Δίκοπο μαχαίρι η αύξηση του ορίου αναλήψεων

Σε αύξηση του κινδύνου ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες οδηγεί η νέα, τρίτη το τελευταίο εννεάμηνο, αναπροσαρμογή σε υψηλότερα επίπεδα του ορίου ανάληψης μετρητών που αποφάσισε το υπουργείο Οικονομικών.

Οπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, μπορεί η χαλάρωση των capital controls να συμβάλλει στη βελτίωση της εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για την επιστροφή στην κανονικότητα, ωστόσο ενισχύει το ρίσκο απότομων εκροών σε περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας.

Και προσθέτουν πως το ερώτημα είναι «τι θα γίνει αν το κλίμα στραβώσει;». Οπως εξηγούν, το εύθραυστο χρηματοοικονομικό περιβάλλον λόγω της πολιτικής αστάθειας στην Ιταλία και στην Ισπανία αποτελεί εν δυνάμει πηγή νέας αναταραχής για την εγχώρια αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούν ότι η αύξηση του πλαφόν στις αναλήψεις χαρτονομισμάτων με μία κίνηση, από τα 2.300 στα 5.000 ευρώ σε αυτή τη φάση, με την εκκρεμότητα της εξόδου από το Μνημόνιο και με τα ανοιχτά θέματα στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου ήταν πρώιμη.

«Ουσιαστικά, υπερδιπλασιάστηκε το ποσό που μπορούν να ‘»τραβήξουν'» όσοι διαθέτουν παλαιό χρήμα στους λογαριασμούς τους. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πλήρη απελευθέρωση που έχει επέλθει στις αναλήψεις μετρητών στο νέο χρήμα από το καλοκαίρι του 2016, συνιστά αναμφίβολα μια εστία κινδύνου για τον κλάδο» σημειώνει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, ύστερα από αυτή την αλλαγή είναι πιθανή μια αύξηση της χρήσης μετρητών στο οικονομικό κύκλωμα, σε μια περίοδο που οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς, συμβάλλοντας καθοριστικά στον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Υπογραμμίζει δε πως «η συντριπτική πλειονότητα των ιδιωτών υπερκαλυπτόταν με το μηνιαίο όριο των 2.300 ευρώ, ενώ στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων είναι υποχρεωτική η διενέργειά τους με ηλεκτρονικό τρόπο για τιμολόγια άνω των 500 ευρώ. Αρα τι νόημα είχε μια τόσο μεγάλη χαλάρωση;».

Σημειώνεται πάντως ότι σε καμία περίπτωση έως σήμερα, έπειτα από ελαστικοποίηση των περιορισμένων στην κίνηση κεφαλαίων, δεν εκδηλώθηκαν εκροές. Το αντίθετο. Η απελευθέρωση των αναλήψεων στις καταθέσεις μετρητών και η δυνατότητα πρόωρης λήξης προθεσμιακών καταθέσεων αποτέλεσαν δύο ενδεικτικά μέτρα που οδήγησαν σε θετικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, τη διετία 2016-2017 επέστρεψαν στο σύστημα χαρτονομίσματα 12 δισ. ευρώ περίπου, ενώ τα υπόλοιπα των προθεσμιακών λογαριασμών έχουν πλέον ενισχυθεί στο υψηλότερο σημείο από τον Νοέμβριο του 2016, συμπληρώνοντας τον περασμένο Απρίλιο 10 συνεχείς μήνες ανόδου.

Βέβαια, όλες οι προηγούμενες προσαρμογές έγιναν κατά βάση σε ήρεμες περιόδους. Γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου εκτιμά ότι εάν τα πράγματα κυλήσουν ομαλά και δεν υπάρξει αύξηση της αβεβαιότητας το επόμενο διάστημα, κατά την εφετινή χρονιά αναμένεται να σημειωθεί ρεκόρ ετήσιας ανόδου για την καταθετική βάση στην εποχή των capital controls.

Η επιτυχία των τραπεζών στα stress tests, η επικείμενη έξοδος από το Μνημόνιο, η ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και η αύξηση των εισπράξεων από ξένους επισκέπτες που πληρώνουν τις εγχώριες επιχειρήσεις με πλαστικό χρήμα έχουν οδηγήσει τις καταθέσεις στα υψηλότερα επίπεδα από τον Μάιο του 2015.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, τα υπόλοιπα εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών διαμορφώθηκαν στα τέλη Απριλίου μία ανάσα από τα 127 δισ. ευρώ. Εαν δεν υπάρξει κάποια αρνητική έκπληξη, τα μεγέθη θα μπορούσαν να σκαρφαλώσουν στα επίπεδα των 135 δισ. ευρώ στο τέλος της εφετινής χρονιάς.