Σερζ Ντασό, ο τελευταίος αυτοκράτορας της γαλλικής βιομηχανίας

Οι Γάλλοι δεν χαρίζονται στους επιχειρηματίες τους. Τους σέβονται ως εργοδότες αλλά και ως εκπροσώπους της εθνικής τους ταυτότητας, στο μέτρο που τα προϊόντα που φέρουν πολλές φορές το όνομά τους κυκλοφορούν στις διεθνείς αγορές. Αλλά δεν τους έχουν για θεούς. Και δεν διστάζουν να τους καθίσουν στο σκαμνί, να τους δικάσουν και να τους καταδικάσουν –έχουν άλλωστε το 1789 στο DNA τους και θεωρούν πάντα επίκαιρο το επαναστατικό τρίπτυχο «Ελευθερία – Ισότητα – Αδελφοσύνη». Κλασικό παράδειγμα ο Λουί Ρενό, ιδρυτής της μεγαλύτερης (και σήμερα) γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, που πέθανε το 1944 στη φυλακή ανυπόλυπτος και στιγματισμένος ως συνεργάτης των Γερμανών.

Ο Σερζ Ντασό, που πέθανε πλήρης ημερών την περασμένη Δευτέρα στα κεντρικά γραφεία της επιχείρησής του στην παρισινή Λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων, δεν ήταν τέτοια περίπτωση. Ο πατέρας του και ιδρυτής της αεροναυτικής και αμυντικής αυτοκρατορίας που δημιούργησε τα Mirage, τα Rafale και τα Falcon, Μαρσέλ Μπλοχ Ντασό, τα χρόνια της γερμανικής Κατοχής έφθασε μέχρι τον εγκλεισμό στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ. Οχι λόγω της εβραϊκής καταγωγής του από τη Θεσσαλονίκη (η μητέρα του ανήκε στην οικογένεια Αλλατίνη), αλλά επειδή αρνήθηκε να θέσει την τεχνογνωσία της βιομηχανίας του στην υπηρεσία των ναζί μετά την πτώση της Γαλλίας τον Ιούνιο του 1940.

Μετά την απελευθέρωση και τον θάνατο του Ρενό, οι Γάλλοι κρατικοποίησαν την ομώνυμη αυτοκινητοβιομηχανία –το γαλλικό Δημόσιο με μερίδιο 15% παραμένει και σήμερα ο μεγαλύτερος μέτοχος της Renault. Αντίθετα, ο Μαρσέλ Ντασό, που επιβίωσε στο στρατόπεδο, μετά τον πόλεμο επέστρεψε στην πρώτη γραμμή του επιχειρηματικού κόσμου της πατρίδας του, όπου παρέμεινε ενεργός μέχρι τα βαθιά γεράματα –πέθανε το 1986 στα 94 χρόνια του.

Ο γιος του, Σερζ, ο οποίος έζησε έναν χρόνο λιγότερο από αυτόν, άρχισε να εργάζεται στον όμιλο το 1951, στα 26 χρόνια του. Και η αλήθεια είναι ότι εργάστηκε επί 35 χρόνια στη σκιά του πατέρα του. Η πρώτη του μεγάλη συμφωνία ως «πρώτο βιολί» στον όμιλο Dassault ήταν η ιστορική πώληση των Mirage 2000 στην Ελλάδα το 1987, λίγο μετά την ελληνοτουρκική κρίση του Μαρτίου στο Αιγαίο. Ο απόφοιτος της φημισμένης École Polytechnique του Παρισιού, Σερζ Ντασό, ήταν άλλωστε ο εμπνευστής για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του διάσημου μαχητικού.

