Είναι ο θεματοφύλακας των δικαιωμάτων μας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Με τη διαμεσολάβησή του στον κλάδο υγείας εξασφαλίστηκαν επιστροφές στους πολίτες πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ.
Ο Συνήγορος του Πολίτη συμπλήρωσε ήδη 20 χρόνια δημιουργικής παρουσίας. Με εύστοχες μάλιστα πρωτοβουλίες υπέρ του δοκιμαζόμενου από την κρίση πολίτη, ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης ξεδιπλώνει τα έργα και τις ημέρες της Ανεξάρτητης Αρχής, της οποίας ηγείται τα τελευταία δύο χρόνια.
Αναφερόμενος στις τεράστιες καθυστερήσεις στην απονομή των συντάξεων, μιλάει για έλλειψη σχεδιασμού και λειτουργικότητας του νέου ασφαλιστικού φορέα (ΕΦΚΑ), προβλέποντας ότι έρχονται χειρότερες μέρες για τους ασφαλισμένους.
Χαρακτηρίζει κρίσιμη την κατάσταση στα νησιά που φιλοξενούν πρόσφυγες και καλεί την κυβέρνηση να αποφορτίσει τα hotspots λέγοντας ότι οι άμεσοι και οι δυνητικοί κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι. «Χάθηκε πολύτιμος χρόνος καθώς δεν υπήρξε σχέδιο αλλά ένας πανικός».
Κρίση και πολίτης. Μεγάλο θέμα, μεγάλη συζήτηση, αλλά από αποτελέσματα δεν πάμε καλά. Δεν υπάρχει η εικόνα ενός δημόσιου τομέα που να ανταποκρίνεται στις νέες έκτακτεςσυνθήκες που πλήττουν όλο και πιο μεγάλα τμήματα του πληθυσμού;
«Είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία οι συνθήκες για το σύνολο του πληθυσµού επιδεινώθηκαν δραµατικά. Ο δηµόσιος τοµέας και η δηµόσια διοίκηση κλήθηκαν να αντισταθµίσουν τις επιπτώσεις της πολυετούς διαδικασίας δηµοσιονοµικής προσαρµογής, της ύφεσης και των οριζόντιων πολιτικών. Με σηµαντικές περικοπές σε υλικοτεχνική υποδοµή, µείωση του ανθρώπινου δυναµικού και διαδοχικές µεταρρυθµιστικές απόπειρες. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2017 ο Συνήγορος του Πολίτη παρέχει αναλυτική τυποποίηση των προβληµάτων που αντιµετωπίζει η δηµόσια διοίκηση στην εποχή της οικονοµικής και δηµοσιονοµικής κρίσης. Και αναδεικνύει ως βασικό γενεσιουργό αίτιο της αδυναµίας της διοίκησης να ανταποκριθεί στις αυξηµένες απαιτήσεις της εποχής το νοµοθετικό πλαίσιο που καλείται να εφαρµόσει.
«Είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία οι συνθήκες για το σύνολο του πληθυσµού επιδεινώθηκαν δραµατικά. Ο δηµόσιος τοµέας και η δηµόσια διοίκηση κλήθηκαν να αντισταθµίσουν τις επιπτώσεις της πολυετούς διαδικασίας δηµοσιονοµικής προσαρµογής, της ύφεσης και των οριζόντιων πολιτικών. Με σηµαντικές περικοπές σε υλικοτεχνική υποδοµή, µείωση του ανθρώπινου δυναµικού και διαδοχικές µεταρρυθµιστικές απόπειρες. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2017 ο Συνήγορος του Πολίτη παρέχει αναλυτική τυποποίηση των προβληµάτων που αντιµετωπίζει η δηµόσια διοίκηση στην εποχή της οικονοµικής και δηµοσιονοµικής κρίσης. Και αναδεικνύει ως βασικό γενεσιουργό αίτιο της αδυναµίας της διοίκησης να ανταποκριθεί στις αυξηµένες απαιτήσεις της εποχής το νοµοθετικό πλαίσιο που καλείται να εφαρµόσει.
Αποσπασματικές, συχνά αντιφατικές, ασαφείς και ανεφάρμοστες διατάξεις ψηφίστηκαν τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύοντας την έλλειψη σχεδιασμού και πραγματικής ανάλυσης των δυνατοτήτων ανταπόκρισης του δημόσιου τομέα.
Αυτή η πραγματικότητα καθιστά περισσότερο από ποτέ επιτακτική τώρα, στη διαφαινόμενη αυγή της νέας «μετα-μνημονιακής» εποχής, μια ευρεία συζήτηση, έναν στρατηγικό σχεδιασμό μακράς πνοής για το τι είδους και έκτασης δημόσιο τομέα μπορούμε να έχουμε, τι δημόσια διοίκηση θέλουμε».
