Υψηλές τάσεις

Σε γελοιογραφία αμερικανικής εφημερίδας, δύο κοριτσάκια έχουν στα χέρια τους από ένα βιβλίο ανοιχτό και λέει το ένα: «Η χαρά του διαβάσματος είναι αυτό, το να χώνεσαι σε μια ιστορία και να αφήνεσαι να σε παρασύρει σε έναν αλλιώτικο κόσμο». Και το άλλο ρωτάει αμέσως μετά: «Αλλά γιατί οι συγγραφείς να μην μπορούν να μας πηγαίνουν ως εκεί με 140 χαρακτήρες μόνο ή και λιγότερους;».

Πού να ήξερε το καημένο ότι ο συνιδρυτής του Twitter, ο 46χρονος Εβ Γουίλιαμς, τώρα, αν και συνεχίζει να είναι μέτοχος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου, αλλά δεν συμμετέχει στις καθημερινές αποφάσεις, όχι μόνο αφήνει το κινητό του στο σπίτι όταν βγαίνει με φίλους ή με τα παιδιά του, αλλά δεν διστάζει να κάνει πλέον όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια για το πνευματικό του παιδί. «Ημουν υπεραισιόδοξος τον πρώτο καιρό μετά την εμφάνιση των κοινωνικών δικτύων. Απέτυχα να εκτιμήσω τους κινδύνους [που μπορεί να δημιουργήσει το] να βάλεις τόσο δυνατά Μέσα στα χέρια των χρηστών, ασκώντας ελάχιστη επίβλεψη. Δημιουργούνται ανατροφοδοτήσεις [εξαιτίας αυτών των Μέσων] που αλλάζουν ριζικά τις αντιδράσεις των ανθρώπων επηρεάζοντας και τη συμπεριφορά των κοινωνιών, και κανείς μας δεν μπόρεσε αυτό να το προβλέψει».

Διαβάζει περισσότερα βιβλία, περισσότερα πολυσέλιδα άρθρα, λιγότερες καθημερινές ειδήσεις και όπως είπε σε δημοσιογράφο των «New York Times»: «Μου έχει κάνει καλό στην υγεία και είδα αποτελέσματα» (15.5.2018). Ιδρυσε μια συνδρομητική πλατφόρμα, τη Medium (https://medium.com/), όπου θέση βρίσκουν μόνο τα καλογραμμένα κείμενα. Mια συνειδητή επιλογή του βάθους σε αντίθεση με την αμεσότητα.

Ακόμα και ο τωρινός εκτελεστικός διευθυντής του Twitter, ο Τζακ Ντόρσι, για να δει και αυτός καλό στην υγεία του μάλλον, τον περασμένο Δεκέμβριο αποσύρθηκε εντελώς από την ενεργό δράση για ένα δεκαήμερο, κάνοντας διαλογισμό και τηρώντας απόλυτη σιωπή.

Βέβαια οι κινήσεις των νεομετανοημένων της Κοιλάδας του Πυριτίου σε κάνουν να τους παρομοιάζεις με ψαράδες που αφού έχουν διαλύσει τη θάλασσα και τις ζωντανές υπάρξεις εκεί μέσα ρίχνοντας του κόσμου τους δυναμίτες μετά αποσύρονται στα βραχάκια όπου ψαρεύοντας με ένα (πανάκριβο ίσως) καλαμάκι, λέγοντας ότι τώρα θέλουν να βγάζουν μόνον όσα ψάρια χρειάζονται για την ημέρα τους.

Η τελευταία επίδειξη της Google στις αρχές Μαΐου με μια προέκδοση του Duplex, εκτός από τους προσκεκλημένους χειροκροτητές που ενθουσιάζονταν με εκνευριστική ευκολία, έγινε δεκτή με σκεπτικισμό. Είναι ένα πακέτο με ένα προχωρημένο νευρωνικό δίκτυο στην καρδιά του που μπορεί να κάνει τρία πράγματα σαν να είναι πραγματικός βοηθός γραφείου και να μη γίνει αντιληπτό ότι πρόκειται για ένα πρόγραμμα και μια τεχνητή φωνή. Καλεί στο τηλέφωνο και κλείνει χρόνο σε κομμωτήριο ή κουρείο ή εστιατόριο και ρωτάει για τις ώρες ανοίγματος ή τις διακοπές ενός καταστήματος.

Το να πω εγώ «and so what?» προφανώς δεν σημαίνει και κάτι ούτε για την Google ούτε και για τον αναγνώστη. Αλλά άλλοι, που έχουν περάσει πολλά χρόνια ψάχνοντας στην τεχνητή νοημοσύνη, άρχισαν να γράφουν και να επισημαίνουν ότι αυτό είναι κάτι άλλο, πολύ πιο περιορισμένο έως και αφελές. Δούλεψαν στην Google περίπου όπως και στην περίπτωση του μεταφραστή. Εκπαιδεύεις ένα δίκτυο σε κάποιο περιορισμένο ρεπερτόριο περιπτώσεων με τη βοήθεια ενός τεράστιου όγκου πραγματικών συνομιλιών που έχει συγκεντρώσει η εταιρεία από το Διαδίκτυο αλλά έως εκεί. Είναι σαν να πιστεύεις πως απομνημονεύοντας ένα βιβλίο με φράσεις για τους τουρίστες, στη γλώσσα μιας χώρας, έμαθες και τη γλώσσα. Διότι αυτό που ξεκίνησαν αρχικά στο ΜΙΤ, από τη δεκαετία του ’60 με τον Μάρβιν Μίνσκι, ψάχνοντας τον τρόπο να κάνουν τα ρομπότ να βλέπουν, να κινούνται και να μιλούν όπως οι άνθρωποι, ήταν πολύ φιλόδοξο, αλλά αυτή ήταν η λεγόμενη «σκληρή» τεχνητή νοημοσύνη. Που δεν κατάφερε ως τώρα, πάνε 60 χρόνια από το ξεκίνημα της έρευνας, να βρει τους στόχους της. Μηχανικοί της γνώσης λέγονταν αυτοί που έψαχναν να βάλουν σε κανόνες το πώς κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας με τη βοήθεια και της γλώσσας. Ως προς αυτό, κάτι σαν το Duplex είναι εντελώς στην επιφάνεια. Και είναι γνωστό πως ό,τι ρίχνεις στη θάλασσα, αν είναι ελαφρύ και επιπλέει, θα το βρεις τελικά στην ακρογιαλιά σου. Και τώρα ψάχνουν τον τρόπο να εξαφανίσουν τα παράγωγα μιας ψευδοτεχνητής νοημοσύνης, όπως τα bots, τους ψεύτικους ακολούθους από μιαν άλλη πληγή, τους influencers, δηλαδή πρόσωπα που επηρεάζουν (τους ανόητους). Ακόμα μια νεοπλασία λόγω της τωρινής ανυπόφορης κατάστασης.