Κρίση, κρασιά και εγκλήματα

Οι σύγχρονοι αστυνομικοί συγγραφείς βάζουν συνήθως τους ήρωές τους να δρουν στη σημερινή εποχή, ενσωματώνοντας στην πλοκή στοιχεία της πραγματικότητας, η οποία αναμφίβολα επιδρά στις σκέψεις και στη συμπεριφορά τους. Αναμφίβολα, χρησιμοποιούν την αστυνομική ίντριγκα ως όχημα για να μιλήσουν για τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας, έστω κι αν ορισμένοι κριτικοί αυτό το θεωρούν αρνητικό.

Ο Ανδρέας Αποστολίδης, ένας από τους σημαντικότερους έλληνες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, μεταφραστής και μελετητής της, στο Βουντού και άλλες ιστορίες (Αγρα, 2017) έχει τρεις ιστορίες με ήρωες τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Λέλο Λίβα και τον πρώην αστυνομικό Ηλία Σούλη. Η πρώτη αρχίζει σε ένα κυνοτροφείο –κάποιοι θυσιάζουν αδέσποτα σκυλιά σε τελετές βουντού. Η δεύτερη αναφέρεται στην απαγωγή ενός επιχειρηματία, ιδιοκτήτη ποδοσφαιρικής ομάδας –οι απαγωγείς ζητούν λεφτά. Η τρίτη ιστορία διαδραματίζεται στην Ελλάδα των μνημονίων. Εδώ ο Λίβας είναι γερασμένος, ενώ ο Σούλης βρίσκεται στα εβδομήντα και νεάζει. Ερευνούν μια υπόθεση κληρονομιάς, όπου είναι ανακατεμένος και ένας Αφρικανός της φυλής Μασάι. Ο Ανδρέας Αποστολίδης αφηγείται με ειρωνεία τις περιπέτειες των ηρώων του και ταυτόχρονα ασκεί κριτική στην κοινωνία. Τα πυρά του τα στρέφει προς τους μικροαστούς και τη μεγαλοαστική τάξη που ευθύνεται κατ’ αυτόν για τα περισσότερα δεινά τούτης της έρημης χώρας.

Ο Θοδωρής Τσαπακίδης (Βρυξέλλες, 1970) στο μυθιστόρημα Ο ελέφαντας του Hotel Phidias αφηγείται την ιστορία του Αποστολίδη, καθηγητή και συγγραφέα. Τον έχει εγκαταλείψει η γυναίκα του και παίρνει μέρος σε μια επικίνδυνη αποστολή με αμοιβή. Πρόκειται για μια δραπέτευση κρατουμένου από τις φυλακές Κορυδαλλού με ελικόπτερο. Ο κρατούμενος Σιδεράτος δραπέτευσε αλλά στην επιχείρηση σκοτώθηκαν ένας κρατούμενος και ένας σωφρονιστικός υπάλληλος. Οταν καταφτάνει στην Αθήνα μια δημοσιογράφος της Μοντ, η Σοφί, μια βόμβα σκάει μπροστά στη Βουλή και αργότερα γίνεται απόπειρα δολοφονίας ενός βουλευτή. Αραγε αυτές οι δύο ενέργειες συνδέονται; Φαίνεται πως ναι αφού εμφανίζεται μια οργάνωση με το όνομα «Δεκέμβρης» που αναλαμβάνει την ευθύνη για την ενέργεια κατά του βουλευτή. Το βιβλίο, πολιτικό και κοινωνικό, είναι αρκετά φιλόδοξο.

Ο Ξενοφών Φύτρος (Σαντορίνη, 1979) στο μυθιστόρημα Ο θεός του πολέμου (Bell, 2018) έχει ως κεντρικό ήρωα και αφηγητή έναν άνδρα, ο οποίος βρίσκεται σε νοσοκομείο, επειδή κάποιος τον πυροβόλησε στο κεφάλι. Το πρόσωπό του έχει παραμορφωθεί και οι σφαίρες έσβησαν τη μνήμη του. Βγαίνοντας από εκεί με ψεύτικο όνομα και αλλαγμένο πρόσωπο, αποφασίζει να μάθει ποιος είναι. Σε αυτό τον βοηθάει μια γυναίκα, η Ελεάνα. Ετσι, πληροφορείται πως λέγεται Αρης, είναι γόνος πλούσιας οικογένειας επιχειρηματιών, και έχει μια σύζυγο, τώρα παντρεμένη με άλλον. Ποιος τον πυροβόλησε; Τι θα κέρδιζε από τον θάνατό του; Το τέλος είναι αναπάντεχο, όπως πρέπει να είναι τα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα. Ο συγγραφέας παιδεύει το κείμενό του, δεν το παραγεμίζει με πολυλογίες, δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει.

