Πριν από λίγες ηµέρες μια φίλη που ζει στον Καναδά μού είπε μαινόμενη ότι ακόμα και σε αυτή την τόσο «ανοιχτή σε όλα χώρα» η προέφηβη κόρη της έλαβε την εντολή «να μη φοράει κολάν» στο σχολείο. Οπως μου εξήγησε, η δικαιολογία που δόθηκε στις μαθήτριες ήταν «για να μην προκαλούν». Εσπευσα να τη ρωτήσω αν ανάλογες κατευθυντήριες γραμμές δόθηκαν και στα αγόρια. Η απάντηση ήταν ότι και στα δύο φύλα ζητήθηκε να μη φορούν σκισμένα ρούχα, φόρμες γυμναστικής και σαγιονάρες. Για τα κορίτσια όμως, η «οδηγία» ήταν ιδιαίτερα σαφής και απαξιωτική. Η ίδια έπνεε μένεα, καταγγέλλοντας πρωτίστως την τόσο προκλητική σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών. «Σε λίγο θα ζητούν μακρυμάνικο και μαντίλι! Αναρωτιέμαι, ποιους προκαλούν; Τους συμμαθητές ή τους καθηγητές; Τους έχω έτοιμη τη λύση: οι συμμαθητές ας μάθουν να ελέγχουν τις ορμές τους και οι καθηγητές που «χαλβαδιάζουν» παιδιά να απολυθούν άμεσα».
To ντιµπέιτ για το ντύσιµο των κοριτσιών εντός και εκτός σχολείου εξακολουθεί να μαίνεται. Προ καιρού, π.χ., μια νεαρή από το δημόσιο γυμνάσιο Beaumont της Καλιφόρνιας δέχθηκε παρατήρηση επειδή φορούσε ένα τοπ με ανοιχτή πλάτη, χωρίς σουτιέν. Η ίδια τουίταρε την οργή της και τα social media πήραν φωτιά. Από τη μία οι στρατιές των «συντηρητικών» που απαιτούν την άμεση συμμόρφωση με ένα «συνετό ντύσιμο που δεν παρεμποδίζει την εκπαιδευτική διαδικασία» και απέναντι οι «μουτζαχεντίν» που μάχονται αυτό το απαράδεκτο body shaming και διεκδικούν για το παιδί τους το δικαίωμα να ντύνεται όπως εκείνο θέλει (ή όπως οι ίδιοι θέλουν να θέλει). Και ενδιάμεσα αυτοί που επί ματαίω θεωρούν το κοριτσίστικο dress code ένα ζήτημα πιο σύνθετο και αναζητούν μια μέση οδό. Σημειωτέον ότι σήμερα υπάρχει και ειδική σειρά ρούχων, η Girls Will Be, που προσφέρει στις νεαρές ένα «μοναδικό in the middle fit», ήτοι ρούχα ούτε υπερβολικά κοντά και στενά (όπως πολλά που βρίσκεις σήμερα στις γνωστές αλυσίδες ένδυσης) ούτε υπερβολικά μακριά, φαρδιά, «αγορίστικα».
Το 2016 η αμερικανίδα δημοσιογράφος (και μητέρα μιας έφηβης) Πέγκι Ορενστάιν ανίχνευσε μεταξύ άλλων το ζήτημα του ενδυματολογικού κώδικα στο βιβλίο της «Girls & Sex: Navigating the Complicated New Landscape» («Κορίτσια και σεξ: Πλοήγηση στο πολύπλοκο νέο τοπίο»). Σύμφωνα με την Ορενστάιν, η οποία διενήργησε συνεντεύξεις με 70 κορίτσια (ηλικίας 15-20 ετών), το τοπίο είναι, ναι, τόσο πολύπλοκο που ακόμα και οι πιο προοδευτικοί και πολιτικώς ορθοί γονείς σκοντάφτουν πάνω σε αναρίθμητες νάρκες. Ας πάρουμε, π.χ., το καυτό ζήτημα του καυτού σορτς. Στην Ελλάδα μπαίνει στη γονεϊκή ατζέντα ήδη από τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού. Κοντό, πόσο κοντό, «μήπως καούν τα πόδια σου στο σχολείο;», «δεν μπορείς να φοράς στην τάξη αυτό που φοράς στην παραλία», «μα, μαμά, όλα τα κορίτσια τέτοια φοράνε», κ.τ.λ. Προσωπικώς, το ακούω από όλες τις συνομοταξίες γονέων: υπερσυντηρητικούς και υπεράνετους. Αναμφίβολα, κατάφωρη αδικία να προβληματίζεται ένα 12χρονο κορίτσι αν θα φορέσει σορτς ή όχι (γιατί αν δεν φορέσει ένα 12χρονο κορίτσι σορτς –ανεξαρτήτως σωματoτύπου –ποιος θα φορέσει;). Κατάφωρη αδικία να του δημιουργούνται ενοχές, αμφιβολίες, αναστολές.
Σύµφωνα όµως µε τους ειδικούς, το ζήτημα είναι πολύ πιο βαθύ από το αν η 16χρονη κόρη σου κυκλοφορεί σαν τη hot Ντέζι από τους «Ντιουκς» (φωτογραφία). Προειδοποιούν ότι τα κορίτσια σήμερα σεξουαλικοποιούνται πρόωρα, μαθαίνουν από πολύ νωρίς ότι η ανθρώπινη αξία τους βασίζεται στο φύλο, στο πόσο σέξι είναι. Οπως τονίζει η Ορενστάιν: «…ενθαρρύνονται περισσότερο από ποτέ να δείχνουν σέξι –όχι ελκυστικές ή όμορφες, αλλά με μια πολύ στενή, εμπορευματοποιημένη έννοια του σέξι». Σε αυτό συμβάλλουν τα πρότυπα από τα οποία βάλλονται. Η Beyoncé, η Rihanna κ.ο.κ. γδύνονται για να ενδυθούν τεχνηέντως τον τίτλο του απόλυτου icon της γυναικείας χειραφέτησης. «Αυτό που είναι εξαιρετικά σύνθετο είναι ότι τους πουλούν αυτή την ιδέα (σ.σ.: τού «δείχνω σέξι») ως πηγή προσωπικής ενδυνάμωσης» λέει η Ορενστάιν. «Υπάρχει πλέον μια απόλυτη αποσύνδεση ανάμεσα στο «δείχνω σέξι» και στο «κατανοώ το σώμα, τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα όριά μου, ποια είναι και πώς θα γίνουν σεβαστά»». (συνεχίζεται)
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 26 Μαϊου 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
