Η Αργεντινή «τρώει» προέδρους και ξαναπάει… ΔΝΤ

Πιθανόν η συνεργασία του με την Ελλάδα να τερματιστεί. Αλλά πελατεία δεν θα πάψει να έχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αν ακόμα και η Αργεντινή, μια παλαιά «πελάτισσα», η οποία όμως διέρρηξε επεισοδιακά τους δεσμούς της με αυτό, επιστρέφει και του χτυπά ξανά την πόρτα, τότε ο διεθνής χρηματοπιστωτικός οργανισμός μπορεί να αισθάνεται σιγουριά για το (δικό του) μέλλον.

Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση του Μπουένος Αϊρες ξεκίνησε συνομιλίες με το Ταμείο, με στόχο την εξεύρεση μιας νέας γραμμής οικονομικής στήριξης της Αργεντινής, η οποία βρίσκεται και πάλι στο χείλος της χρεοκοπίας. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η χώρα θα ζητήσει βοήθεια 30 δισ. δολαρίων, η οποία, όπως πιστεύει, θα της επιτρέψει να σταθεροποιήσει την οικονομία της, την ανάπτυξη και ασφαλώς το πέσο και τα ομόλογά της, που δέχονται ασφυκτικές πιέσεις στις αγορές.

«Μόλις πριν από λίγα λεπτά μίλησα με τη γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ και με διαβεβαίωσε ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε να εργαζόμαστε για μια νέα συμφωνία… Δεν είχα άλλη επιλογή, ήμουν υποχρεωμένος να το κάνω για να αποφύγουμε ένα πισωγύρισμα, την επιστροφή σε μια σοβαρή κρίση» σημείωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμά του την περασμένη Τρίτη ο αργεντινός πρόεδρος Μαουρίτσιο Μάκρι. Την επομένη τόσο το αργεντίνικο νόμισμα όσο και τα ομόλογα σταθεροποιήθηκαν. Σημειωτέον ότι το πέσο είχε χάσει περίπου το 10% της αξίας του έναντι του αμερικανικού δολαρίου τον τελευταίο μήνα και η διολίσθησή του δεν ανακόπηκε ούτε από την αύξηση του βασικού επιτοκίου στο… 40%.

Η Αργεντινή καταφεύγει αγωνιωδώς και πάλι στο «μισητό ΔΝΤ» 17 χρόνια αφότου χρεοκόπησε για τελευταία φορά (ήταν το 2001), 12 χρόνια αφότου ξεπλήρωσε τις υποχρεώσεις της (το 2006 κατέβαλε 9,6 δισ. δολάρια καταγγέλλοντας ταυτόχρονα το Ταμείο ότι, αντί να βοηθήσει, επιδείνωσε την κρίση και οδήγησε τον λαό στην εξαθλίωση) και πέντε χρόνια αφότου το Ταμείο κατηγόρησε την τότε πρόεδρο Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ ότι η κυβέρνησή της «μαγείρευε» τα στοιχεία για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Ηταν το 2013, όταν έπειτα από διάφορα απαξιωτικά που αντηλλάγησαν εκατέρωθεν η Αργεντινή «αποβλήθηκε» από το ΔΝΤ.

Τέσσερις προέδρους «κατανάλωσε» η Αργεντινή στη χρεοκοπία του 2001. Ο Μαουρίτσιο Μάκρι όμως δεν είναι λαϊκιστής. Δεν είναι περονιστής όπως ο Νέστορ Κίρχνερ και η σύζυγός του Κριστίνα Φερνάντες που τον διαδέχθηκε και έμεινε στην εξουσία επί οκτώ συναπτά έτη (2007-2015). Πρόκειται για έναν φιλελεύθερο πολιτικό που δεν έχει καμία αρνητική ιδεοληψία απέναντι στις αγορές, στις επιχειρήσεις και στον καπιταλισμό εν γένει. Που δεν μίλησε ποτέ για «buitres», για κερδοσκοπικούς «γύπες» δηλαδή, για «όρνια» ή «αρπακτικά» που επιτίθενται σε ευάλωτα νομίσματα και ομόλογα. Παρά ταύτα, το πέσο και τα αργεντίνικα ομόλογα βρέθηκαν ξανά στο στόχαστρο λυσσαλέων κερδοσκοπικών επιθέσεων.

«Ο Μάκρι είναι φίλος των αγορών και των διεθνών θεσμών, όπως το ΔΝΤ. Η προοπτική νέου δανείου θα δοκιμάσει τη σχέση του με το Ταμείο. Διότι θα θέσει όρους και προϋποθέσεις για να δανειοδοτήσει την Αργεντινή, που θα περιλαμβάνουν μειώσεις των δημοσίων δαπανών και φορολογικές αυξήσεις, μέτρα που θα δημιουργήσουν εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση» γράφει ο Αντριου Γουόκερ του BBC.

Η αλήθεια είναι ότι το 2017, δύο χρόνια μετά την εκλογή του μεταρρυθμιστή Μάκρι, η οικονομία της Αργεντινής φαινόταν να έχει επιστρέψει στον δρόμο της ανάπτυξης. Πέρυσι μάλιστα ο φιλελεύθερος πρόεδρος έβγαλε τη χώρα και στις αγορές –έστω και με την έκδοση… 100ετών ομολόγων με ετήσια απόδοση 7,917%. Για την εφετινή χρονιά ο στόχος ήταν ο πληθωρισμός να κρατηθεί κάτω από το 15%. Αλλά η κατακρήμνιση του πέσο έχει βάλει φωτιά στις τιμές. Οι αγορές δεν πείστηκαν για τις αγαθές προθέσεις του 59χρονου προέδρου.

Η προσφυγή στο ΔΝΤ ξύνει εθνικές πληγές που δεν έχουν ακόμη επουλωθεί. Βέβαια, όπως διαβεβαίωσε τους Αργεντινούς ο υπουργός Οικονομικών Νικολάς Ντουχόβεν, «πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι μιλάμε για ένα ΔΝΤ πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίσαμε πριν από 20 χρόνια». Να εννοεί άραγε ο υπουργός ότι επηρεάστηκε τόσο πολύ το Ταμείο από τη συνεργασία του με την Ελλάδα και από την αρνητική εμπειρία των λανθασμένων πολλαπλασιαστών που, όπως το ίδιο παραδέχθηκε, είχε εφαρμόσει στο ελληνικό πρόγραμμα;

Τα PSI και η συμφωνία με τα hedge funds

Προτού συμπληρώσει τις πρώτες 100 ημέρες στο Προεδρικό Μέγαρο του Μπουένος Αϊρες, ο Μαουρίτσιο Μάκρι κατάφερε να συμφωνήσει με τους πιο αδιάλλακτους πιστωτές της χώρας του, τα hedge funds κατά κύριο λόγο, που απαιτούσαν τη ρευστοποίηση των αργεντίνικων τίτλων στο 100% της τιμής τους. Χάρη σε εκατέρωθεν υποχωρήσεις, τα «buitres» συμφώνησαν να εισπράξουν περίπου το 75% της αξίας των αργεντίνικων ομολόγων εισπράττοντας συνολικά 4,65 δισ. δολάρια.

Η συμφωνία έβαλε τέλος σε ένα 15ετές «chicken game» της Αργεντινής με τα «αρπακτικά» των αγορών που εγκατέλειψαν τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις τους. Πολλοί πίστεψαν ότι η συμφωνία αυτή θα άνοιγε τον δρόμο της επιστροφής της μεγάλης νοτιοαμερικανικής χώρας στις αγορές και στην ομαλότητα εν γένει. Αλλά τα «buitres» επέστρεψαν, παρότι ο Μάκρι τα «τάισε» πολύ πιο γενναιόδωρα από όσο η προκάτοχός του Κριστίνα Φερνάντες, όταν στα δύο PSI που έκανε οι… καλόβολοι πιστωτές συμφώνησαν να ρευστοποιήσουν τα ομόλογά τους μόλις στο 30% της αξίας τους.

Σημειωτέον ότι τα «buitres» κατείχαν μόλις το 7% των αργεντίνικων χρεοκοπημένων ομολόγων, ενώ τα «σπουργιτάκια» που δέχθηκαν κούρεμα 70% κατείχαν το 93%. Συν το ότι τα «όρνια» εισέπραξαν το 10πλάσιο ή και 15πλάσιο των κεφαλαίων που επένδυσαν σε αργεντίνικα ομόλογα τα οποία είχαν αγοράσει τότε στη δευτερογενή αγορά. Η Αργεντινή είχε κηρύξει στάση πληρωμών το 2001 για χρέη 95 δισ. δολαρίων.