Η γνώση, η νόηση και η αισθητική ξεχώρισαν τον άνθρωπο από το ζωικό βασίλειο. Η πολιτική εξουσία από τις πρωτόγονες κοινότητες μέχρι τις σύγχρονες κοινωνίες οργάνωσε τις ανθρώπινες κοινότητες. Το χρήμα άλλαξε την οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων. Από την ανταλλακτική κοινωνία περάσαμε στη σύγχρονη χρηματιστηριακή πραγματικότητα, το «πλαστικό» και το «άυλο» χρήμα.
Τα στεγανά «ιερατεία» (θρησκευτικά, κοσμικά κ.α.) της πληροφορίας, των χρησμών και της υποστήριξης της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας στο διάβα των αιώνων, γκρεμίστηκαν από τη δημιουργία και εξέλιξη των ΜΜΕ. Τα μαζικά μέσα ενημέρωσης (έντυπα και ηλεκτρονικά) διαχέουν σήμερα τις πληροφορίες, ειδήσεις και γνώσεις στους πολίτες σε κλάσμα δευτερολέπτων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα ΜΜΕ ως «αντί-εξουσία» ελέγχουν την πολιτική εξουσία και παίρνουν στα χέρια τους μεγάλο μέρος της πολιτικής ζωής. Μέσω της τηλεόρασης σήμερα, ο δημόσιος πολιτικός λόγος φθάνει στο τελευταίο σπίτι. Τα ΜΜΕ ιστορικά απελευθέρωσαν τη γνώση και την πληροφορία από τα κάθε λογής στεγανά.
Και οι τέσσερεις αυτές εξουσίες είναι οι πλέον κυρίαρχες στον πλανήτη μας: Γνώση, Χρήμα, Πολιτική Εξουσία, ΜΜΕ, έχουν την ισχύ να ανοίγουν δρόμους και πόρτες παντού. Εμφανίζονται συνήθως με το διπλό πρόσωπο του Ιανού. Πότε με ειρήνη και δημιουργία και πότε με συγκρούσεις, πολέμους και καταστροφές. Πότε ευλογημένες οι εξουσίες αυτές οδηγούν την ανθρωπότητα σε καλύτερες μέρες. Πότε ο ανθρώπινος πόθος για την κατάκτηση αυτών των εξουσιών τις κάνει τυραννικές και καταστροφικές. Η ανεξέλεγκτη ισχύς τους, οδηγεί τα έθνη και τους λαούς σε συγκρούσεις και πολέμους. Αυτή η δύναμη επιρροής είναι ιδιαίτερα εξουσιαστική και αν δρα χωρίς έλεγχο, γίνεται επικίνδυνη για τις κοινωνίες και τους πολίτες.
Οι τέσσερεις αυτές, κυρίαρχες σε όλον τον πλανήτη εξουσίες, έχουν συσσωρεύσει αμύθητη ισχύ που τείνει να γίνει παντελώς ανεξέλεγκτη από τις ανθρώπινες κοινότητες. Ιστορικά γνωρίζουμε ότι η επιστημονική γνώση άλλαξε τη ζωή του ανθρώπου. Μας βοήθησε να κατανοήσουμε σε βάθος τους νόμους της φύσης, του οργανικού και ανόργανου κόσμου, τους κανόνες οργάνωσης των κοινωνιών και τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Η γνώση διασφάλισε σημαντικές ιστορικές περιόδους ειρηνικής συμβίωσης της ανθρωπότητας. Όσα έθνη την κατέχουν, δημιουργούν τις συνθήκες για την ανάπτυξη και εξέλιξή της, θα πρωτοστατήσουν στη δημιουργία του νέου τεχνολογικού κόσμου. Της νέας 4ης επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης.
