Μιλήστε μου για το «Χειρόγραφο», τη μικρού μήκους ταινία σας που τιμήθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ του Ομπερχάουζεν με το δεύτερο βραβείο στο τμήμα του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος. «Το «Χειρόγραφο» είναι µια νυχτερινή περιπλάνηση στην Αθήνα την άνοιξη του 2017. Μια γυναίκα/σκύλος, η Μόλι, διασχίζει την πόλη, µπαινοβγαίνει σε παρόν και παρελθόν. Η πόλη είναι µια τεράστια φώκια που την τρώει, αλλά και της δίνει ζωή».
Το αρχειακό υλικό κυριαρχεί και αναμειγνύεται με εικόνες της Αθήνας και σε αυτό το έργο σας. Πώς αντλήσατε αυτές τις εικόνες; «Το υλικό προέρχεται από οικογενειακά Super 8, από φιλµάκια που έχω βρει στο Μοναστηράκι και από επίσηµο αρχειακό υλικό, µέρος του οποίου µού έχει παραχωρήσει ο φίλος σκηνοθέτης Φώτος Λαµπρινός».
H εθνική μνήμη και η έννοια των συμβόλων είναι έντονα παρούσες και στο «Χειρόγραφο» όπως και σε παλαιότερα φιλμ σας. Γιατί; «Πιθανώς να σχετίζεται µε την αµφιθυµία µου σε κάθε είδους πατρική και εξουσιαστική φιγούρα».
Τι σημαίνει για εσάς η διάκριση στο Φεστιβάλ του Ομπερχάουζεν; «Χαρά για εµένα και τους συνεργάτες µου, χωρίς τους οποίους δεν θα µπορούσα να κάνω βήµα. Διατηρούµε την ελπίδα ότι υπάρχουν κάποιοι, εκτός από εµάς, που επιθυµούν να βλέπουν χειροποίητες, χαµηλόφωνες ταινίες».
Ουσιαστικά το «Χειρόγραφο» υλοποιήθηκε έπειτα από ανάθεση της documenta 14. Θεωρείτε ότι η προσέλευση του κοινού ήταν μια απόδειξη ότι και στην Ελλάδα ενδιαφερόμαστε για τη σύγχρονη τέχνη; «Δεν υπάρχει ουσιαστικό ενδιαφέρον για τη σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα. Σκεφτείτε πόσα χρόνια χρειάστηκαν για να ανοίξει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ)».
Πριν από έντεκα χρόνια, ένα έργο σας, ο «Εθνικός Υμνος», είχε κατασχεθεί. Πόσο ελεύθερη νιώθετε να δημιουργείτε σήμερα στην Ελλάδα; «Η ανελευθερία που νιώθω οφείλεται πολύ περισσότερο στο γιγαντιαίο υπερεγώ µου παρά σε ζητήµατα λογοκρισίας ή άλλα που θέτει η ελληνική κοινωνία. Εννοείται ότι αυτά υπάρχουν και θα υπάρχουν ανεξαρτήτως «προοδευτικών» ή «συντηρητικών» κυβερνήσεων».
Πιστεύετε ότι πλέον είμαστε λιγότερο συντηρητική ως χώρα; «Δεν ξέρω τι θα πει συντηρητική χώρα. Είµαστε σίγουρα µια υποκριτική χώρα, µε αδιανόητες αντιφάσεις. Εχουµε ένα δηµοκρατικό πολίτευµα και στη Βουλή συµµετέχει η Χρυσή Αυγή, βουλευτές της οποίας εµπνέονται από τα ναζιστικά ιδεώδη».
Με τον φακό σας έχετε αποτυπώσει στιγμές της περιθωριακής Αθήνας. Γιατί σας ασκεί γοητεία αυτός ο κόσμος; «Μου ασκούν γοητεία διάφορα ετερόκλητα πράγµατα. Τώρα τι θα πει «περιθώριο» εξαρτάται από το πώς ορίζουµε το «κέντρο». Στη ζωή µου ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι ανήκα σθεναρά στο λεγόµενο «κέντρο», εξαιτίας ενός ψυχισµού µε έντονη ροπή στην κατάθλιψη».
Πιστεύετε ότι το ντοκιμαντέρ παρατήρησης και ο πειραματικός κινηματογράφος πρέπει να διαμορφώνουν διάλογο με την κοινωνία; «Πιστεύω ότι η τέχνη είναι διαλογική από τη φύση της. Αλλά δεν οφείλει να κολακεύει το κοινό για να επικοινωνεί µε αυτό. Ο καλλιτέχνης δεν είναι ούτε κοινωνιολόγος ούτε ψυχολόγος. Το έργο τέχνης δεν πρέπει ποτέ να προτείνει την ερµηνεία του, αλλά να αφήνεται ανοιχτό σε διαφορετικές αναγνώσεις και συναισθήµατα».
Τι ετοιμάζετε μετά το «Χειρόγραφο»; «Ολοκληρώνω ένα ντοκιµαντέρ για τη Δήµητρα, ιδιοκτήτρια επί τριάντα χρόνια ενός από τους παλαιότερους οίκους ανοχής στην Αθήνα. Αυτή τη στιγµή, οι περισσότεροι οίκοι ανοχής έχουν κλείσει εξαιτίας της υπάρχουσας προβληµατικής νοµοθεσίας. Στην ταινία παρακολουθούµε τον αγώνα της Δήµητρας, µαζί µε άλλους συναδέλφους της, για τη διεκδίκηση ενός καινούργιου νόµου, που θα αφήνει περιθώριο στους εργαζόµενους στο σεξ να δουλεύουν νόµιµα, πράγµα που θα βοηθήσει στη µείωση του trafficking και της σωµατεµπορίας. Περισσότερο, όµως, είναι ένα πορτρέτο για έναν άνθρωπο που αγαπώ και εκτιµώ βαθύτατα για την ευφυΐα του, τη γενναιοδωρία του και την αγάπη του προς τους συνανθρώπους του».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 26 Μαϊου 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
