Απέναντι στη σύγχυση

Ο οικισμός «Ελλάς» θα μπορούσε να αναδειχθεί σε προνομιακό πεδίο μελέτης της σύγχυσης. Ως το ιδανικό εργαστήριο.

Για τους μηχανισμούς παραγωγής της. Τους διαύλους διάδοσης. Τους εργάτες εμπέδωσης. Τους ποικίλους αφοσιωμένους πολλαπλασιαστές της.

Τον τελευταίο καιρό, αρκετοί, άλλοι με πολιτική αφετηρία και άλλοι με πρόθεση αναλυτική και διάθεση επεξηγηματική, προσθέτουν σύγχυση στη σύγχυση.

Πάνω στο αντιμνημονιακό ανορθολογικό υπόστρωμα η σύγχυση τροφοδοτεί διαρκώς τον εαυτό της. Ο κύκλος της παραμόρφωσης συνδέεται με το πολιτικό σχέδιο της εξουσίας και γίνεται μέρος του. Η σύγχυση γίνεται όπλο της.

Η σύγχυση συνδέεται με την αδυναμία κατανόησης. Οσο πιο σύνθετα γίνονται τα πράγματα τόσο ο άνεμος της σύγχυσης δυναμώνει. Εγκαθίσταται η παράλυση, χάνεται η διαύγεια, απομακρύνεται η δυνατότητα προσανατολισμού και πορείας.

Απέναντι στην παραποιητική κατάσταση της σύγχυσης, η πολιτική ανάλυση θα μπορούσε να δώσει μια επεξεργασμένη ερμηνεία για τα πράγματα, να τα φωτίσει. Να τα καταστήσει παρατηρήσιμα και κατανοητά.

Η πολιτική ανάλυση είναι η αποσυναρμολόγηση της πολιτικής πράξης. Ως αποσυναρμολόγηση αμφισβητεί πάντα τον λόγο της εξουσίας που θέλει να προσδώσει στα πράγματα τη δική της ενότητα, τη δική της ερμηνεία και τη δική της τροπή.

Η πολιτική ανάλυση ορίζεται από τέσσερις αρχές.

1. Προτάσσει το παρόν και συνδέεται μαζί του. Αυτό που συντελείται στο μέτωπο του παρόντος βοηθάει στην κατανόηση. Αυτό που υπάρχει ενώπιόν μας είναι το αντικείμενο της ανάλυσης. Και το παρελθόν έχει θέση. Μικρή. Και το μέλλον έχει θέση. Μικρότερη.

2. Ψάχνει την αλήθεια στον αντίποδα των λεγομένων. Η πρόθεση της εξουσίας να παραπλανήσει, να παραποιήσει και να διαστρέψει είναι μια συνήθης κατάσταση. Η απόκρυψη των στόχων της είναι το βάθος της σύγχυσης.

3. Ακούει τη δυνατή φωνή των γεγονότων. Αυτό που έχει ήδη συμβεί μας βοηθάει να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει. Τα γεγονότα είναι πάντα μια απειλή ως οδός γνώσης και ως όπλο εμπειρίας. Γι’ αυτό και η προσπάθεια να ξεχαστούν τα γεγονότα και να εγκατασταθεί η λήθη είναι επίμονη και αγωνιώδης.

4. Το μικρό μιλάει για το μεγάλο. Συχνά τα μεγάλα σχέδια και οι υψιπετείς λόγοι διεκδικούν τη διαγραφή των μικρών πράξεων. Εκεί που η εξουσία υπάρχει αυθεντικά, ως ο πραγματικός εαυτός της. Από τη στάση απέναντι στον αντίπαλο, την καθημερινή συμπεριφορά, τον τρόπο του βίου ή τη συνολική στάση έναντι των άλλων.

Στις μέρες μας η παρατήρηση των πολιτικών μετώπων φαίνεται να αγνοεί αυτές τις βασικές αρχές και θέσεις της ανάλυσης. Και η πολιτική ανάλυση έρχεται να επικυρώσει συχνά την πολιτική παραδοξολογία, που διεκδικεί την έσω επιθυμία και ευχή να τη συνδέσει με την πραγματική ζωή και το κάθε ατομικό πολιτικό σχέδιο να το παρουσιάσει ως μέρος της κοινωνικής ανάγκης.

Και γίνεται μέρος της σύγχυσης. Πλευρά της υπόστασής της. Μεταμφιεσμένη εκδοχή της δήθεν άρνησής της. Ετσι ακούμε και διαβάζουμε παράδοξα πράγματα. Ακόμη και ότι θα κυλήσει στην κοίτη του ΣΥΡΙΖΑ το νερό της σοσιαλδημοκρατίας. Οσο και αν παραμένει υποκειμενική η ανάλυση, θα βρίσκεται πάντα απέναντι στη σύγχυση.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.