Το Λονδίνο σφίγγει τον κλοιό στους ρώσους ολιγάρχες

Σφίγγει ο κλοιός γύρω από τους ρώσους ολιγάρχες στη Βρετανία καθώς η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι πιέζεται να λάβει μέτρα εναντίον τους, ιδίως μετά την πολύκροτη υπόθεση της δηλητηρίασης του ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του επί βρετανικού εδάφους τον Μάρτιο. Οι κινήσεις κατά των ρώσων ολιγαρχών αποτελούν το τελευταίο επεισόδιο στις δύσκολες βρετανορωσικές σχέσεις μετά την υπόθεση Σκριπάλ.

Αρχικά το Λονδίνο απέλασε 23 ρώσους διπλωμάτες ενώ η Μέι επιστράτευσε όλη της την πειθώ και τη διπλωματία για να τη μιμηθούν και άλλες δυτικές χώρες. Ακολούθησε η αντίστοιχη απέλαση βρετανών διπλωματών από τη Ρωσία, το κλείσιμο του Βρετανικού Συμβουλίου στη Μόσχα από τις ρωσικές Αρχές, το κλείσιμο του βρετανικού προξενείου στην Αγία Πετρούπολη και, πιο πρόσφατα, η καθυστέρηση στη χορήγηση βίζας στον Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ο οποίος δεν παρακολούθησε τον νικηφόρο τελικό για το Κύπελλο Αγγλίας της ομάδας του Τσέλσι, στο Λονδίνο, το περασμένο Σάββατο.

Τέλος, αυτή την εβδομάδα, έκθεση-καταπέλτης της ισχυρής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του βρετανικού Κοινοβουλίου, με τον εύγλωττο τίτλο «Ο χρυσός της Μόσχας: ρωσική διαφθορά στο Ηνωμένο Βασίλειο», προειδοποίησε με σκληρή γλώσσα ότι πλούσιοι Ρώσοι με διασυνδέσεις στο Κρεμλίνο χρησιμοποιούν το Λονδίνο σαν «πλυντήριο»: η βρετανική κυβέρνηση επιτρέπει σε ρώσους «κλεπτοκράτες να χρησιμοποιούν το Σίτι του Λονδίνου για να ξεπλένουν τα αμφιβόλου προέλευσης χρήματά τους προκειμένου να παρακάμπτουν τις κυρώσεις».

Η έκθεση χαρακτηρίζει χαλαρή την προσέγγιση της βρετανικής κυβέρνησης προς τους ολιγάρχες και ανακόλουθη με τη σκληρή ρητορική της Μέι αμέσως μετά την υπόθεση Σκριπάλ. «Παρά τη σκληρή ρητορική, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και οι σύμμαχοί τους κατάφεραν να συνεχίσουν «business as usual» κρύβοντας και ξεπλένοντας τα διεφθαρμένα κεφάλαιά τους στο Λονδίνο». Σύμφωνα με την έκθεση, τα κεφάλαια αυτά θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της Βρετανίας επειδή «υποστηρίζουν άμεσα ή έμμεσα την εκστρατεία του Πούτιν για να ανατρέψει το διεθνές σύστημα. Το εύρος της ζημιάς που αυτό το «βρώμικο χρήμα» μπορεί να κάνει στα συμφέροντα της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής επισκιάζει τα οφέλη από τις ρωσικές συναλλαγές στο Σίτι. Η Βρετανία δεν έχει καμία δικαιολογία να κάνει τα στραβά μάτια την ώρα που οι κλεπτοκράτες του Πούτιν χρησιμοποιούν χρήματα που ξεπλύθηκαν μέσω του Λονδίνου για να διαφθείρουν τους φίλους μας, να αποδυναμώσουν τις συμμαχίες μας και να διαβρώσουν την πίστη στους θεσμούς μας» συνεχίζει η έκθεση.

