Αλέξανδρος Χαρκιολάκης: «Οι Φίλοι της Μουσικής έχουν τεράστιες δυνατότητες»

Εναν νέο θεσμό ευελπιστεί να δημιουργήσει ο Σύλλογος των Φίλων της Μουσικής. Ενα μουσικό εργαστήριο (music lab) για την τεχνολογία, την εκπαίδευση και τις ψηφιακές τέχνες. Το αποκαλύπτει με μεγάλο ενθουσιασμό ο διευθυντής του Συλλόγου Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, δηλώνοντας αισιόδοξος ότι θα βρεθούν οι χορηγοί που θα στηρίξουν οικονομικά το εγχείρημα. «Υπάρχει ένας πολύ ωραίος χώρος στο Μέγαρο, στο κάτω αναγνωστήριο της Μουσικής Βιβλιοθήκης, που θα μπορούσε να το στεγάσει. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει μέχρι στιγμής ούτε στην Ελλάδα αλλά, τολμώ να πω, ούτε στην περιοχή της Μεσογείου. Θα είναι ένας multimedia χώρος όπου θα μπορούν να γίνουν εκπαιδευτικού χαρακτήρα πράγματα ενώ ταυτόχρονα θα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί και για ερευνητικούς σκοπούς. Ηδη έχουμε εξασφαλίσει συνεργασίες με ξένα πανεπιστήμια και ασφαλώς επιδιώκουμε και τη συμμετοχή ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν σχέση με την τεχνολογία. Βασικά, θέλουμε να φτιάξουμε μια καινούργια δομή. Αυτό δείχνει και τη δυναμική του Συλλόγου».

Μουσικολόγος της νεότερης γενιάς, με αξιόλογη διαδρομή, άνθρωπος με ευρεία γκάμα ενδιαφερόντων, ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης κατέχει τη θέση του διευθυντή του ΣΦΜ εδώ και έναν χρόνο. Ποιο ήταν το βασικό του κίνητρο της αποδοχής της; «Ζούσα στο εξωτερικό, συγκεκριμένα στην Κωνσταντινούπολη, επί τεσσεράμισι χρόνια, όπου δίδασκα στο Πανεπιστήμιο και παράλληλα ήμουν διευθυντής στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Erol Ucer», ίσως τη μεγαλύτερη μουσική βιβλιοθήκη της Τουρκίας. Ωστόσο, με τον Σύλλογο διατηρώ μια σχέση αγάπης, αφού μετά τις σπουδές μου εργαζόμουν αρκετό καιρό στη Μουσική Βιβλιοθήκη, μέχρις ότου φύγω. Ανέκαθεν πίστευα ότι ο Σύλλογος έχει τρομερές δυνατότητες, είναι από τους σημαντικότερους μουσικούς φορείς της χώρας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι κατάφερε κι έφτιαξε το Μέγαρο… Εβλεπα πόση αλλαγή είχε φέρει στη ζωή των ανθρώπων, στις στρατιές των υποτρόφων για παράδειγμα. Εκτός από την αγάπη που είχα λοιπόν, έβλεπα και το πόσο μπορούσε να αναπτυχθεί».

Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης υπενθυμίζει ότι στον χώρο του Συλλόγου, δίπλα από τη Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο, γίνονται ετησίως 600 εκδηλώσεις. Μιλάει με ορμή και πάθος. Για την ορχήστρα Camerata Junior, η οποία «έχει αναπτυχθεί τόσο, ώστε πλέον έχουμε δύο κλιμάκια, ένα παιδικό και ένα εφηβικό». Για τη χορωδία ενηλίκων MUSICA, η οποία, όπως συμφωνούν με την κυρία Εφη Αβέρωφ-Μιχαηλίδου, αντιπρόεδρο του ΔΣ του Συλλόγου και σύμβουλο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, έχει ξεπεράσει το ερασιτεχνικό επίπεδο. Για τη Μουσική Βιβλιοθήκη, από την οποία περνούν 22.000 παιδιά ετησίως, για να αναφερθεί κανείς μόνο σε αυτή της τη δραστηριότητα, η οποία, βεβαίως, κάθε άλλο παρά είναι η μοναδική.

Ιδρυτικός φορέας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών από κοινού με το Ελληνικό Δημόσιο, ο Σύλλογος των Φίλων της Μουσικής «γεννήθηκε» το 1953 με πρωτοβουλία της λυρικής τραγουδίστριας Αλεξάνδρας Τριάντη, του μετέπειτα υπουργού Δημοσίων Εργων Λάμπρου Ευταξία και του Χρήστου Δ. Λαμπράκη, ο οποίος το 1977 διαδέχθηκε στην προεδρία του Συλλόγου την Αλεξάνδρα Τριάντη και διετέλεσε πρόεδρος ως το 2009. Με το πέρασμα του Μεγάρου στο Δημόσιο προ διετίας, ο Σύλλογος εκπροσωπείται πλέον με τρία μέλη στο ΔΣ του ΟΜΜΑ (αντί πέντε μελών παλαιότερα). Βάσει του σχετικού νόμου, του παρέχεται η δυνατότητα να διοργανώνει πέντε εκδηλώσεις στις μεγάλες αίθουσες του Μεγάρου και πέντε στις μικρότερες ετησίως και τα έσοδα να πηγαίνουν στους σκοπούς του.

Οπως λέει ο διευθυντής του ΣΦΜ, οι εκδηλώσεις έχουν πολλές πτυχές: αμιγώς ψυχαγωγικές αλλά και εκπαιδευτικού-ερευνητικού χαρακτήρα. Ωστόσο, εκδηλώσεις διοργανώνονται και εκτός Μεγάρου. Μεταξύ άλλων, το καλοκαίρι θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών το Art Campus 2018 που έχει τίτλο «Η Αριάδνη στους Δελφούς»: πρόκειται για ένα ειδικά σχεδιασμένο επταήμερο εργαστήριο όπου νέοι λυρικοί τραγουδιστές θα έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τη θεατρική πλευρά ενός μουσικού δράματος και να εξοικειωθούν με τα βασικότερα στάδια προετοιμασίας μιας σκηνικής παραγωγής, εστιάζοντας εξίσου τόσο στο μουσικό όσο και στο υποκριτικό μέρος.

Φιλόδοξα είναι και τα σχέδια για την επόμενη σεζόν: νέες παραστάσεις, βρεφικό θέατρο, εκδηλώσεις που συνδυάζουν τη μουσική με το σκάκι κ.ά. Ξεχωριστή θέση κατέχει το τριήμερο διεθνές συνέδριο με θέμα τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μουσική και τις τέχνες που θα διοργανωθεί το διάστημα 9-11 Νοεμβρίου 2018 σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Εθνική Βιβλιοθήκη. «Το 2018 είναι Ετος Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς» λέει ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης. «Δύο από τα θέματα είναι ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η μετανάστευση. Ετσι προτείναμε το θέμα αυτό και αγκαλιάστηκε με χαρά από τους υπόλοιπους φορείς. Την πρώτη ημέρα θα είμαστε στη Μουσική Βιβλιοθήκη, την επομένη θα πάμε στην ΕΒΕ στο ΚΠΙΣΝ, όπου μαζί μας θα έχουμε και την Europeana (Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη) που διοργανώνει collection day για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου θα συλλεγούν κειμήλια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, θα ψηφιοποιηθούν επί τόπου και θα επιστραφούν στους κατόχους, και την τρίτη ημέρα θα κλείσουμε στην Παλαιά Βουλή, όπου θα κλείνει και η σχετική έκθεση η οποία φιλοξενείται αυτό το διάστημα. Είναι πολύ μεγάλη διοργάνωση και φυσικά θέλουμε και μια ωραία μουσική εκδήλωση».

Η τελευταία κουβέντα αφορά τα οικονομικά του Συλλόγου, τα οποία προέρχονται από κληροδοτήματα. «Υπάρχουν κάποια κτίρια τα οποία νοικιάζονται. Παλαιότερα τα ενοίκια ήταν υψηλά, αλλά τώρα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Προσπαθούμε να φέρουμε μια ισορροπία» λέει η κυρία Αβέρωφ. Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης προσθέτει ότι αυτό το διάστημα προετοιμάζεται και ένα χορηγικό πλάνο. Για τον ίδιο είναι το πρώτο του μέλημα και δηλώνει αισιόδοξος για το αποτέλεσμα.

«Παιδί» του ΣΦΜ η Καμεράτα παρά τη λαμπρή διεθνή πορεία της αντιμετωπίζει κινδύνους που απειλούν την ίδια την ύπαρξή της. Ποια η θέση του Συλλόγου για αυτό; «Η Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, που ο Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής ίδρυσε το 1991 ως Resident Orchestra του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, η καλύτερη ποτέ ελληνική ορχήστρα, με θριαμβευτικές καλλιτεχνικές και εμπορικά θετικές συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μέγαρο, Φεστιβάλ Αθηνών, Στέγη, KΠΙΣΝ, Περιφέρεια κ.ά.), με σημαντικό εκπαιδευτικό έργο, συνεχείς εμφανίσεις στο κανάλι MEZZO και διεθνώς βραβευμένες ηχογραφήσεις, είναι έτοιμη να αναστείλει τη δράση της. Και τούτο διότι το υπουργείο Πολιτισμού, ασκώντας την εποπτεία του κρατικού οργανισμού ΜΕΟΕ (που είναι εκ του νόμου αρμόδιος για τον προγραμματισμό και την οργάνωση των εκδηλώσεων της Ορχήστρας και στον οποίο Οι Φίλοι της Μουσικής έχουν παραχωρήσει τη χρήση της επωνυμίας της), έχει συνδυάσει την καλλιτεχνική λειτουργία της Καμεράτα με τον λογιστικό έλεγχο του ΜΕΟΕ, έλεγχο τον οποίο έχει μεν διατάξει εδώ και έναν χρόνο, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει ούτε καν αρχίσει».