Ηταν η 25η Μαρτίου του 1957 όταν στη Ρώμη συγκεντρώθηκαν οι ηγέτες της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου για να υπογράψουν την Ιδρυτική Συνθήκη της τότε ΕΟΚ. Και η ειρωνεία της Ιστορίας είναι ότι 61 χρόνια αργότερα η τεράστια εσωτερική πολιτική κρίση που εκδηλώθηκε στην ίδια αυτή πόλη (που έχει άλλωστε χαρακτηριστεί και Αιώνια) απειλεί να τινάξει στον αέρα ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η αλήθεια είναι ότι έκτοτε πολύ νερό κύλησε στις όχθες του Τίβερη, καθώς η ευρωπαϊκή ενότητα ξεκίνησε σαν ένα όραμα ολίγων για να μετουσιωθεί σε ελπίδα πολλών. Μόνο που μαζί με την ελπίδα αυξήθηκαν και τα προβλήματα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τα οποία όσο ο καιρός περνούσε τόσο αποδεικνυόταν ότι ήταν αδύνατο να επιλυθούν, με αποτέλεσμα τις γνωστές αντιδράσεις και κυρίως την άνοδο του εθνικολαϊκισμού.
Ετσι η σημερινή κρίση είτε θα οδηγήσει στη διάλυση του οράματος του 1957, είτε θα αποτελέσει την τελευταία ίσως ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Οι ιδέες για το νέο αυτό ξεκίνημα δεν λείπουν και είναι γνωστές. Από τις ρηξικέλευθες προτάσεις του Εμανουέλ Μακρόν έως τις πιο συμβιβαστικές του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Αυτό που λείπει είναι η αναγκαία πολιτική βούληση για την εξεύρεση λύσης, μέσα σ’ ένα πνεύμα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ιδέας, καθώς η σημερινή πολύπλευρη κρίση έχει οδηγήσει τις περισσότερες χώρες στην εθνική περιχαράκωση, που αποτελεί και το κύριο εμπόδιο στην επίτευξη ενός κοινά αποδεκτού στόχου. Και εδώ δικαιώνεται ο μεγάλος ευρωπαίος ηγέτης Ζακ Ντελόρ, ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι ήταν σφάλμα η μεγάλη διεύρυνση της ΕΕ πριν ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση. Και είναι αυτονόητο ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να λαμβάνονται κοινές αποφάσεις από 28 χώρες.
Γι’ αυτό άλλωστε σήμερα επικρατεί, έστω και ατύπως, η περιώνυμη Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, ενώ ελλείψει λειτουργίας του γαλλογερμανικού άξονα, που στο παρελθόν αποτελούσε τον κύριο παράγοντα εξισορρόπησης ισχύος, είναι φυσικό να επικρατεί η γνώμη του ισχυροτέρου, που είναι η Γερμανία. Και αυτό είναι που προκαλεί τη δίκαιη οργή των υπολοίπων και τις αντιδράσεις που ενισχύουν το τέρας του εθνικολαϊκισμού. Αναγκαία προϋπόθεση είναι λοιπόν να τα βρουν κάποια στιγμή η Γαλλία και η Γερμανία και να ακολουθήσουν όσες χώρες πιστεύουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και στην ανάγκη να ανταποκριθούν επιτέλους αποτελεσματικά στις δικαιολογημένες ανησυχίες που εκφράζουν όλο και περισσότεροι ευρωπαίοι πολίτες. Εκ των πραγμάτων οι υπόλοιπες χώρες θα μείνουν εκτός, σε μια δεύτερη δηλαδή ταχύτητα, με τη δυνατότητα να περάσουν στην πρώτη όταν αισθανθούν έτοιμες γι’ αυτό. Μόνο έτσι μπορεί ίσως να διασωθεί το πνεύμα της Ρώμης του 1957 και να αποτραπεί η βέβαιη καταστροφή στην οποία οδηγεί η Ρώμη του 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
