«Ψηφίστε τα μέτρα και βλέπουμε για το χρέος»

«Ναι σε όλα» τα δύσκολα μέτρα της τέταρτης αξιολόγησης θα πρέπει να πουν οι βουλευτές της συμπολίτευσης το αργότερο ως τις 20 Ιουνίου ώστε μία ημέρα αργότερα, στη συνεδρίαση του Eurogroup, οι εταίροι να πιστοποιήσουν την επιτυχή ολοκλήρωσή της.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά αναμένεται να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της, η συνολική… λύση, η οποία θα περιλαμβάνει και τη διευθέτηση του χρέους, πάει σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες 20 ημέρες πίσω και θα εξεταστεί στο Eurogroup της 12ης Ιουλίου.

«Οι Γερμανοί αυτές τις ημέρες θέτουν ως προτεραιότητα το ζήτημα των προαπαιτουμένων της αξιολόγησης και στη συνέχεια θα λάβουν τις τελικές αποφάσεις για τη μεταμνημονιακή εποπτεία, η οποία θα συνδέεται άμεσα με τις παρεμβάσεις στο χρέος» σημειώνει χαρακτηριστικά ευρωπαίος αξιωματούχος.

Την εβδομάδα που πέρασε οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς στην Αθήνα έδειξαν ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος να κλείσει εγκαίρως η τεχνική συμφωνία (Staff Level Agreement) με τη… θυσία των συνταξιούχων, πριν από το Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης (ίσως και μέσα στο Σαββατοκύριακο), παρά το γεγονός ότι ορισμένες από τις προαπαιτούμενες δράσεις δεν θα καταστεί δυνατόν να υλοποιηθούν εντός του Ιουνίου.

Αντίθετα, στις μυστικές διαβουλεύσεις που διεξάγονται μεταξύ Γερμανίας, Γαλλίας, ΔΝΤ και ΕΚΤ για το χρέος, δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής πρόοδος που θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές.

Το ζητούμενο πλέον είναι ακόμα και αν το Ταμείο δεν μπει για ένα τρίμηνο στο πρόγραμμα του ESM να εκδώσει θετική έκθεση βιωσιμότητας (ανάλογη έκθεση θα πρέπει να ετοιμάσει και η ΕΚΤ), γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα κλείσουν «ερμητικά» οι αγορές για την Ελλάδα.

Και τότε, όπως λένε στις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει στροφή 180 μοιρών και να ζητήσει εσπευσμένα προληπτική γραμμή πίστωσης.

Ως και το απόγευμα του Σαββάτου οικονομικό επιτελείο και κουαρτέτο κατέβαλλαν προσπάθεια να καταλήξουν σε τεχνική συμφωνία. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών όσα ζητήματα μείνουν σε εκκρεμότητα πιθανότατα θα επαναδιατυπωθούν για να ξεπεραστούν νομικά ζητήματα που μπορεί να προκαλέσουν εμπλοκή και θα γίνουν prior actions.

Το αργότερο ως τις 15 Ιουνίου θα πρέπει να έλθει στη Βουλή πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα συνοδευόμενο από το νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, καθώς υπήρξε συμφωνία για τα δημοσιονομικά μεγέθη της επόμενης διετίας.

Στο Μεσοπρόθεσμο θα αποτυπώνονται η εξοικονόμηση δαπανών από τις μειώσεις στις συντάξεις που θα τρέξουν από την 1η Ιανουαρίου 2019 και η αύξηση των εσόδων από τη συρρίκνωση του αφορολογήτου την 1η Ιανουαρίου 2020. Μέτρα που από τον επόμενο κιόλας χρόνο θα έχουν ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι συνταξιούχοι να απολέσουν μία με δύο συντάξεις κατ’ έτος.

Επίσης στις δύσκολες παρεμβάσεις της αξιολόγησης συμπεριλαμβάνονται η αύξηση του ΦΠΑ σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο, οι αναπροσαρμογές στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που θα φέρουν παρεμβάσεις στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, ανατροπές σε κοινωνικά επιδόματα (εκπαιδευτικά, στέγασης κ.ά.) και αλλαγές στον νόμο Κατσέλη ώστε να γίνει εξαιρετικά αυστηρό το πλαίσιο εισόδου αλλά και παραμονής στο προστατευτικό καθεστώς. Τα προαπαιτούμενα πρέπει να έχουν ψηφιστεί ως τις 20 Ιουνίου ώστε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος να πάει την επομένη στις Βρυξέλλες για το Eurogroup χωρίς εκκρεμότητες.

Για το θέμα των συντάξεων, παρά τις καθημερινές δηλώσεις αναρμόδιων κυβερνητικών στελεχών, αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών ξεκαθάρισε στο περιθώριο των διαπραγματεύσεων στο Χίλτον πως «οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για τις περικοπές θα τηρηθούν στο ακέραιο».

Από το υπουργείο καταβάλλεται προσπάθεια να «κλείσει» το ζήτημα τουλάχιστον στην παρούσα φάση. Γιατί στους σχεδιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου είναι, αφότου αποφασιστεί το μοντέλο εξόδου από το Μνημόνιο, τον Σεπτέμβριο, να φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ζήτημα «ακύρωσης» του μέτρου με την επίκληση των καλών δημοσιονομικών επιδόσεων.

Στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο θα περιλαμβάνεται εκτίμηση για χαμηλότερη ανάπτυξη κοντά στο 2% (από 2,3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) για το τρέχον έτος. Πάντως, με τις τιμές του «μαύρου χρυσού» να έχουν ξεπεράσει τα 80 δολάρια στο βαρέλι, στο οικονομικό επιτελείο ανησυχούν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω. Αλλωστε ως βάση για τις εκτιμήσεις του εφετινού προϋπολογισμού είχε ληφθεί μέση τιμή πετρελαίου στα 50 δολάρια το βαρέλι. Οι συνεχείς αναθεωρήσεις επί τα χείρω του ρυθμού μεγέθυνσης της οικονομίας επηρεάζουν αρνητικά και τον προσδιορισμό του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.

Επιμένουν οι Γερμανοί σε ένα μεταμνημονιακό μοντέλο εποπτείας το οποίο θα περιέχει αυστηρούς όρους για την Ελλάδα και θα είναι συνδεδεμένο με τις παρεμβάσεις στο χρέος.

Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, ακόμα και το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας που προβλέπεται στον Κανονισμό 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν ικανοποιεί το Βερολίνο. Θεωρείται ανεπαρκές πλαίσιο, καθώς δεν έχει μέτρο πίεσης προς την Ελλάδα και δεν έχει χρηματοδότηση.

Δηλαδή δεν υπάρχει το «καρότο» ώστε η Αθήνα να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις. Γι’ αυτό και οι Γερμανοί σε αυτό το πλαίσιο θέλουν να «κουμπώσουν» τις παρεμβάσεις ελάφρυνσης του χρέους. Ετσι στη μεταμνημονιακή εποχή, μετά τους τριμηνιαίους ελέγχους, αντί για δάνεια, όπως γίνεται έως σήμερα, θα δίνονται στη χώρα μας διευκολύνσεις για το χρέος.

Το πιο «ακανθώδες» κομμάτι του μοντέλου αυτού σχετίζεται με την απαίτηση των Γερμανών να υπάρχει απόφαση του Eurogroup ή των κοινοβουλίων των χωρών-μελών για τις τμηματικές διευκολύνσεις. Αυτή η παράμετρος βρίσκει κάθετα αντίθετο το ΔΝΤ, το οποίο υποστηρίζει ότι σε μια τέτοια περίπτωση το μήνυμα προς τις αγορές θα είναι συγκεχυμένο και θα δυσκολέψει περαιτέρω την πρόσβαση της Ελλάδας σε αυτές. Πόσω μάλλον που η απόδοση του 10ετούς ομολόγου προσεγγίζει το 4,5%. Το ΔΝΤ χρειάζεται μία επί της αρχής συμφωνία για το χρέος το αργότερο ως τις 31 Μαΐου προκειμένου να εισέλθει στο ελληνικό πρόγραμμα στο τελευταίο τρίμηνο πριν από την εκπνοή του. Οπως εξήγησε ο εκπρόσωπος του Ταμείου Τζέρι Ράις, «αν μπούμε στο πρόγραμμα, αυτό θα σημαίνει εξ ορισμού ότι θεωρούμε το χρέος βιώσιμο, και αυτό είναι σημαντικό για να προχωρήσει η Ελλάδα, να προσελκύσει επενδύσεις». Πάντως ακόμα και αν δεν μπει στο πρόγραμμα (που είναι και το πιθανότερο σενάριο), το Ταμείο θα καθορίσει την επόμενη ημέρα μέσω της έκθεσης βιωσιμότητας που θα καταρτίσει μόλις έχει στα «χέρια» του τις τελικές παραμέτρους της διευθέτησης του χρέους.

Στο χειρότερο σενάριο χωρίς θετική έκθεση οι αγορές θα «απομονώσουν» την Ελλάδα. Και επειδή σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη μετρούν όλα τα σενάρια, το ενδεχόμενο της προληπτικής γραμμής πίστωσης δεν έχει αποκλειστεί. Συντηρείται στο παρασκήνιο.

Το απόγευμα της Παρασκευής ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Ντένις Κόλμπεργκδεν απέκλεισε το ενδεχόμενο παροχήςπιστωτικής γραμμής μετά τον Αύγουστο. «Το θέμα τώρα είναι η τέταρτη αξιολόγηση, η οποία είναι σε εξέλιξη και όλα τα περαιτέρω βήματα θα πρέπει να αποφασιστούν στον κατάλληλο χρόνο» αρκέστηκε να πει.