«Οποιοι νομίζουν ότι θα γίνουν Ηρακλείς του στέμματος κάνουν λάθος»

Η πρόσφατη «σύναξη του Κάραβελ» για τη σύγκλιση των εσωκομματικών δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ που κινούνται στο «προεδρικό» φάσμα ενεργοποίησε τα εσωκομματικά αντανακλαστικά και τις συζητήσεις για την «επόμενη μέρα» του κυβερνώντος κόμματος. Η ερμηνεία μάλιστα ότι αποκτά ρόλο αντίβαρου έναντι της τάσης των «53+» έχει πυροδοτήσει δεύτερες και τρίτες σκέψεις σε όσους ακούν με καχυποψία τις φωνές που κάνουν λόγο για «τέλος των τάσεων» και «ευέλικτο κόμμα της νέας εποχής». «Οποιος ονειρεύεται εσωκομματικά ξεκαθαρίσματα στηρίζεται στην ιδέα του εσωτερικού εχθρού. Εσωκομματικοί εχθροί όμως δεν υπάρχουν» σημειώνουν με νόημα στελέχη των «53+», δίνοντας το στίγμα των προβληματισμών που κυοφορούνται στην εσωκομματική πτέρυγα. Ενώ στην ερώτηση αν όντως η σύγκλιση των τάσεων με προεδρική αναφορά δημιουργήθηκε ως αντίβαρο προς τους «53+» παράγοντας του χώρου σχολιάζει: «Στην παρούσα καθοριστική συγκυρία για τη χώρα και την κοινωνία, δεν μας απασχολούν αυτά».

Στους «53+» είναι ξεκάθαροι ως προς τη λειτουργία των τάσεων: «Οι τάσεις είναι ανοιχτός χώρος διαλόγου που προβλέπεται από το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ και είναι προωθητικές για τη δημοκρατία στο κόμμα» επισημαίνουν. Οπως αναφέρει στέλεχός τους χαρακτηριστικά, «δημοκρατία χρειάζεται το κόμμα και διάλογο», διαχωρίζοντας ωστόσο την ύπαρξη και δημοκρατική λειτουργία των τάσεων από τις «τάσεις-οχυρά» που λειτουργούν ως «κόμμα μέσα στο κόμμα». Σπεύδει πάντως να δηλώσει αρνητικός στην «ποινικοποίηση της εσωκομματικής κριτικής». «Το κόμμα χρειάζεται την εσωκομματική δημοκρατία, γιατί είναι το οξυγόνο του» αναφέρει το ίδιο στέλεχος, ενώ στην ερώτηση αν θεωρεί πως η συγκρότηση «προεδρικού μετώπου» φιλοδοξεί να αποτελέσει μια ασπίδα προστασίας του Αλ. Τσίπρα στο εσωκομματικό στερέωμα την «επόμενη ημέρα», αναφέρει με έμφαση: «Ο Τσίπρας δεν χρειάζεται ασπίδα προστασίας. Οποιοι νομίζουν ότι θα γίνουν Ηρακλείς του στέμματος κάνουν λάθος». Σε κάθε περίπτωση οι «53+» πιστεύουν ότι «δεν είναι στιγμή να μπούμε σε μια κουβέντα ποινικοποίησης των εσωκομματικών τάσεων». Αντιθέτως, θεωρούν ότι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται να ανοίξει έναν ανοιχτό διάλογο στο εσωτερικό του, καθώς, όπως σημειώνουν, υπάρχουν ζητήματα δημοκρατίας στη λειτουργία του. «Κριτική δεν σημαίνει επίκριση» αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Η συγκρότηση του υπερ-τασικού «προεδρικού» πόλου ήταν μια κίνηση που άνοιξε σε όλο το φάσμα του αποκομμένου από την κοινωνία ΣΥΡΙΖΑ μια συζήτηση που εδράζεται στην προφανή αγωνία –και αμηχανία –για το τι μέλλει γενέσθαι με φόντο τις τριπλές εκλογές που έρχονται (ευρωεκλογές – αυτοδιοικητικές – εθνικές). Είναι ενδεικτικό του κλίματος που υπάρχει το γεγονός ότι στη «σύναξη του Κάραβελ» παρευρισκόταν πάνω από το 1/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ (πλέον των 50 βουλευτών) -εκτός των κυβερνητικών στελεχών.