Μιλήσατε για έλλειμμα σχεδιασμού. Μπορείτε να μας δώσετε κάποιο παράδειγμα;
«Ανεξάρτητα από τη συζήτηση για τη νομιμότητα και τη σκοπιμότητα ενός ενιαίου φορέα κοινωνικής ασφάλισης για όλους τους ασφαλισμένους, το γεγονός ότι ο ΕΦΚΑ τέθηκε σε λειτουργία πριν να διασφαλιστεί η συμβατότητα των βάσεων δεδομένων των επιμέρους ασφαλιστικών ταμείων είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο ελλιπής σχεδιασμός και η ατελής ανάλυση της λειτουργικότητας του νέου ασφαλιστικού συστήματος προκάλεσαν τεράστιες καθυστερήσεις στην εκκαθάριση αιτημάτων για την απονομή συντάξεων. Μάλιστα, η επικείμενη μεταφορά της αρμοδιότητας για την απονομή των συντάξεων του Δημοσίου από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στον ΕΦΚΑ αναμένεται να προκαλέσει ακόμη περισσότερες δυσλειτουργίες, καθυστερήσεις, εσφαλμένους υπολογισμούς συντάξεων και κρατήσεων και να επιτείνει την απελπισία των ασφαλισμένων. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει εγκαίρως επισημάνει τις εστίες των προβλημάτων αυτών στη διοίκηση και έχει κάνει προτάσεις για τον περιορισμό των αγκυλώσεων που παρατηρούνται στο σύστημα».
Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει τα τελευταία χρόνια ασχοληθεί εκτεταμένα με το Προσφυγικό. Είχατε ασκήσει έντονη κριτική στον τρόπο που η κεντρική διοίκηση διαχειρίστηκε το πρόβλημα. Πρόσφατα είδαμε ένα νέο νομοσχέδιο από τον νέο υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής.
«Ισως ακούγεται τετριμμένο, είναι όμως αλήθεια: Ο βαθμός σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων αποτελεί δείκτη πολιτισμού για κάθε κοινωνία. Αναφορικά με το ζήτημα της διαχείρισης των μεικτών ροών προσφύγων και μεταναστών, επισημάναμε πολλές φορές ότι η κατάσταση, ιδίως στα πέντε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, είναι προβληματική και οι άμεσοι αλλά και οι δυνητικοί κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι. Και για τους πρόσφυγες, και τους μετανάστες, αλλά και για τις τοπικές κοινωνίες που βλέπουν πως τίποτα μονιμότερον του προσωρινού. Παρότι δεν έλειψαν τα χρήματα, η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί, το αντίθετο. Διότι δεν υπήρξε σχέδιο αλλά ένας πανικός, ο οποίος όμως συνεχίστηκε και μετά την ύφεση των ροών. Αυτά τα δύο, τρία χρόνια χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Το νέο νομοσχέδιο θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία. Η κυβέρνηση θα πρέπει να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια που της δίνει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να αποφορτίσει την κατάσταση στα hotspots αλλά και στις τοπικές κοινωνίες. Θα πρέπει να μας απασχολεί ιδιαιτέρως ο κίνδυνος ριζοσπαστικοποίησης τόσο όσων διαβιούν μέσα στα κέντρα φιλοξενίας όσο και εκείνων που ανήκουν στις τοπικές κοινωνίες. Η ελληνική κυβέρνηση και οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ θα πρέπει να αντιληφθούν ότι οι μεικτές ροές μεταναστών και προσφύγων δεν αποτελούν προσωρινό φαινόμενο. Η Ευρώπη θα χρειαστεί να διαχειριστεί το ζήτημα για πολλά χρόνια. Είναι η κλιματική αλλαγή, είναι η ανισόρροπη οικονομική ανάπτυξη».
Εφέτος ο Συνήγορος του Πολίτη κλείνει 20 χρόνια λειτουργίας. Είναι ευκαιρία για έναν απολογισμό αλλά και για κάποια συμπεράσματα;
«Μέσα σε αυτά τα 20 xρόνια οι ειδικοί επιστήμονες της Ανεξάρτητης Αρχής έχουν διεκπεραιώσει με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας περισσότερες από 240.000 αναφορές οι οποίες αφορούν πολλαπλάσιο αριθμό πολιτών. Μόνο το 2017 δεχθήκαμε πάνω από 15.000 αυτοτελείς αναφορές. Μόνο με την επιτυχή ολοκλήρωση της διαμεσολάβησής μας για τη διόρθωση της κράτησης υπέρ κλάδου υγείας στις συντάξεις οι συμπολίτες μας εξασφάλισαν επιστροφή άνω των 400 εκατομμυρίων. Και παράλληλα απέφυγαν χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές περιπέτειες. Θα επιμείνω: Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε ο Συνήγορος του Πολίτη; Τι θα γινόταν, ιδίως αυτά τα οκτώ χρόνια,υπό το βάρος της κρίσης και με τον προϋπολογισμό μας μειωμένο κατά το ήμισυ, αν ο Συνήγορος αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των πολιτών ή στις λανθασμένες αποφάσεις της δημόσιας διοίκησης;».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