Οι βουλευτές που τη συνέταξαν συστήνουν στην κυβέρνηση να επεκτείνει τις κυρώσεις προκειμένου να συμπεριλάβουν περισσότερους ολιγάρχες στη Βρετανία που έχουν διασυνδέσεις με τον Πούτιν, όπως ο Ολεγκ Ντερίπασκα, ο Αλισερ Ουσμάνοφ και ο Αντρέι Γκουρίεφ (που διαθέτει τη μεγαλύτερη κατοικία στο Λονδίνο μετά το Παλάτι του Μπάκιγχαμ).

Στην ίδια γραμμή, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον υπονόησε αυτή την εβδομάδα ότι το Λονδίνο θα αναλάβει αυστηρότερη δράση εναντίον των ρώσων ολιγαρχών –ανάμεσα στα μέτρα είναι και η επανεξέταση της μακροχρόνιας βίζας που προσφέρει σε πλούσιους ρώσους επιχειρηματίες, όπως ο Αμπράμοβιτς.

Παράλληλα, βρετανοί πολιτικοί, ιδίως του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος, ασκούν πιέσεις στις κρατικές υπηρεσίες καταστολής του εγκλήματος να κάνουν χρήση όλων των εξουσιών που έχουν στα χέρια τους για να διερευνήσουν την πηγή του πλούτου των ρώσων ολιγαρχών. Αλλά και Εργατικοί βουλευτές, μέλη της επιτροπής που συνέταξε την έκθεση, πραγματοποίησαν απερίφραστες δηλώσεις, όπως ότι η καθυστέρηση στη χορήγηση βίζας στον Αμπράμοβιτς αποτελεί σημάδι ότι «επιτέλους ξεσκεπάζονται ο Πούτιν και οι σύμμαχοί του».

Οπως ήταν αναμενόμενο, η Μόσχα αντέδρασε έντονα, κατηγορώντας τους βρετανούς πολιτικούς για «ρωσοφοβία». Την Τετάρτη, νομοσχέδιο κατά του ξεπλύματος χρημάτων έλαβε τη βασιλική έγκριση –δίνει στη βρετανική κυβέρνηση την εξουσία να κατασχέσει ακόμη και τα περιουσιακά στοιχεία των ενόχων. Η κυβέρνηση πιστεύεται ότι σύντομα θα κινηθεί επιθετικά, αν και ενδεχομένως μπορεί να περιμένει να τελειώσει το Μουντιάλ για το οποίο 30.000 βρετανοί οπαδοί του ποδοσφαίρου θα επισκεφθούν τη Ρωσία. Τόσο το Λονδίνο όσο και η Μόσχα ανησυχούν μήπως το πολιτικό πρόβλημα ανάμεσα στις δύο χώρες αποτελέσει δικαιολογία για χουλιγκανική βία. Γι’ αυτό η Μέι έσπευσε να δηλώσει ότι η Βρετανία δεν έχει τίποτε εναντίον του ρωσικού λαού γενικότερα.

Θα ζητήσει όμως από τον Αμπράμοβιτς να εξηγήσει την πηγή της τεράστιας περιουσίας του προτού ανανεωθεί η βίζα του για τη Βρετανία, η οποία δεν είναι καν βέβαιο αν θα ανανεωθεί. Η Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε ότι είναι «λογικό» ότι μερικά εύπορα άτομα που είχαν λάβει τη βίζα προτού τεθούν σε ισχύ τα νέα μέτρα δεν θα τη δικαιούνται πλέον.

Εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε στον «Guardian» ότι «είναι σαφές πως για τη βρετανική κυβέρνηση οι βίζες αποτελούν όργανο πολιτικής».

Ο βρετανικός Τύπος όμως έχει άλλη άποψη: η εξήγηση για τα προβλήματα στη βίζα του Αμπράμοβιτς είναι απλή: Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο 51χρονος ολιγάρχης ανήκει στο στενό περιβάλλον του ρώσου προέδρου και ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές του. Το όνομά του βρίσκεται στη λίστα των ρώσων ολιγαρχών που συνδέονται με τον Πούτιν, την οποία έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών.

«Πρόκειται για πράκτορες του ρωσικού εγκληματικού καθεστώτος, όχι για επιχειρηματίες» δήλωσε ο πρωταθλητής του σκακιού και σφοδρός επικριτής του Πούτιν Γιούρι Κασπάροφ.