Το ομορφότερο τραγούδι του κόσμου

Στον «Μύθο του Σίσυφου» ο σπουδαίος Αλμπέρ Καμί γράφει πως το κυρίαρχο –αν όχι το μοναδικό –φιλοσοφικό ερώτημα είναι αν ο άνθρωπος πρέπει να αυτοκτονεί ή όχι.

Η πρόσφατη αυτοκτονία του Αντονι Μπουρντέν έγινε ξανά αφορμή για να κουβεντιάσουμε· όχι για την αυτοκτονία αλλά για τους ευτυχισμένους ανθρώπους. Για τις δικές μας επινοήσεις και προβολές επάνω στους άλλους περί ευτυχίας. Τα lifestyle περιοδικά έχουν δημοσιεύσει αρκετές φορές τις πέντε, τις δέκα, τις τριάντα προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Κάποια στιγμή, ένας από όλους αυτούς αποφασίζει να φύγει με αυτόν τον τρόπο και η εξίσωση καταρρέει με κρότο.

Σαν τους γείτονες που, αναφερόμενοι σε κάποιο φονικό, λένε μπροστά στις κάμερες για τον δράστη πως ήταν ένα πολύ καλό παιδί και δεν είχε δώσει ποτέ δικαιώματα, έτσι και εμείς συνεχίζουμε να τραβάμε μια ευθεία γραμμή ανάμεσα στην παρατήρηση και στο συμπέρασμα πιστεύοντας πως έτσι ξεμπερδεύουμε και λύνουμε τους κόμπους της ύπαρξης.

Βέβαια όλες οι περιπτώσεις δεν είναι ίδιες. Αλλη η αυτοκτονία λόγω ανίατης ασθένειας, άλλη η αυτοκτονία όταν έρχεσαι φάτσα με το παράδοξο, με το άνευ νοήματος, με το γελοίο και το μάταιο της ζωής.

Το πιο εντυπωσιακό όμως όσον αφορά τον μόνιμο αιφνιδιασμό μας είναι πως δεν έχουμε ακόμη αποδεχτεί μια αλήθεια που λόγω εμπειρίας και μόνο θα έπρεπε να ήταν τόσο κοινός τόπος όσο και ότι ο ήλιος βγαίνει από την Ανατολή.

Οτι οι άνθρωποι είμαστε παγόβουνα. Ενα δέκα τοις εκατό φαίνεται και το υπόλοιπο, το υπόγειο, το σκοτεινό –αυτό που μας καθορίζει τελικά –δεν το βλέπει κανένας, ούτε οι πολύ κοντινοί μας. Γι’ αυτό ζηλεύουμε, γι’ αυτό μισούμε –τα δύο πιο άχρηστα συναισθήματα. Ζηλεύουμε ή μισούμε αυτό που βλέπουμε. Το υπόλοιπο, το αθέατο, μπορεί και να σκοτώναμε για να μην το έχουμε. Αν θέλεις τη ζωή κάποιου άλλου, πρέπει να πάρεις όλο το πακέτο του. Το ρισκάρεις;

Για κανέναν απολύτως.

Οσοι μπήκαν στα σοβαρά μέσα στη δίνη της αναζήτησης νοήματος, στο «ανέφικτο της ενιαίας συγκρότησης του κόσμου», δεν ξαναείδαν ουρανό. Εσκαβαν τρύπες στο σκοτάδι και έβρισκαν κι άλλο σκοτάδι.

Δίχως να έχει διαβάσει ποτέ Καμί, μακριά από όλα τα φιλοσοφικά εγχειρίδια, μια από τις πιο σοφές κουβέντες –τουλάχιστον εμένα με γλίτωσε από την εθιστική αγκαλιά του μηδενισμού –μου την είπε ένας ηλικιωμένος σε καφενείο στην επαρχία. Μεγάλη κουβέντα για να μην την έχει διαβασμένη, αλλά δεν το έψαξα περισσότερο: «Η ζωή δεν έχει κανένα νόημα, μονάχα περιεχόμενο».

Και αυτό της το δίνουμε –ή όχι –εμείς.

Είμαστε ένα τραγούδι που κάποτε θα ξεχαστεί, δεν θα το τραγουδάει κανένας, θα χαθεί για πάντα. Αν αυτό δεν το αντέχεις, γίνε ένα άσχημο, ένα κακό τραγούδι· τι σημασία έχει έτσι κι αλλιώς. Αν το αντέχεις, γίνε το ομορφότερο τραγούδι του κόσμου. Που θα ξεχαστεί και θα χαθεί επίσης.

Ο κ. Οδυσσέας Ιωάννου είναι συγγραφέας – στιχουργός.