Σήμερα βρίσκεται σε σημείο ιστορικής καμπής για το μέλλον του ανθρώπινου είδους. Η τεχνητή νοημοσύνη, τα «έξυπνα» όπλα καταστροφής, προϊόντα ανθρώπινης σκέψης, λόγου και πράξης, απειλούν την επιβίωση του ανθρώπινου είδους με την κακή χρήση τους. Παρακολουθούμε εξάλλου τον νέο ανταγωνισμό στις μεγάλες δυνάμεις, τον χώρο της παραγωγής νέων μαζικών οπλικών συστημάτων. Παίρνουμε μία γεύση στην «καυτή» περιοχή μας, από τους πολέμους στη γειτονιά Τα drones των Τούρκων στις θάλασσες μας ήδη κάνουν περιπόλους. Ο κ. Ερντογάν παίζει με τα όπλα των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Όλο και περισσότερα κράτη επιδιώκουν να μπουν στη ζώνη των πυρηνικών δυνάμεων. Τα στρατιωτικά επιτελεία αναζητώντας νέα «έξυπνα» όπλα θα επιδιώξουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη.
Η επαναστατική επιστημονική γνώση στον τομέα της διακίνησης της πληροφορίας, της επικοινωνίας, αλλάζει με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς την καθημερινότητά μας και τις δομές της οικονομίας και των κοινωνικών σχέσεων. Η ιατρική επιστήμη κάνει επαναστατικές ανακαλύψεις για τον άνθρωπο και γενικότερα το ζωικό βασίλειο.
Η επαναστατική γνώση για την παραγωγή «έξυπνων» όπλων μαζικής καταστροφής απειλούν την παγκόσμια ειρήνη και το ανθρώπινο είδος.
Η τεχνητή νοημοσύνη, αποτέλεσμα και αιχμή των διεπιστημονικών κλάδων, αποτελεί φαίνεται «θείο δώρο» της ανθρώπινη νόησης, αλλά συγχρόνως και απειλή για τον «χαμό» του ανθρώπινου είδους. Μεγάλες συζητήσεις γίνονται για το αν η «σκεπτόμενη» μηχανή στο μέλλον θα κυριαρχεί και θα εξουσιάζει τον δημιουργό τους.
Όταν αυτές οι γνώσεις και τα προϊόντα τους χρησιμοποιούνται για καλό σκοπό, σίγουρα σηματοδοτούν έναν νέο κόσμο, ένα νέο μέλλον της ανθρωπότητας ακόμη και τη διαμονή στο διάστημα όπως ανέφερε ο περίφημος κοσμολόγος Στίβεν Χόκινς. Όταν όμως η χρήση τους επιδιώκει την κατάκτηση νέων εξουσιών τότε η απειλή της εξόντωσης του ανθρώπινου είδους είναι κοντά. «Μαζί με τα έξυπνα όπλα, θα ζήσουμε τις στρατιές των ρομπότ να μάχονται…».
Διακεκριμένοι επιστήμονες και διανοούμενοι προειδοποιούν: Στίβεν Χόκινς « η πλήρης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου είδους»!!! Elon Musk προειδοποιεί για «τη μεγάλη ίσως απειλή της ύπαρξης μας» και τονίζει: « Είναι σαν να κάνουμε συμφωνία με τον διάβολο». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο μεγιστάνας στις τεχνολογίες Bill Gates.
Άλλοι επιστήμονες πιο καθησυχαστικά βεβαιώνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη, θα υστερεί πάντα από την ανθρώπινη νόηση, διότι δεν θα έχει συνείδηση και αντίληψη των πραγμάτων.
Παλιά και σήμερα η γνώση αλλάζει τη ζωή μας. Αποτελεί τεράστια πηγή πλούτου, σκέψεων, ιδεών και κοινωνικών προτύπων. Στη διαπλοκή με τις άλλες πανίσχυρες εξουσίες, η γνώση αποκτά, χρήμα, πολιτική εξουσία και ΜΜΕ. Ο κυβερνοχώρος τις τελευταίες δεκαετίες έχει επιφέρει επαναστατικές και ριζικές αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή, την οικονομία και την κοινωνία. Συσσώρευσε αμύθητο πλούτο στους εμπνευστές και δημιουργούς του.
Η πολιτική εξουσία, ανά τους αιώνες, είχε το διπλό πρόσωπο του Ιανού. Άλλοτε με τη μορφή του θεανθρώπου – βασιλέα ή τυράννου που με κανόνες καταναγκαστικούς – εξουσιαστικούς διαμόρφωνε τις κοινωνίες. Άλλοτε ως απελευθερωτική – δημοκρατική δύναμη διαμόρφωνε κοινωνικά πρότυπα, όπου οι πολίτες απολαμβάνουν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα. Οι τυραννικές, ολοκληρωτικές μορφές της πολιτικής εξουσίας, παλιότερα και σήμερα αιματοκύλησαν τις κοινωνίες, τα έθνη τους λαούς.