Τέταρτος στη λίστα των πλουσιότερων Γάλλων (και 57ος στον κόσμο), με προσωπική περιουσία 19 δισ. ευρώ, ο εκλιπών ήταν ένας πολυσχιδής επιχειρηματίας και δραστήριος δημόσιος άνδρας. Πρόεδρος του Groupe Industriel Marcel Dassault μέχρι τον θάνατό του, μεγιστάνας των γαλλικών ΜΜΕ (ήλεγχε την ευρείας κυκλοφορίας ημερήσια εφημερίδα «Le Figaro»), αλλά και πολιτικός (υπήρξε γερουσιαστής του συντηρητικού κόμματος UMP και των Republicains από το 2004 έως τον περασμένο Σεπτέμβριο, σύμβουλος της ευρύτερης περιφέρειας της γαλλικής πρωτεύουσας lle-de-France, δήμαρχος της Corbeil-Essonnes, νότια του Παρισιού).

Εκτός από την επιχειρηματική αυτοκρατορία του, ο Ντασό κληροδοτεί και «σκοτούρες» στον Σαρλ Εντελστέν, που παίρνει τη σκυτάλη της διαχείρισης του ομίλου και στα τέσσερα παιδιά του –ο μεγαλύτερος γιος του, Ολιβιέ Ντασό, είναι βουλευτής με τους Republicains. Διότι ο εκλιπών «Κροίσος» είχε εμπλακεί σε σειρά σκανδάλων, οικονομικών αλλά και πολιτικών –ξέπλυμα χρήματος, φοροδιαφυγή, κρυφοί τραπεζικοί λογαριασμοί, εξαγορά ψήφων.

Την εβδομάδα αυτή, άλλωστε, ο Σερζ Ντασό επρόκειτο να δικαστεί σε δεύτερο βαθμό για υπόθεση φοροδιαφυγής εκατομμυρίων ευρώ που κράτησε εκτός γαλλικών συνόρων. Πρωτοδίκως το 2017 για την υπόθεση αυτή είχε καταδικαστεί σε πρόστιμο 2 εκατ. ευρώ και σε πενταετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Διότι, όπως είπαμε, τους μεγιστάνες των επιχειρήσεων, όσο εμβληματικοί κι αν έχουν γίνει, ακόμη και όταν διανύουν τη δέκατη δεκαετία της ζωής τους, έτσι και τους τσακώσουν κλέπτοντας οπώρας, οι Γάλλοι δεν τους χαρίζονται…

«Δεν θα υπάρξει καμία διαμάχη στη διαδοχή» έσπευσε να διαμηνύσει την επομένη κιόλας του θανάτου του πατέρα του ο πρωτότοκος γιος τού Σερζ Ντασό, Ολιβιέ. Το ζήτημα της διαδοχής του εμβληματικού βιομηχάνου και εκδότη έχει όντως λυθεί από το 2014. Ο άνθρωπος στα χέρια του οποίου ο ίδιος ο Ντασό εμπιστεύθηκε τον όμιλο είναι ο Σαρλ Εντελστέν, παλαιός στενός συνεργάτης του ίδιου και του ιδρυτή του ομίλου, Μαρσέλ Ντασό. Διότι ο ηλικίας… 80 ετών Εντελστέν προσελήφθη ως ειδικός επί των λογιστικών στον όμιλο το 1960.

Το έτος 2000 ο Εντελστέν διαδέχθηκε, άλλωστε, τον συνταξιοδοτηθέντα, τότε, Σερζ Ντασό στον κλάδο της αεροναυπηγικής. Πιστός μεταξύ πιστών, ο Εντελστέν λαμβάνει «αυτομάτως» το γενικό πρόσταγμα στον όμιλο, βάσει της απόφασης του 2014 που είχε λάβει μια «Επιτροπή Σοφών» που είχε συστήσει επί τούτου ο Ντασό.

«Η λύση Εντελστέν επιλέχθηκε από τον ίδιο τον Ντασό και την Επιτροπή Σοφών για να αποφευχθεί ένας αδελφοκτόνος πόλεμος μεταξύ των τεσσάρων κληρονόμων του ομίλου» γράφει η «Le Monde». Εξυπακούεται ότι, λόγω και της ηλικίας του Εντελστέν, πρόκειται για μια λύση μεταβατική. «Η Επιτροπή θα πρέπει να συμφωνήσει εν ευθέτω χρόνω σε έναν νέο διαχειριστή του ομίλου, που δεν θα είναι απαραιτήτως ένας Ντασό» σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα.