Σταύρος Ιωάννου: «Το egg μάς δικαίωσε»

Πώς αποφασίστηκε η σύσταση του egg; Γιατί, δηλαδή, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, δεν αρκεστήκατε σε μια δωρεά ή σε οτιδήποτε ασφαλέστερο και αποφασίσατε μια δράση που αφενός έχει ρίσκο, αφετέρου απαιτεί μακροχρόνια δέσμευση;

«Η Eurobank είναι ένας οργανισμός που διαχρονικά στηρίζει έμπρακτα την ανάπτυξη της υγιούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας εντός και εκτός συνόρων, στη βάση συγκροτημένης στρατηγικής.

Σημαντικό κομμάτι αυτής της στρατηγικής είναι η συμβολή μας και στην ανάπτυξη εταιρειών από το οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, μέσω του Προγράμματος Νεανικής Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας egg. Η απόφασή μας να προχωρήσουμε στη σύσταση του egg ήταν στις προθέσεις μας, παρακολουθώντας και τι γίνεται εκτός Ελλάδος σε αυτόν τον χώρο. Συνέπεσε δε με μια δύσκολη περίοδο με αντίξοες συνθήκες, εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Ομως αποφασίσαμε ότι ακριβώς λόγω αυτών των συνθηκών ήταν παραπάνω από αναγκαίο να προχωρήσουμε στην ίδρυση του egg. Δεν ήταν μια απόφαση χωρίς ρίσκο, αλλά η πορεία του egg νομίζω ότι μας δικαίωσε. Αναδείχθηκε σε πυλώνα στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας. Και αυτό έγινε επειδή το κίνητρό μας ήταν να δούμε τις ευκαιρίες μέσα στην κρίση».

Ποιες ήταν οι αρχικές διαπιστώσεις σας;

«Πρώτον, διαπιστώσαμε τις μεγάλες δυνατότητες νέων ανθρώπων, νέων ελλήνων επιχειρηματιών, που αναζητούν ευκαιρίες έξω από την επικρατούσα κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα. Εχουν ιδέες, έχουν σχέδιο και αξίζει να στηριχθούν. Δεύτερον, κατέστη πολύ γρήγορα σαφές ότι η εθνική προσπάθεια για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας πρέπει να περιλαμβάνει την αναχαίτιση του brain drain και τη δημιουργία συνθηκών υγιούς και δυναμικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που θα δώσει την ευκαιρία σε πολλούς να μείνουν και να δημιουργήσουν εδώ και σε ακόμα περισσότερους που αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό να επιστρέψουν».

Είχατε στα αρχικά στάδια αίσθηση των δυσκολιών που στην πορεία αντιμετωπίσατε;

«Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Δεν είχαμε πλήρη αίσθηση των δυσκολιών γιατί ήταν ένας χώρος καινούργιος και για εμάς, όμως βασιστήκαμε στο ότι διαθέτουμε υποδομές και στελέχη πολύ έμπειρα στο πεδίο της επιχειρηματικότητας, από την τραπεζική σκοπιά βεβαίως. Πρέπει να σας πω πως το εγχείρημα αυτό στο ξεκίνημά του ήταν πιο δύσκολο απ’ ό,τι περιμέναμε. Δεν υπήρχε νομοθετικό πλαίσιο, ξεκίνησε ουσιαστικά σε πειραματικό στάδιο και πέρασε όλες τις «παιδικές ασθένειες»».

Υπήρξαν αμφισβητήσεις;