Οι δημοκρατικές μορφές της πολιτικής εξουσίας (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) όπως εκφράζονται μέσα από τις κοινοβουλευτικές Δημοκρατίες, έχουν ένα απελευθερωτικό χαρακτήρα για τους πολίτες και τους λαούς διασφαλίζοντας την ελευθερία και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Το χρήμα παλιά και σήμερα αποτελεί μία πολύ ισχυρή εξουσία. Ανοίγει παντού πόρτες. Αγοράζει γνώση και τη θέτει στην υπηρεσία του. Αγοράζει πολιτική εξουσία και διαμορφώνει τους οικονομικούς και κοινωνικούς κανόνες. Σήμερα κυριαρχεί απόλυτα στον πλανήτη μας με αμύθητη συσσώρευση πλούτου και ισχύος για το πως διαμορφώνονται και προς τα που πάνε οι κοινωνίες.
Οι κάθε λογής ολιγάρχες του χρήματος στα μικρά ή τα μεγάλα έθνη, τις υπερδυνάμεις του πλανήτη, ελέγχουν τα ΜΜΕ, που αποτελούν μία τυραννική εξουσία της εικόνας, του λόγου και της πληροφορίας.
Οι εξουσιαστικές δυνάμεις των ΜΜΕ, διαμορφώνουν κοινωνικά πρότυπα, αλλάζουν τρόπο ζωής των πολιτών. Επηρεάζουν την καθημερινότητα, αλλά ακόμη και το νόημα της ζωής των σύγχρονων ανθρώπων, που προσπαθούν να τη νοηματοδοτήσουν.
Έκανα αυτές τις συνοπτικές επισημάνσεις για να έρθω και να σχολιάσω τον μικρό κόσμο μας και τη θέση της χώρας στο διεθνές γίγνεσθαι.
Η γνώση, προϋποθέτει «φαιά ουσία», κοινώς μυαλό. Η «φαιά ουσία» χρειάζεται μέσα μάθησης, έρευνας και αξιοποίησης του ανθρώπινου, επιστημονικού δυναμικού που διαθέτει ο μικρόκοσμός μας. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, από τη βάση μέχρι την κορυφή, πάσχει και δεν λέει να θεραπευτεί. Η όποια αξιόλογη «φαιά ουσία» της χώρας μεταναστεύει. Και κάνουμε πρώτη είδηση όπου ένας Έλληνας επιστήμονας συμμετέχει σε κάποιο ερευνητικό κέντρο στο εξωτερικό.
Είναι προφανές ότι όσα έθνη δεν θα συμμετέχουν, δεν θα «μεταλαμβάνουν» στην οικονομία της γνώσης θα χάσουν το τρένο του μέλλοντος.
Η πολιτική εξουσία, στον μικρόκοσμό μας, φαίνεται να μοιράζεται τον πόθο, το κυνήγι της ίδιας της εξουσίας και δεν ασχολείται ιδιαίτερα με τον τομέα της επιστημονικής γνώσης και έρευνας. Οι επενδύσεις στον κρίσιμο τομέα της γνώσης είναι μηδαμινές. Η κύρια απασχόληση των κυβερνόντων είναι η διατήρηση της εξουσίας με κάθε τρόπο. Η αντιπαράθεση είναι εξοντωτική ανάμεσα στις πολιτικές παρατάξεις και συναγωνίζεται ο ένας τον άλλον για το ποιος είναι ο χειρότερος για τον τόπο. Όλη η επικαιρότητα περιστρέφεται στα δάνεια της χώρας και τη διαχείρισή τους (χθες τα μνημόνια, σήμερα το Σκοπιανό, η επιθετικότητα των Τούρκων, διχάζουν τον λαό μας).
Δεν περισσεύει φαίνεται χρόνος για γνώση και έρευνα και μας απέμεινε να διαφημίζουμε μονάχα τον αρχαίο πολιτισμό μας και τη «θεσπέσια» θέση της χώρας μας. Αγνοούμε, παραμελούμε μια ακριβή αλήθεια ότι η γνώση αποτελεί το κλειδί για το μέλλον, ανοίγει νέους και ελπιδοφόρους δρόμους για την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία του λαού μας.
