβείο στις κατηγορίες «Private Events» και «People’s Choice», καθώς και τη δεύτερη θέση στο γενικό διαγωνιστικό τμήμα. Μιλήστε μου για το συγκεκριμένο ενσταντανέ.
«Η συγκεκριµένη φωτογραφία είναι µια στιγµιοτυπική λήψη χωρίς κανέναν βαθµό σκηνοθεσίας. Από εκεί και πέρα, οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες κι αν παρέχω, σίγουρα θα σας προσθέσουν λιγότερα από αυτά που επικοινωνεί η ίδια η εικόνα στον καθέναν από εµάς».

Εχετε συνεργαστεί με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και την Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) φωτογραφίζοντας ανθρωπιστικές κρίσεις. Ποια ήταν η πιο έντονη στιγμή που έχετε ζήσει σε μια τέτοια αποστολή; «Αυτή που επέλεξα να µη φωτογραφίσω».

Μια φωτογραφία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο; «Μπορεί να ευαισθητοποιήσει, να µαγνητίσει το ενδιαφέρον, να µας στοιχειώσει ή να µας αφυπνίσει, δεν πιστεύω όµως πως µπορεί να αλλάξει τον κόσµο. Αλλωστε, δεν είναι αυτός ο ρόλος της».

Θα προτιµήσετε να βγάλετε µια φωτογραφία-ντοκουµέντο, η οποία ίσως µπορεί να κινητοποιήσει ανθρώπους, ή να κατεβάσετε την κάµερα και να βοηθήσετε κάποιον που βρίσκεται σε δύσκολη θέση; «Είναι µια σύνθετη ερώτηση όπου ανάλογα µε την περίπτωση λειτουργώ ενστικτωδώς. Σε µια συναισθηµατικά φορτισµένη κατάσταση η φωτογραφική µου παρουσία επιδιώκω να είναι όσο το δυνατόν πιο αόρατη. Αντιλαµβάνοµαι όµως απόλυτα τη στιγµή που οφείλω να κατεβάσω τη φωτογραφική µηχανή και να βοηθήσω».

Ο φωτογράφος μπορεί να είναι απλά παρατηρητής ή αναγκαστικά παίρνει θέση μέσα από τις λήψεις και τα θέματα που φωτογραφίζει; «Μια φωτογράφιση, από τη φύση του φωτογραφικού µέσου, είναι µια σειρά από προσωπικές επιλογές: της χρονικής στιγµής, της γωνίας λήψης, των αντικειµένων που εξαιρείς από το φωτογραφικό σου κάδρο. Σε µια τέτοια υποκειµενική προσέγγιση δεν πιστεύω πως χωράει η έννοια τηςαπλής παρατήρησης».

Σας έχει συμβεί ποτέ να νιώσετε άβολα να ζητήσετε από κάποιον να φωτογραφηθεί; «Στο «Genesis project»: προτού γεννηθεί ο γιος µου, ζήτησα από τη σύντροφό µου να φωτογραφίσω τη διαδικασία της γέννας µε καισαρική τοµή. Ηταν πραγµατικά άβολη στιγµή, γιατί ήξερα πως η συναισθηµατική φόρτιση σε συνδυασµό µε την παρουσία µου µε την ιδιότητα του µπαµπά και ταυτοχρόνως του συντρόφου έρχεται σε σύγκρουση µε τη φωτογραφική πράξη, ευτυχώς όµως όχι µε το φωτογραφικό αποτέλεσµα».

Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείστε στο Λονδίνο. Γιατί; «Δραστηριοποιούµαι σε διεθνή κλίµακα, ωστόσο η βάση µου είναι το Λονδίνο. Μια αστείρευτη δεξαµενή πολυπολιτισµικότητας που αποτελεί το διαβατήριογια το καθηµερινό µου «φωτογραφικό ταξίδι»».

Αν µε κάποιον µαγικό τρόπο όλες οι φωτογραφίες που έχετε τραβήξει σβήνονταν και µπορούσατε να κρατήσετε µόνο µία, ποια θα ήταν αυτή; «Η επόµενη».

Μία εικόνα ίσον χίλιες λέξεις; «Φυσικά. Το ενδιαφέρον, όµως, είναι πως δεν αντιλαµβανόµαστε και δεν µιλάµε όλοι την ίδια γλώσσα, άρα ούτε χρησιµοποιούµε και τις ίδιες λέξεις».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 17 Ιουνίου 2018.