«Σε μια χώρα που ζούσε τον πυρετό της κρίσης στην έναρξή της, κανείς δεν πίστευε ότι αυτή η προσπάθεια θα είχε μεγάλη τύχη. Δεν πίστευαν επίσης ότι θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε αποτελεσματικά. Σε έναν βαθμό μάλιστα θα έλεγα ότι «αμφισβητήθηκε» –όχι σε επίπεδο προθέσεων –και η ίδια η αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου προγράμματος ως προς το πραγματικό αντίκρισμα που θα εισέπρατταν όσοι προσδοκούσαν μέσω του egg μια ουσιαστική ευκαιρία και διέξοδο από την κρίση. Θα πρέπει να σας πω πάντως πως ακόμα και οι πιο σκεπτικιστές, όταν είδαν ότι η προσπάθεια πέτυχε, αναθεώρησαν. Μας χαροποιεί πολύ το γεγονός ότι αρκετοί μεγάλοι οργανισμοί «ανακάλυψαν» στην πορεία τη δυναμική και τη σημασία αυτών των οικοσυστημάτων, των θερμοκοιτίδων και μπήκαν στη διαδικασία να στηρίξουν πραγματικά ενδιαφέρουσες προσπάθειες πολύ ικανών νέων ανθρώπων. Σε αυτά τα έξι χρόνια, αποκτήσαμε και πολύ αξιόλογους συνεργάτες, μέντορες για τις ομάδες, και φυσικά είμαστε σε μια διαρκή αναζήτηση για περαιτέρω βελτιώσεις».

Ποια ήταν τα σοβαρότερα προβλήματα και πώς ξεπεράστηκαν;

«Εκτός από τα παραπάνω, ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε στην εξέλιξη του προγράμματος (που στην πλήρη ανάπτυξή του είναι egg – enter•grow•go) ήταν ένα κενό από την περίοδο «enter» στη μετάβαση προς το «go». Είδαμε ότι πολλές ιδέες κινδύνευαν να χαθούν ή και χάνονταν γιατί δεν είχαν αρκετά εφόδια ώστε να επιβιώσουν στον χρόνο: μέλη ομάδων που έπρεπε ταυτόχρονα να εργάζονται, για βιοποριστικούς λόγους, είδαν μεν το egg σαν μια ευκαιρία αλλά διαπίστωσαν μετά πως δεν είχαν τη δυνατότητα ή τον χρόνο να επενδύσουν ή δεν είχαν τους κατάλληλους συνεργάτες για να μπορέσουν να μετεξελίξουν την ιδέα σε επιχείρηση και μια σειρά άλλων προβλημάτων. Πολλά, τα περισσότερα ίσως, προβλήματα ξεπεράστηκαν. Τα κριτήρια εισόδου των εταιρειών στο πρόγραμμα βελτιώθηκαν, ενώ αναπτύξαμε νέα εργαλεία για χρηματοδότηση των εταιρειών και πρόσφατα αυτό το σκέλος ενισχύθηκε με ένα πλήρες πακέτο χρηματοδοτικών λύσεων. Και θα συνεχίσουμε φυσικά να ενισχύουμε και να βελτιώνουμε το πρόγραμμα».

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής των εταιρειών που αποδέχεστε να φιλοξενηθούν στο egg; Εχουν αλλάξει στην πορεία του χρόνου;

«Tο egg από τη γέννησή του, ως οικοσύστημα, έχει στόχο να μετατρέψει μια καλή επιχειρηματική ιδέα σε επιχείρηση βιώσιμη, λειτουργική, αναπτυσσόμενη σε συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου τα κριτήρια είναι δύσκολα και η προσαρμογή στις σύγχρονες, διεθνείς τάσεις, μια συνεχής διαδικασία.

Επιγραμματικά:

¢ Δίνουμε βάρος στην ανάπτυξη βιώσιμων επιχειρηματικών ομάδων, με καινοτόμες υλοποιήσιμες ιδέες. Τους παρέχουμε καθοδήγηση στη διαδικασία μετεξέλιξης της ιδέας τους σε ένα δομημένο business plan, ικανό να προσελκύσει αξιόπιστους επενδυτές.

¢ Αναβαθμίζουμε διαρκώς το πλαίσιο των χρηματοδοτικών εργαλείων, ειδικά μετά τις σημαντικές προσθήκες που έγιναν στον 6ο κύκλο, που τρέχει σήμερα.

¢ Ενθαρρύνουμε ομάδες η σύνθεση των οποίων να υποστηρίζει και να καλύπτει συμπληρωματικές δεξιότητες. Γι’ αυτό και στον 6ο κύκλο αυξήσαμε τόσο το ηλικιακό όριο ως τα 49 έτη όσο και τον αριθμό των ατόμων που μπορούν να συμμετάσχουν στα έως 6 άτομα ανά ομάδα, ώστε να ενθαρρύνουμε όσους μπορούν να βρουν διέξοδο και απασχόληση με μια φρέσκια ιδέα που με την κατάλληλη υποστήριξη να είναι υλοποιήσιμη.