Η πολιτική εξουσία φαίνεται ότι δεν έχει κατανοήσει ότι χωρίς χρήμα, επενδύσεις τα περί «βιώσιμης» και «δίκαιας» ανάπτυξης θα παραμένουν λόγια. Αντιμετωπίζει το χρήμα σαν μια διαβολική εφεύρεση για το κέρδος.
Η πολιτική εξουσία βρίσκεται σε ένα ιδεολογικό δίλημμα, από τη μια να πολεμάει το πανίσχυρο χρήμα των καπιταλιστών και από την άλλη να χρειάζεται αυτό το χρήμα για την ανάπτυξη της οικονομίας. Οπότε ζούμε το διπλό πρόσωπο του Ιανού. Και με τον χωροφύλακα και τον …
Τη μια ανοίγουμε τους δρόμους και την άλλη τους κλείνουμε.
Η πολιτική εξουσία γνωρίζει τη δύναμη των ΜΜΕ και αγωνίζεται είτε για να τα ελέγξει, είτε να δημιουργήσει μέσα δικής της επιρροής. Πίσω από τα ΜΜΕ, υπάρχουν πάντα κάποιοι φίλοι, αντίπαλοι ή εχθροί, μεγάλοι ή μικροί, ολιγάρχες του χρήματος. Βέβαια υπάρχουν και τα κρατικά ΜΜΕ που στη χώρα μας συνήθως βρίσκονται υπό το σφικτό εναγκαλισμό των εκάστοτε κυβερνόντων.
Σημείωσα από την αρχή ότι οι τέσσερεις αυτές πανίσχυρες εξουσίες λειτουργούν ευλογημένα ή τυραννικά. Σίγουρα τον πρώτο λόγο έχει η Γνώση, το Χρήμα και η Πολιτική Εξουσία. Τα ΜΜΕ είναι ο καθρέπτης τους που ήδη έχει αποκτήσει δική τους ισχύ. Βρισκόμαστε σε μια ιστορική καμπή για την ανθρωπότητα, διότι η ισχύς αυτών των εξουσιών είναι απεριόριστη και ανέλεγκτη. Ο τομέας της τεχνητής νοημοσύνης, προσφέρει τεράστια δύναμη σ’ αυτούς που την παράγουν και την ελέγχουν. Ο ανθρώπινος πλούτος στα χέρια ελάχιστων ανθρώπων τους κάνει παντοδύναμους σε όλον τον πλανήτη. Αγοράζουν πολιτική εξουσία και πολιτικό προσωπικό και τώρα γίνεται της μόδας να διεκδικούν οι ίδιοι την πολιτική εξουσία. Κλασική περίπτωση ο κ. Τραμπ, γιατί όχι και ο κ. Πούτιν. Αγοράζουν γνώση, ΜΜΕ και πολιτική εξουσία, κλασική περίπτωση ο κ. Μπερλουσκόνι.
Και η εκτελεστική πολιτική εξουσία αποκτά συσσωρευμένη τρομακτική ισχύ στα χέρια λίγων ανθρώπων. Ο κ. Τραμπ κυβερνάει με το twitter. Ανατρέπει συμφωνίες και προκαλεί συγκρούσεις σε όλον τον κόσμο. Περηφανεύεται για τα «έξυπνα» όπλα μαζικής καταστροφής που διαθέτει!!!
Απειλεί τους πάντες με σύνθημα και πολιτική του «πρώτα η Αμερική». Στην αντίπερα όχθη ο κ. Πούτιν και ο Πρόεδρος της Κίνας κάνουν «λυκοφιλίες» μεταξύ τους και με τον κ. Τραμπ. Ευλογημένη η αυταρχική, καθεστωτική και ανέλεγκτη, μπορείς να χαρακτηρίσεις αυτές τις πολιτικές εξουσίες;
Τα ΜΜΕ καταγράφουν και καθρεφτίζουν τη διαπάλη, τις συγκρούσεις και τις συνεργασίες σ’ αυτές τις πρωταρχικές εξουσίες της γνώσης, του χρήματος και της πολιτικής εξουσίας.
Βρισκόμαστε σε ιστορική καμπή για τον έλεγχο αυτών των εξουσιών για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και την ύπαρξη του ανθρώπινου είδους.
