Σκληρό παζάρι για βιώσιμη λύση στο χρέος

Η «μισή λύση» για το ελληνικό χρέος έχει κλείσει με την επιμήκυνση των δανείων του δεύτερου μνημονίου κατά πέντε χρόνια και την προεξόφληση των ακριβών δανείων του ΔΝΤ και της ΕΚΤ από τα αδιάθετα ποσά του τρίτου μνημονίου.

Αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του Γιώργος Χουλιαράκης ζητούν μεγαλύτερο χρόνο επιμήκυνσης οκτώ έως 10 χρόνια, από το 2022 που λήγει η τρέχουσα περίοδος χάριτος για την Ελλάδα, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους τουλάχιστον ως το 2032.

Αυτή θεωρούν ότι είναι «καθαρή λύση» που μπορεί να άρει την καχυποψία και τις αμφιβολίες των αγορών για το κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει χωρίς μνημόνιο.

Η τελική λύση, όποια κι αν είναι, αναμένεται να κλείσει στο Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης. Θα έχει δύο συστατικά: την επιμήκυνση των δανείων του EFSF και τη διάθεση των αναγκαίων ποσών στην Ελλάδα προκειμένου να προεξοφλήσει τα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ (11 δισ. ευρώ) και τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ (14 δισ. ευρώ) από τα αδιάθετα ποσά του τρίτου προγράμματος που εκπνέει τον Αύγουστο.

Από την πλευρά της η Κομισιόν θέλει για πολιτικούς λόγους και για να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα πηγαίνοντας προς τις ευρωεκλογές του Μαΐου να κλείσει ο ελληνικός φάκελος με έναν συμβιβασμό ανάμεσα σε Γερμανούς, Γάλλους και την ελληνική κυβέρνηση.

Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν στην παρούσα φάση, εν όψει της συμφωνίας για το Μακεδονικό, να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση καθώς πιέζουν να δοθεί λύση και να καλέσουν τα Σκόπια για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Κορυφαίες πηγές των Βρυξελλών οι οποίες ενημέρωσαν διεθνή μέσα την περασμένη εβδομάδα μεταδίδουν ότι «κλείνουν όλα για την Ελλάδα στις 21 του μήνα» σημειώνοντας ότι «προετοιμαζόμαστε για συμφωνία-πακέτο». Χαρακτηριστικά έλεγαν ότι «αυτό μπορεί να ανατραπεί μόνο με… πυρηνική απειλή».

Εν προκειμένω η πυρηνική απειλή θα μπορούσε να είναι η διαφορετική επιθυμία ή μάλλον η άρνηση της γερμανικής πλευράς να ικανοποιήσει αιτήματα για μεγάλη επιμήκυνση του χρόνου ωρίμασης των ευρωπαϊκών δανείων.

Η γερμανική πλευρά όμως, όπως δείχνουν τα στοιχεία που έρχονται στη δημοσιότητα, έχει ήδη επεξεργαστεί εναλλακτικές λύσεις με τον ESM και έχει εξετάσει όλα τα σενάρια για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους σχολαστικά.

Η κατεύθυνση που έχει δοθεί στις ασκήσεις που έγιναν είναι με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα αποφασιστούν και θα ανακοινωθούν να είναι καλυμμένες –ουσιαστικά –οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για 10 χρόνια.

Οπως αποκάλυψε tovima.gr, από το «καλάθι» η κυβέρνηση κλήθηκε να επιλέξει ανάμεσα σε τρεις λύσεις:

1. Μόνο επιμήκυνση για τα δάνεια από τον EFSF.

2. Να πάρει 25 δισ. ευρώ από το αδιάθετο ποσό του τρίτου προγράμματος του ESM και επιμήκυνση 5 χρόνια.

3. Να πάρει 20 δισ. ευρώ και επιμήκυνση 8 χρόνια.

Στη διαδικασία αυτή, η ελληνική πλευρά βρέθηκε σε δύσκολη θέση καθώς η βασική της επιδίωξη είναι να υπάρχει «καθαρός διάδρομος» για τη χώρα τη δεκαετία από το 2022 έως το 2032, χωρίς την πίεση των αγορών. Αυτό προϋπέθετε η επιμήκυνση του χρόνου ωρίμασης των δανείων να είναι μεγάλη, πάνω από 10 χρόνια.

Ετσι, αναγκαστικά τα πράγματα οδηγούνται σε συμβιβασμό και στην επιλογή της δεύτερης ή της τρίτης πρότασης.

Με αυτές τις επιλογές η Ελλάδα θα πάρει τα χρήματα (πέρα από το μαξιλάρι ρευστότητας που δημιουργείται για ασφάλεια έναντι των αγορών) τα οποία θα διατεθούν για την εξόφληση των «ακριβών» δανείων του ΔΝΤ και των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ (περίπου 14 δισ. ευρώ).

Να σημειώσουμε ότι τα 25 δισ. ευρώ είναι τα κεφάλαια τα οποία «περισσεύουν» από την τρέχουσα δανειακή σύμβαση των 86 δισ. ευρώ και αν δεν απορροφηθούν έως το τέλος του προγράμματος στις 20 Αυγούστου χάνονται για την Ελλάδα.

Βέβαια, η εκταμίευσή τους θα συνοδευτεί από αυστηρούς όρους οι οποίοι και θα συνδυαστούν με το μεταμνημονιακό πρόγραμμα εποπτείας.

Για τη μεταμνημονιακή εποπτεία έχει ήδη ξεκαθαριστεί ότι θα είναι αυξημένη σε σχέση με τις άλλες χώρες που βγήκαν από πρόγραμμα (Πορτογαλία, Κύπρος κ.ά.). Ο έλεγχος θα γίνεται ανά τρίμηνο από τους θεσμούς και αποφάσεις θα λαμβάνονται από το Eurogroup στο πλαίσιο της διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου.

Ολα αυτά και το κυριότερο, ο χρόνος, η διάρκεια της αυξημένης εποπτείας θα εξειδικευθούν και θα αποτυπωθούν σε κείμενο-απόφαση στην επόμενη σύνοδο του Eurogroup στις αρχές Ιουλίου.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, την ερχόμενη Πέμπτη θα ανακοινωθεί επίσης ότι αν μετά τη δεκαετία χρειαστούν μακροπρόθεσμα μέτρα που θα οδηγούν σε περαιτέρω ελάφρυνση, τότε αυτά θα ληφθούν.

Η συμφωνία ακόμη προβλέπει ότι τα κέρδη από τα ομόλογα που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες (4-5 δισ. ευρώ) θα επιστραφούν με τη μορφή επιχορηγήσεων (grants) που θα είναι συνδεδεμένες με κατάλογο 10 μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν, όπως είναι:

Η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, ο εκσυγχρονισμός της διοίκησης, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, ο εκσυγχρονισμός των δομών της Δικαιοσύνης, η βελτίωση του αδύναμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος. Μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας της Πέμπτης αναμένεται στην Αθήνα αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος θα ενημερώσει τον Πρωθυπουργό και όλους τους πολιτικούς αρχηγούς για τη συμφωνία.