¢ Ενισχύουμε διαρκώς την εξωστρέφεια του προγράμματος με μεγάλες και ισχυρές συμμαχίες με σημαντικούς στρατηγικούς εταίρους, όχι μόνο εντός Ελλάδος αλλά και διεθνώς».

Το egg άνοιξε την όρεξή σας και για άλλα πράγματα;

«Ναι, για τρίτη φορά εφέτος διοργανώνουμε το Beyond Hackathon, έναν μαραθώνιο ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων. Στην πραγματικότητα αυτό που κάνουμε είναι να αναπτύσσουμε τις πρώτες εταιρείες για τη δημιουργία και καλλιέργεια του FinTech οικοσυστήματος στην Ελλάδα. Από τις περίπου 35 ομάδες του περυσινού Hackathon, τέσσερις έχουν μπει στο πρόγραμμα egg. Το επόμενο Beyond Hackathon (III) θα γίνει στα μέσα Ιουνίου και η πλατφόρμα για δήλωση συμμετοχής είναι ακόμη ανοιχτή».

Βλέπετε κάποιες από τις εταιρείες που φιλοξενήθηκαν ή φιλοξενούνται στο egg σαν εν δυνάμει συνεργάτες σας;

«Βεβαίως. Εχουμε ήδη συνεργάτες της τράπεζας εταιρείες που ξεκίνησαν ως start-uppers στο egg. Μέχρι στιγμής έχουμε συνάψει συνεργασία με οκτώ εταιρείες σε διάφορους τομείς και τώρα εξετάζουμε ακόμη μία. Αλλά ακόμα και όταν προκύπτει κάποια συγκεκριμένη ανάγκη εξωτερικής συνεργασίας για την τράπεζα απευθυνόμαστε σε εταιρείες που γνωρίζουμε μέσα από τη συμμετοχή τους στο egg και που θεωρούμε ότι μπορούν να μας υποστηρίξουν. Στο ίδιο πλαίσιο, το egg έχει διοργανώσει ειδική συνάντηση με τους επικεφαλής των δύο βασικών διευθύνσεων Corporate & Retail της τράπεζας, ώστε οι πιο ώριμες εταιρείες που έχουν αποφοιτήσει από το egg (egg alumni) να παρουσιάσουν την επιχειρηματική τους δράση. Ετσι αφενός διευρύνεται η δυνατότητα συνεργειών εντός του οργανισμού και αφετέρου αυξάνεται η πιθανότητα συναντήσεων με πελάτες της τράπεζας οι οποίοι θα μπορούσαν να βρουν ενδιαφέροντα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες κάποιων εταιρειών».

Λένε ότι οι φιλανθρωπικές δράσεις ωφελούν τόσο τον ευεργετούμενο όσο και τον ευεργέτη. Ισχύει αυτό και στην περίπτωση που ο ευεργέτης είναι μια τράπεζα;

«Απολύτως! Θα σας μιλήσω για μια ακόμα δράση που θεωρώ ότι έχει μεγάλη σημασία λόγω του αμφίδρομου χαρακτήρα της. Δεν είναι μόνο η δική μας συνεισφορά προς τις εταιρείες του egg. Είναι και η δική τους προς εμάς. Μέσα από το Beyond Hackathon και το egg έχουμε την ευκαιρία να έλθουμε σε επαφή με πολύ ταλαντούχα και αξιόλογα νέα παιδιά που έχουν να μας μάθουν πολλά για την ψηφιακή εποχή και τον τρόπο σκέψης των digital natives. Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της τράπεζας, με πρωτοβουλία του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού «τρέχουμε» το πρόγραμμα «reverse mentoring» όπου νέα παιδιά από το Beyond Hackathon και το egg γίνονται μέντορες σε στελέχη μας με στόχο μια δημιουργική «ζύμωση» που θα επιταχύνει την αλλαγή κουλτούρας στον οργανισμό μας. Tο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού σε συνεργασία με το Κέντρο Καινοτομίας της τράπεζας έχει ήδη θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία μιας «ψηφιακής ακαδημίας» στην τράπεζα, μέσα από την οποία θα ενδυναμώσουμε τους ανθρώπους μας με νέες δεξιότητες και εργαλεία, προκειμένου να ανταποκριθούν καλύτερα στις απαιτήσεις της νέας ψηφιακής εποχής, αλλά και θα εισαγάγουμε νέες».