Κοινή πεποίθηση εξάλλου όλων όσοι συμμετείχαν ήταν ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα δυσαρμονίας ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στην επιρροή του στην κοινωνία. Η αναλογία είναι 1:70 στη σχέση των οργανωμένων δυνάμεων του κόμματος προς τους ψηφοφόρους του, ενώ δεν είναι η πρώτη φορά που προβληματίζει τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ η έλλειψη συντονισμού με την κυβέρνηση. Η πρωτοβουλία για τη συνένωση των εσωκομματικών δυνάμεων που κινούνται περί τον Αλ. Τσίπρα δρομολογήθηκε με τις ευλογίες των αποκαλούμενων «Ενωτικών» (Ν. Παππάς, Ολγα Γεροβασίλη κ.ά.), της «Πλατφόρμας 2010» (Ι. Μπαλάφας, Ρένα Δούρου, Δ. Παπαδημούλης κ.ά.) και της Σοσιαλιστικής Τάσης (Αντ. Κοτσακάς, Π. Κουρουμπλής κ.ά.). Αν και ειπώθηκε στη συνάντηση αυτή ότι «δεν έχουμε στόχο να φτιάξουμε υπερ-τάση», η εξέλιξη αυτή αποκτά εξ αντικειμένου χαρακτηριστικά διαμόρφωσης ενός ευρύτερου εσωκομματικού «μετώπου» στήριξης των επιλογών του Πρωθυπουργού την επόμενη μέρα της εξόδου από το Μνημόνιο απέναντι σε κριτικές φωνές που αμφισβητούν το αφήγημα της «καθαρής εξόδου» και αναζητούν δρόμους επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ στις προγραμματικές του «ρίζες».

Η πρωτοβουλία αυτή όμως έχει να κάνει και με τη μελλοντική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ και τις προσπάθειες μετεξέλιξής του σε έναν ευρύ αριστερό-προοδευτικό πόλο (ορισμένοι μιλούν για σοσιαλδημοκρατικοποίησή του). Η συζήτηση αυτή αναμένεται να κυριαρχήσει στην επόμενη φάση μετά την έξοδο από το Μνημόνιο και στην πορεία προς τις πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ έχει ευθεία σχέση με τις προσδοκώμενες συνεργασίες στον αυτοδιοικητικό χώρο.

Σε κάθε περίπτωση στον ΣΥΡΙΖΑ συνειδητοποιούν τις ανεπάρκειες και τις δυσκολίες του να δώσει την πολυεπίπεδη μάχη με τον χρόνο προκειμένου να ανατρέψει τα δεδομένα στο επίπεδο της κοινωνίας. Γι’ αυτό και οι θιασώτες του εγχειρήματος μιλούν για «επανεκκίνηση του κόμματος», «νέο σχέδιο» και «ανοιχτό κόμμα στον εαυτό του και στην κοινωνία, με ανοιχτές λειτουργίες, χωρίς ομάδες, υποομάδες και πονηριές». Βέβαια κατανοούν ότι «δεν μπορεί να απαγορεύσει κανείς τις τάσεις», όμως σημειώνουν ότι «η προωθητική δύναμή τους έχει τελειώσει».

Το μοντέλο που έχει εισηγηθεί ο κ. Τσίπρας από το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το 2016 έχει ως πρότυπο τον Κόρμπιν, τον ηγέτη των Εργατικών στη Βρετανία, ο οποίος παρά τη δεινή εσωκομματική θέση που βρέθηκε κατόρθωσε να εδραιωθεί στο κόμμα του κάνοντας ένα άνοιγμα στην κοινωνία, κυρίως τη νέα γενιά, προσελκύοντας νέο αίμα – 400.000 νέα μέλη γράφτηκαν στο Εργατικό Κόμμα δίνοντας στο ίδιο και στον ηγέτη του ανάσα ζωής, προσφέροντάς τους λόγο και ρόλο μέσω της συμμετοχής τους στη λήψη των αποφάσεων.

Το όνομα του Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος πριν από έναν χρόνο, παρά τα προγνωστικά, κατόρθωσε να ενισχύσει εκλογικά το κόμμα του, ακούστηκε αρκετές φορές στο «Κάραβελ» και δεν ήταν τυχαίο. Οι προβληματισμοί αρκετών στην Κουμουνδούρου κινούνται εδώ και καιρό στον αστερισμό των Εργατικών, οι οποίοι καθιέρωσαν δημοψηφίσματα, οριζόντιες δικτυώσεις και τοπικά συνέδρια – κάτι περίπου σαν τα περιφερειακά συνέδρια που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλη τη χώρα παρουσία του Πρωθυπουργού – ενώ πόνταρε πολύ στη νέα γενιά και στην τεχνογνωσία της.
Για να κερδηθούν οι μάχες χρειάζεται ένα «μαζικό, ισχυρό, οργανικά δεμένο με την κοινωνία κόμμα» έχει πει ο κ. Τσίπρας επικαλούμενος το μοντέλο των Εργατικών. «Γίνεται αυτό το μαζικό και ανοιχτό κόμμα να είναι ταυτόχρονα και αριστερό; Γίνεται. Να το κάνουμε όπως ο Κόρμπιν. Να συσπειρώσουμε στις τάξεις μας όλες τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας» έχει δηλώσει, όμως κάποιοι στην Κουμουνδούρου φοβούνται ότι έχουν χαθεί ήδη πολύτιμος χρόνος και χώρος.