Η Μιράντα Βατικιώτη (Αθήνα, 1982) έγραψε Το μυστικό του βασιλιά των γερανιών (Πικραμένος, 2017) με ήρωα τον αστυνόμο Γιώργο Παπαδόπουλο, ο οποίος αναλαμβάνει την εξιχνίαση της δολοφονίας ενός άνδρα που βρέθηκε απανθρακωμένος στην μπανιέρα του. Το θύμα λέγεται Αριστοτέλης Γεράνης, φοιτητής του τμήματος Νοσηλευτικής. Ο πατέρας του είναι ψυχίατρος και έχει κλινική, όπου νοσηλεύονται πλούσιοι ασθενείς, ενώ η σύζυγός του Βιολέτα έχει εξαφανιστεί εδώ και χρόνια. Αυτοκτόνησε ή μήπως δολοφονήθηκε; Και γιατί ο ψυχίατρος δεν ανάφερε στην αστυνομία τον διαταραγμένο ψυχισμό της; Με το ανάλαφρο ύφος και την ειρωνεία που τη χαρακτηρίζει, η Μιράντα Βατικιώτη έγραψε ένα ακόμα κοινωνικό μυθιστόρημα για τη σύγχρονη Ελλάδα. Ο εκκεντρικός της ήρωας, λάτρης της κλασικής μουσικής, λύνει γρίφους και ταυτόχρονα παρηγορεί τους δυστυχισμένους του κόσμου τούτου.

Η Μαρία Τζίτζη είναι οινολόγος και γευσιγνώστρια, μάλιστα έχει εκδώσει σχετικά βιβλία. Το μυθιστόρημα Φλαμπέ (Νεφέλη, 2017) διαδραματίζεται στην Κύπρο, όπου ο αστυνομικός Φίλιππος Μελάς ερευνά τους θανάτους τεσσάρων ανθρώπων, δοκιμαστών κρασιού. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο σήμερα, ωστόσο όλα άρχισαν το 1985, όταν ο Λουί Καραντί, διάσημος σεφ, έπαιξε κι έχασε το ένα από τα τρία αστέρια Μισελέν που είχε κερδίσει το εστιατόριό του στην Ελβετία. Στο τραπέζι της πόκας συμμετείχαν οι τέσσερις νεκροί, όλοι συνεργάτες του. Ο ίδιος έχει εξαφανιστεί. Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της πλοκής είναι ανίχνευση Βιάγκρα στο κρασί ενός νεκρού. Αυτό θυμίζει την περίπτωση της Αγκαθα Κρίστι, η οποία στα έργα της χρησιμοποιούσε δηλητήρια. Στην ουσία, πρόκειται για ένα ταξίδι στον λαμπερό κόσμο της γαστρονομίας.

Η Κωνσταντίνα Μόσχου στο Λέμον Πάι (Μ. Σιδέρης, 2018) έχει ως πρωταγωνιστή τον ιδιωτικό ερευνητή Στάθη Παντελιά που συνεργάζεται με την αστυνομία και ερευνά τις δολοφονίες ενός εύπορου επιχειρηματία, ενός ανθρώπου του υποκόσμου και μιας πρώην υπουργού. Μια πελάτισσά του, η Φιλίππα Κοροβέση, του αναθέτει να προσέξει τον Γεράσιμο Σταμιδάκη, ο οποίος τυγχάνει παντρεμένος με τη μητέρα της. Ξαφνικά, η μαμά της πεθαίνει, αφού άλλαξε τη διαθήκη της ώστε η περιουσία της να πάει στην κόρη και τον άντρα της. Ποιος όμως τη σκότωσε; Και τι σχέση έχει ο θάνατός της με τους προηγούμενους φόνους; Το Λέμον Πάι είναι ένα αξιανάγνωστο μυθιστόρημα, γραμμένο με κέφι, γεμάτο καλής ποιότητας χιούμορ που δεν το συναντάμε συχνά στην ελληνική αστυνομική λογοτεχνία.

Τελειώνοντας, θεωρούμε απαραίτητο να επισημάνουμε για μία φορά ακόμη ότι σήμερα οι έλληνες αστυνομικοί συγγραφείς, άνδρες και γυναίκες, συναγωνίζονται επάξια τους ξένους ομοτέχνους τους. Ωστόσο, στους νεότερους παρατηρούμε επιρροές από τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία, όχι μόνο στη θεματική αλλά και στον όγκο των σελίδων και την πολυλογία, πράγμα που επιβαρύνει την ποιότητα των παραγόμενων έργων.