Με δεδομένο ότι το egg μοιάζει με έναν ζωντανό οργανισμό που εξελίσσεται, ποια προβλέπετε ότι θα είναι η δυναμική του στα επόμενα χρόνια;

«Υστερα από πέντε ολοκληρωμένους επιτυχημένους κύκλους, το egg αποδίδει καρπούς, ωριμάζει ως πρότυπο οικοσύστημα, σημείο αναφοράς για τα ελληνικά –και όχι μόνο –δεδομένα. Σήμερα ενισχύει και αναβαθμίζει τη στρατηγική του, ώστε να μπορέσει να στηρίξει νέες, ολοκληρωμένες επιχειρήσεις, «εκπαιδευμένες» έτσι ώστε να μπορούν να σταθούν με αξιώσεις στην ελληνική και στη διεθνή αγορά. Ηδη το egg έχει «εκκολάψει» αρκετές πολλά υποσχόμενες επιχειρήσεις, παιδιών που αποφάσισαν να μείνουν στην Ελλάδα και να το παλέψουν, και τα οποία τώρα ετοιμάζονται να ανοίξουν τα φτερά τους. Δεν θέλω να κάνω συγκεκριμένες αναφορές εταιρειών γιατί έτσι θα αδικήσω πολλούς. Θέλω όμως να τονίσω πως η στήριξή μας προς τις νέες επιχειρήσεις ενισχύεται και θα ενισχύεται και στο μέλλον ειδικά ως προς το δύσκολο κομμάτι της χρηματοδότησης. Αυτό άλλωστε είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων όπως οι start-up, υψηλού ρίσκου αλλά και δυνητικής υψηλής προστιθέμενης αξίας».

Υπάρχουν οικονομικά οφέλη για την τράπεζα από τη λειτουργία του egg;

«Κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει και είναι λάθος να αγνοήσει τις μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και κερδοφορίας που κρύβει το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων, τόσο για τις ίδιες τις εταιρείες όσο και για εκείνους που τολμούν να επενδύσουν σε αυτές και συνολικά για την οικονομία. Προφανώς δεν έχουμε οικονομικό όφελος άμεσα, με τη στενή έννοια του όρου. Αλλωστε και ο ίδιος ο χαρακτήρας του egg δεν είναι κερδοσκοπικός. «Κερδίζουμε» από τη συνεργασία μας μαζί τους. Το ευρύτερο όφελος όμως είναι σπουδαίο. Η ανακοπή του brain drain είναι τεράστιο κέρδος για όλους. Το να δώσεις ευκαιρία σε ταλαντούχους, μορφωμένους, έξυπνους ανθρώπους να δημιουργήσουν και να προσφέρουν στη χώρα και στην κοινωνία επιστρέφει πολλαπλασιαστικά. Δυστυχώς στη διάρκεια της κρίσης σχεδόν μισό εκατομμύριο νέοι άνθρωποι αναζήτησαν ευκαιρίες εκτός Ελλάδος. Με δυο λόγια, η χώρα μας επένδυσε στην εκπαίδευσή τους και μετά επέτρεψε να επωφεληθούν άλλες χώρες από αυτή την επένδυση. Ολέθριο για την Ελλάδα!. Μιλάμε για ανάπτυξη, για καινοτομία, για επιχειρηματικότητα. Ποιος θα τα υποστηρίξει όλα αυτά αν όχι οι δημιουργικοί, ικανοί και φιλόδοξοι νέοι που μπορούν να χτίσουν μια νέα γενιά, μια νέα κουλτούρα επιχειρηματικότητας; Αυτό είναι το όφελος και είναι για όλους».